Abdülaziz Camii
Abdülaziz Camii, Somali'nin başkenti Mogadişu'da Abd-i Aziz bölgesininde bulunan tarihî cami.
16. yüzyılda bölgeye sefer yapan Osmanlı donanması komutanlarından Abdülaziz Paşa tarafından bir mescid yaptırılmıştır. Abdülaziz Paşa'nın mescidin yanına inşa ettirdiği deniz feneri, minare olarak kullanılmıştır.[1] Minare, yapının bulunduğu Abd-i Aziz bölgesinin sembolüdür.
Geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]16. yüzyılda Portekiz tehdidi altındaki Mogadişu'ya yardım etmek üzere bölgeye sefer yapan Osmanlı donanması komutanlarından Abdülaziz Paşa tarafından yaptırıldı. Zaman içinde yapılan ilaveler sonucu bahçesi, haziresi, su kuyusu olan bir külliye görünümüne kavuştu.[2]
Somali İç Savaşı esnasında yer yer zarar gören mescid, 1992-1995 yılları arasında bölgeye müdahalede bulunan BM Barış Gücü'nde görevli Pakistanlı Müslüman askerler tarafından onarıldı.
Cami, Mogadişu şehrindeki sokak çatışmaları esnasında çok büyük zarar görmedi ancak Afrika Birliği Barış Gücü AMISOM'un, geçici Somali hükûmetine karşı ayaklanan isyancı Eş-Şebap örgütü mensuplarına karşı yürüttüğü harekât sırasında büyük bir yıkıma uğradı. 2010 yılı sonlarında, minarede saklandıkları belirtilen kişilere karşı AMİSOM tarafından açılan top ateşi neticesinde minare büyük hasar gördü. Aynı harekât esnasında mescit binası ve binanın haziresinde bulunan mezarlıklar da yer yer yıkıldı, mescitte mihraptan başka ayakta duran mevki kalmadı.[not 1]
Uzun süre metruk halde kalan cami 2013-2015 yıllarınında Türkiye Diyanet Vakfı tarafından restore edildi. 2015 yılında yeniden ibadete açıldı.[2]
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Gerek Arap coğrafyası, gerekse Doğu Afrika kıyılarındaki camilerde mihrap bir oda şeklindedir ve bir minber vazifesi de görür ancak Abdülaziz Camisi'nde mihrap, klasik Türk mimarisinde olduğu gibi minberden ayrı ve bağımsız bir yapıda inşa edilmiştir.
Bu coğrafyada cami avlu ve bahçelerine cenaze defni yapılma ancak bu camide, bir Osmanlı – Türk geleneği olan cami hazirelerinde kabir uygulaması görülmektedir.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bilgiler, bölgede görevli bulunan Kızılay Müfettişi Mintez Şimşek'ten alınmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ İnanç, Yusuf Selman. "Somali'de 16. asırdan kalan bir cami de var". Dunyabizim.com/. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
- ^ a b Yavuzcan, Zehra (3 Ağustos 2023). "Afrika'nın Osmanlı Yadigarı Camileri". AKEM. 28 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.