274301 Wikipedia
 Wikipedia'nın yörünge diyagramı | |
| Keşif[1] | |
|---|---|
| Keşfeden | Andrushivka Gözlemevi |
| Keşif yeri | Andrushivka Gözlemevi |
| Keşif tarihi | 25 Ağustos 2008 |
| Adlandırmalar | |
| MPC belirtmesi | (274301) Wikipedia |
Adın kaynağı | Wikipedia[1] (internet ansiklopedisi) |
Alternatif adlandırma | 2008 QH24 1997 RO4 2007 FK34 |
| ana kuşak[1][2] · (iç) Vesta[3][4] | |
| Yörünge özellikleri[2] | |
| Belirsizlik parametresi 0 | |
| Gözlem yayı | 20,62 y (7.530 g) |
| Günöte | 2,7306 AU |
| Günberi | 2,0325 AU |
| 2,3815 AU | |
| Dış merkezlik | 0,1466 |
| 3,68 y (1.342 g) | |
| 335,71° | |
| 0° 16d 5.52s / gün | |
| Eğiklik | 6,7312° |
| 183,37° | |
| 139,37° | |
| Fiziksel özellikler | |
| V veya S (SDSS-MOC)[3] | |
| 17,00[1] | |
Ortalama çap | 0,95 km (0,35'den tahmin)[5] 1,5±0,5 km (varsayılan)[6] |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
274301 Wikipedia (geçici adı 2008 QH24), yaklaşık 1 kilometre (0,6 mi) çapında, asteroit kuşağının iç bölgesinde yörüngede dönen bir Vesta asteroitidir. Kuzey Ukrayna'da Andrushivka Astronomi Gözlemevi'ndeki gök bilimciler tarafından 25 Ağustos 2008 tarihinde keşfedildi. Asteroit, Ocak 2013'te internet ansiklopedisi Wikipedia'nın adını almıştır.[2]
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Küçük Cisimler Adlandırma Çalışma Grubu'nun (Committee for Small Body Nomenclature) asteroide "Wikipedia" adını verme kararı 27 Ocak 2013 tarihinde Minor Planet Circulars'da yayımlandı (M.P.C. 82403).[7] Asteroit 274301 numarasını almıştır.[8] Bu isim, Wikimedia Ukrayna yönetim kurulu üyesi Andriy Makukha tarafından önerildi. Gözlemevinin sahibi Yuri Ivashchenko tarafından Komiteye sunuldu. Şöyle yazıyor:
| “ | Vikipedi, 2001 yılında faaliyete geçen, özgür, telifsiz, işbirliğine dayalı olarak düzenlenen bir çevrimiçi ansiklopedidir. Derlenmesinin üzerinden 11 yıl geçtikten sonra, internet üzerindeki en büyük başvuru kaynaklarından ve en çok ziyaret edilen web sitelerinden biri haline geldi. Dünyanın her yerinden gönüllüler tarafından 270'den fazla dilde geliştirilmektedir. | ” |
| — Uluslararası Astronomi Birliği, 13 Ocak 2013[2] | ||
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Wikipedia, asteroit kuşağındaki en kalabalık ailelerden biri olan Vesta ailesinin (401) bir üyesidir.[3] Ailenin önemli üyelerinden biri olan 21791 Mattweegman'ın yakınlarında yer alır.[4] Vesta asteroitlerinin bileşimi, kümülat ökritlere (HED meteoritleri) benzerlik gösterir. Bunların, Vesta'nın kabuğunun derinliklerinden, muhtemelen güney yarımküresindeki büyük bir çarpma krateri olan Rheasilvia kraterinden kaynaklandıkları düşünülmektedir.[9] Wikipedia, iç asteroit kuşağında 2,0-2,7 AU (300-400 milyon km) mesafede her 3 yıl 8 ayda bir (1.342 gün; yarı büyük ekseni 2,38 AU) Güneş'in yörüngesinde dolanır. Yörüngesinin dış merkezliği 0,15 ve ekliptiğe göre eğikliği 7°'dir.[2] Asteroidin gözlem yayı, resmi keşfinden neredeyse 11 yıl önce, 1997 RO4'ün Eylül 1997'de ODAS araştırması tarafından yapılan ilk gözlemiyle başlar.[1]
Gözlem
[değiştir | kaynağı değiştir]Şimdi Wikipedia olarak adlandırılan asteroit, 2003 yılından bu yana 120'den fazla asteroit keşfeden Ukrayna'nın tek özel mülkiyete sahip gözlemevi olan[10] Andrushivka Astronomi Gözlemevi'ndeki (A50) gök bilimciler tarafından keşfedildi.[11] Andrushivka ekibi tarafından ilk kez 25 Ağustos 2008'de 22:47 UTC'de gözlemlendi.[1] Bir sonraki gece de gözlemlenmiş ve 2008 QH24 geçici adını almıştır.[12] Andrushivka ekibi tarafından 6 Eylül'de tekrar gözlemlendikten sonra, asteroidin yörüngesi doğru bir şekilde hesaplandı. 2008 QH24 asteroidinin, daha önce Caussols-ODAS (Fransa), Mount Lemmon Survey ve Steward Gözlemevi (Arizona, ABD) tarafından tespit edilen 1997 RO4 ve 2007 FK34 ile aynı cisim olduğu gösterilmiştir.[1]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g "274301 Wikipedia (2008 QH24)". Minor Planet Center. 21 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2018.
- ^ a b c d e "JPL Small-Body Database Browser: 274301 Wikipedia (2008 QH24)" (21 Nisan 2018 son gözlem). Jet Propulsion Laboratory. 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2018.
- ^ a b c "Asteroid 274301 Wikipedia". Small Bodies Data Ferret. 7 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2018.
- ^ a b "Asteroid (274301) Wikipedia – Proper Elements". AstDyS-2, Asteroids – Dynamic Site. 10 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2018.
- ^ "Asteroid Size Estimator". CNEOS NASA/JPL. 21 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2018.
- ^ Workman, Robert (5 Şubat 2013). "'Wikipedia' is in space — as an asteroid". NBC News. 5 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2013.
- ^ "MPC/MPO/MPS Archive". Minor Planet Center. 26 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2018.
- ^ "MPC 74684" (PDF). Minor Planet Center. 18 Nisan 2011. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Nisan 2024.
- ^ Kelley, Michael S.; Vilas, Faith; Gaffey, Michael J.; Abell, Paul A. (Eylül 2003). "Quantified mineralogical evidence for a common origin of 1929 Kollaa with 4 Vesta and the HED meteorites". Icarus. 165 (1): 215-218. Bibcode:2003Icar..165..215K. doi:10.1016/S0019-1035(03)00149-0. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi4 Nisan 2024.
- ^ "Астероїд, відкритий в Україні, було названо "Вікіпедія"". RegioNews. 31 Ocak 2013. 3 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Minor Planet Discoverers". Minor Planet Center. 4 Şubat 2023. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2023.
- ^ "MPS 255948" (PDF). Minor Planet Center. 14 Eylül 2008. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Discovery Circumstances: Numbered Minor Planets (270001)-(275000), Minor Planet Center
- Dictionary of Minor Planet Names, Google Books
- 274301 Wikipedia - AstDyS-2, Asteroitler—Dinamik Site
- 274301 Wikipedia - JPL Small-Body Database
