Abanoz
Abanoz, tropikal bölgelerde yetişen bazı ağaçlardan elde edilen çok sert bir odundur. Hurma ağacının da dahil olduğu Diospyros cinsindeki çeşitli türlerden gelen, yoğun siyah/kahverengi renginde sert bir ağaçtır. Çoğu odunun aksine abanoz suya batacak kadar yoğundur. İnce dokuludur ve cilalandığında ayna görünümüne sahip olduğundan süs ağacı olarak değerlidir.[1] Parıltılar saçacak kadar iyi cila tutar. Odunun en içteki öz bölgesi simsiyahtır, bu nedenle pek çok ülkede abanoz kelimesi siyah renk anlamında kullanılır.
Abanoz eski çağlardan beri çok değerli bir odun sayılmıştır. Pek çok kral abanozdan asalar kullanırdı[kaynak belirtilmeli], hatta zehirin etkisini giderdiğine inanarak içkilerini abanozdan kaplarda içerlerdi. Çağlar boyunca abanozdan heykeller yapılmış, kral tahtları abanoz kullanılarak yapılmıştır.
Tevrat'ta tarihi Sur kentindeki abanoz ticaretinden söz edilmektedir. Ayrıca Binbir Gece Masalları'nda anılan değerli mallardan biri de abanozdur.
Günümüzde bu değerli ağaç, mobilya ve enstrüman yapımında kullanılır. Klarnet ve gitar burgusu, abanozun kullanıldığı enstrümanlara örnektir. Abanoz, Türk-İslam sanatlarında özellikle kakmacılıkta görünür. Siyah renginin fildişi ve sedefle sağladığı uyum nedeniyle dolap, çekmece, kutu, tavla, dama-satranç tahtası gibi eşyaların üretiminde kullanılmıştır.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Gaboon Ebony". www.wood-database.com/ Lumber Identification (Hardwoods). The Wood Database. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2016.
- ^ TDV İslâm Ansiklopedisi. 1988. s. 9-10.
