Güdümlü tanksavar füzesi
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Haziran 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Güdümlü tanksavar füzesi (İngilizce anti-tank guided missile (ATGM) ya da anti-tank guided weapon (ATGW)) tankların imhası amacıyla üretilen güdümlü füze sınıfında bir silahtır. Bu füze ya da silahların ana görevi ağır zırhlı tank veya zırhlı savaş araçlarını vurmak ve yok etmektir.
ATGM'ler genellikle atış menzillerine göre tek kişi tarafından omuzdan, bir askerî birlik tarafından kurulan üçayaklı ve araç üzerinde bulunan kaidelerden veya uçaklardan fırlatılabilir.
Yeni geliştirilen tek kişilik taşınabilir ATGM'ler çok uzak mesafelerden sahip oldukları güçlü savaş başlıkları sayesinde günümüz modern ana muharebe tanklarını tek bir atışla safdışı edebilir. Eski zamanlarda kullanılan tanksavar tüfeği, tanksavar roketi ve manyetik tanksavar mayınlarının etkisi ise hedefe olan uzaklıklarına göre değişmekteydi.
İlk nesil komuta güdümlü MCLOS füzeleri örneğin AT-3 Sagger, hedefi bulmak için kumanda kolu gibi bir alet ile bir operatör yardımıyla hedefini bulabiliyordu. Ancak bu iş için operatörün çok iyi eğitimli olması ve füzenin uçuşu esnasında hareketsiz kalması gerekiyordu.
İkinci nesil yarı otomatik komuta güdümlü SACLOS füzelerinde ise hedef vurulana kadar operatörün hedeften nişangahı ayırmaması gerekiyordu. Bu sistemde güdümleme için füzeye kablo yardımı, radyo sinyali, lazer işaretlemesi veya füzeye yerleştirilen bir TV kamerasından yararlanıyordu. Örneğin ABD yapımı TOW ve Hellfire I füzeleri. Ancak bu nesil araçlarda da operatörün sabit kalması gerekiyordu.
Çok gelişmiş üçüncü nesil güdümlü füzeler ise lazer, elektronik görüş ya da W bandı radyo sinyallerinden faydalanmaktadır. Füze bir kez hedefi belirledikten sonra güdümleme işlemini devam ettirmeye gerek kalmaz. (Bu tür füzelere kısaca "Ateşle ve unut" adı da verilmektedir.) Hedefe kitlendikten sonra silah operatörü bulunduğu yerden ayrılabilir. Bununla birlikte MCLOS ve SACLOS füzelerine kıyasla üçüncü nesil füzelerinden korunmak için daha çok elektronik savunma sistemleri geliştirilmiştir. Örneğin Amerikan Javelin, Alman PARS 3 LR, Israil Spike ve Hindistan'a ait Nag sistemleri.
Birçok modern ATGM'se zırh delmek için boşluklu imha hakkı bulunan (örneğin HEAT mermisi gibi) savaş başlıkları taşımaktadır. İkili patlayıcılı füzeler ise ERA zırhlarına karşı kullanılır. Meydana gelen ilk ve hafif patlama ile aracın ERA zırhı harekete geçirilip ardından ikincil patlama ile asıl zırh delinir. Üst saldırı modellerde ise (örneğin İsveç yapımı Bill) füze aracın zırhının en zayıf olduğu taret çatısı veya kule üstünden vurmaya çalışır.
ATGM'ler karşısında kullanılan savunma sistemleri başlıca şunlardır: Boşluklu zırh, Kompozit zırh, ERA, Jammer türü örneğin Rus yapımı Shtora ve etkin koruma sistemleri örneğin İsrail yapımı Trophy ve yine Rus yapımı Arenadır. Geleneksel olarak "Ateşle ve unut" türü ATGM'ler üretilmeden önce en çok başvurulan savunma sistemi füzenin ateşlendiği noktaya yoğun ateş açmaktı. Bu sayede operatör ya öldürülüyor ya da yer değiştirdiğinden güdümleme sistemi etkisiz kılınıyordu.
Tanksavar silahlarından olan bazuka ve RPGler herhangi bir güdüm sistemleri olmadığından ATGM sınıfına girmez.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
