Ağasar Deresi
Ağasar Deresi, Akhisar Deresi veya Aksa Deresi,[1] Trabzon'un Şalpazarı ilçesinde doğan, Trabzon'un Beşikdüzü ilçesinden geçerek Karadeniz'e karışan bir nehirdir.[2] İlçenin en önemli derelerinden olan[3] Ağasar'ın çevresinde 29 köy konumlanmıştır. Bu köylerde ağırlık olarak Çepniler yaşamaktadır.[4] Derenin yıllık ortalama debisi 88 hm³'tür.[5]
Derenin yanındaki tarihi değirmene bağlı türbin, derenin suyunu kullanarak 12 ila 20 volt arası elektrik üretebilmektedir. Bu elektrik Şalpazarı'ndaki bir camiyi aydınlatmakta kullanılmaktadır.[6]
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir rivayete göre, Ağasar kelimesi "Akhisar" kelimesinin değişime uğramasıyla oluşmuştur. Salname'lerin ‘Şarlı Nahiyesi Hakkında Ma’lumat’ adlı bölümünde dere, Akhisar Deresi olarak geçmektedir. Bir başka rivayete göre, bir gencin sevdiği kıza söylediği "Ağa bana sarıl! Ağa beni sar! Ağa sar!" sözleri zamanla Ağasar kelimesini dönüşmüş ve vadinin adı bu olmuştur. Ayrıca kelimesinin Farsçada soğuk su anlamına gelen "Âvasar/âbasar" kelimesinde türemiş olması da ihtimaller arasındadır.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Emecen, Feridun Mustafa (2011). Doğu Karadeniz'de bir vadi boyu yerleşmesi: Ağasar vadisi: Şalpazarı-Beşikdüzü. Serander. s. 44. ISBN 9789944374279. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
- ^ Demir, Necati (2005). Orta ve doğu Karadeniz bölgesi'nin tarihî alt yapısı: tarih, etnik yapı, dil, kültür. Genelkurmay Basım Evi. s. 90. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
- ^ Kulak, Aydın (2017). İmparatoriçe Livia'nın Parıldayan Cenneti: Görele/Liviopolis - The Shimmering Paradise of Empress Livia: Görele/Liviopolis. Aydın Kulak. s. 35. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
- ^ Öztürk, Özhan (2005). Karadeniz: ansiklopedik sözlük. Heyamola Yayınları. ss. 23, 267. ISBN 9756121009. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
- ^ Uğur Satılmış (12 Mayıs 2015). "Değirmendere Havzası Yerüstü Su Kalitesinin Mekana ve Zamana Bağlı Değişiminin İncelenmesi" (PDF). acikerisim.ktu.edu.tr. 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021.
- ^ "Değirmende Üretilen Elektrik Camiyi Aydınlatıyor". rizedeyiz.com. 16 Aralık 2019. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.
- ^ Abdullah Gülay (2 Ekim 2019). "'şalpazarı' ve 'ağasar' Kelimeleri üzerine". gunebakis.com.tr. 3 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020.