5-MeO-DMT
5-MeO-DMT, (5-Metoksi-N, N-Dimetiltriptamin), O -metilbufotenin veya mebufotenin güçlü bir psikoaktif ve psikoaktif özelliklerinin psikedelik olduğu kısa etkili dimetiltriptamin benzeri ve kimyasal formülünün C13H18N2O olduğu bir triptamin bileşiğidir. Doğal olarak bazı bitkilerde ve hayvanlarda (özellikle Bufo alvarius kurbağasının salgılarında) bulunur ve insanlardada doğal olarak bulunabilir.[1][2] İnsan kültürlerinde ise şamanistik ve spiritüel deneyimlerde uzun süredir kullanılmaktadır.[1]
Kimyasal Yapı ve Farmakoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]5-MeO-DMT, triptamin sınıfına ait dimetiltriptamin (DMT) benzeri bir bileşiktir. Yapısal olarak N, N-DMT'ye benzer, ancak 5. karbon pozisyonunda bir metoksi (-OCH₃) grubu içerir. Bu küçük fark, 5-MeO-DMT'nin farmakolojik etkilerini önemli ölçüde değiştirir.
Beyinde serotonin reseptörlerine (özellikle 5-HT₂A ve 5-HT₁A) bağlanarak güçlü psikedelik ve bilinç değiştirici etkiler gösterir.[1][2] Monoamin oksidaz (MAO) enzimi tarafından hızla parçalandığı için oral yolla etkili değildir; genellikle buharlaştırılarak (vape) veya çizgiler şeklinde burundan çekilerek kullanılır.[2]
Etkileri ve Deneyimler
[değiştir | kaynağı değiştir]5-MeO-DMT, diğer psikedeliklerden farklı olarak görsel halüsinasyonlar yerine derin içsel deneyimler, ego kaybı ve mistik hisler yaratır.[1] Yaygın etkileri arasında ego kaybı, aşırı mutluluk, gerçeklik algısında büyük değişimler ve bilinç genişlemesi bulunur. Etkileri hızlı başlar (genellikle 10-30 saniye içinde) ve genellikle 10-20 dakika sürer. Ancak, bu süre zarfında kişi için zaman kavramı tamamen kaybolabilir.[1]
Kullanımı ve Dozaj
[değiştir | kaynağı değiştir]Buharlaştırma en yaygın kullanım yöntemidir ve 5–18 mg arası dozlar psikoaktif etki gösterir.[2] Burundan çekme yöntemi daha uzun süren fakat daha yumuşak etkiler yaratabilir. Normalde oral kullanım etkili değildir, ancak MAO inhibitörleriyle birlikte alındığında etkili olabilir.
Hukuki Durum
[değiştir | kaynağı değiştir]Birçok ülkede kontrollü madde olarak kabul edilir. ABD'de Schedule I maddesi olarak yasaktır. Avrupa'da çoğu ülkede yasak veya kısıtlıdır. Brezilya ve Meksika gibi bazı ülkelerde geleneksel kullanımlarına izin verilebilir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Ermakova, Anna O; Dunbar, Fiona; Rucker, James; Johnson, Matthew W (19 Ekim 2021). "A narrative synthesis of research with 5-MeO-DMT". Journal of Psychopharmacology (İngilizce). 36 (3): 273-294. doi:10.1177/02698811211050543. ISSN 0269-8811. 30 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi1 Şubat 2025.
- ^ a b c d Reckweg, Johannes T.; Uthaug, Malin V.; Szabo, Attila; Davis, Alan K.; Lancelotta, Rafael; Mason, Natasha L.; Ramaekers, Johannes G. (8 Mart 2022). "The clinical pharmacology and potential therapeutic applications of 5‐methoxy‐N,N‐dimethyltryptamine (5‐MeO‐DMT)". Journal of Neurochemistry (İngilizce). 162 (1): 128-146. doi:10.1111/jnc.15587. ISSN 0022-3042. 8 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi1 Şubat 2025.