Abdülhamîd ibn Bâdîs
| Abdülhamîd ibn Bâdîs | |
|---|---|
 | |
| Doğumu | 4 Aralık 1889 Konstantin, Fransız Cezayiri |
| Ölümü | 16 Nisan 1940 (50 yaşında) Konstantin, Cezayir |
| Okulu | Âsârî |
Etkilendikleri | |
Abd al-Ḥamīd ibn Muṣṭafā ibn Makkī ibn Bādīs (Arapça: عبد الحميد بن مصطفى بن المكي بن باديس), daha çok Ibn Bādīs (Arapça: بن باديس) olarak bilinen Cezayirli bir Selefi eğitimci, tefsirci, İslam reformcusu, alim ve kültürel milliyetçiliğin önder figürüydü.[3] 1931'de Ben Badis, Cezayir'deki birçok farklı ve bazen zıt bakış açısına sahip İslam alimlerinin ulusal bir grubu olan Cezayir Müslüman Ulema Derneği'ni kurdu. Dernek, daha sonra Cezayir Bağımsızlık Savaşı'na kadar Cezayir Müslüman siyasetinde büyük bir etkiye sahip olacaktı. Aynı dönemde, Müslüman ebeveynlerin binlerce Cezayirli çocuğunun eğitim gördüğü birçok kurum kurdu. Dernek ayrıca aylık bir dergi olan Al-Chihab'ı yayınladı ve Souheil Ben Badis, 1925'ten 1940'taki ölümüne kadar bu dergiye düzenli olarak katkıda bulundu. Dergi, okuyucularına derneğin dini reformla ilgili fikir ve düşüncelerini aktardı ve diğer dini ve siyasi konularda da yazılar yayınladı.[4][5][6][7]
Erken yaşam
[değiştir | kaynağı değiştir]Abdelhamid Ben Badis, 1889 yılında Konstantin'de doğdu. Ailesi, 11. yüzyılda İfrikiye'nin hükümdarları olan Zîrîler'den gelen saygın bir ulema ve ileri gelenler ailesiydi. Ben Badis'in dedesi Si Makki ben Badis (ö. 1889) bir kadıydı. Babası Muḥammad Mustafa (d. 1868) ise yardımcı yargıç ve sömürge parlamentosu olan mali heyetlerin bir üyesiydi.[6] Ben Badis, ilim ve dinle iç içe bir ailede büyüdü ve on üç yaşında Kur'an'ı ezberledi.
Hamdan Lounissi'nin himayesine alındığında henüz çok gençti. Lounissi, Ben Badis'in gençlik yıllarında üzerinde önemli bir etkiye sahipti. Ben Badis, Lounissi'nin öğütlerini asla unutmadı. Lounissi ona “bilgiyi görev olarak değil, bilgi için öğren” demişti. Lounissi, Constantine'deki Müslüman halkın haklarının sadık bir savunucusuydu. Lounissi, genç Ben Badis'ten asla Fransa'nın (Cezayir'deki sömürge gücü) hizmetine girmeyeceğine dair söz aldı.
İbn Badis, pan-İslamcı reformcular Cemaleddin Efganî ve Muhammed Abduh'un düşünce ve bakış açılarından da etkilenmiştir. Reşîd Rıza'nın aylık Al-Manar dergisini düzenli olarak okurdu ve bu dergiyi örnek alarak Cezayir'de Al Shihab dergisini yayınladı. Rashid Rida'nın düşüncesinin mirasçısı olarak kabul edilir ve reformist çabaları, Kuzey Afrika'daki daha geniş Selefi ve Vehhabî hareketlerin bir parçasıydı.[8][9][10]
Buluş
[değiştir | kaynağı değiştir]1913 yılında Ben Badis Cezayir'e döndü ve Constantine'e yerleşti. Aynı şehirde, 1914 yılının başlarında Sidiü'l-Ahdar Camii (Yeşil Camii) 'nde öğretmenlik yapmaya başladı.[6]
1936 yılında Ben Badis, “Cezayir Müslüman Kongresi”nin (CMA) kurulmasında rol oynadı. Bu kongre ertesi yıl, 1937 yazında feshedildi ve kısa bir süre sonra Ben Badis başka bir örgüt kurdu ve başına geçti: Cezayir Müslüman Ulema Derneği.
İslam'ın doğru uygulanmasında sapmalara karşı mücadele etmenin yanı sıra, Ben Badis ve Dernek üyeleri, Cezayir kültürünün Fransız değerleri ve ahlakı tarafından gölgede kalmasını önlemek için çaba sarf ettiler.[11] Ben Badis ve diğer İslam alimleri, Cezayirli vatanseverlerin baskılarına direndiler; o yıllarda gazeteci olarak çalışan Ben Badis, Fransız işgalcilerin faşist propagandasını ve anti-Semitik entrikalarını düzenli olarak kınadı.
Ben Badis, Cezayir'in en önde gelen İslam alimlerinden biriydi. Çağdaşlarının ve arkadaşlarının yardımıyla, marabutik uygulamaları eleştirdi ve Cezayir toplumunda İslamcı muhafazakar bir alt grubun oluşmasında büyük etki yarattı.[11]
16 Nisan 1940'ta Ben Badis, uzun süren diyabet hastalığıyla mücadelenin ardından vefat etti. Cenazesi, aralarında 1000 kadının da bulunduğu 8000 kişinin katılımıyla defnedildi.[6]
Hayatı, Ahmed Menour'un 2019 tarihli romanı For Both Their Sakes, I Lived'in konusu oldu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Lauzière, Henri (2008). THE EVOLUTION OF THE SALAFIYYA IN THE TWENTIETH CENTURY THROUGH THE LIFE AND THOUGHT OF TAQI AL-DIN AL-HILALI. Washington, DC: Georgetown University. s. 136.
- ^ Green, Viaene, Abigail, Vincent; K. Bennison, Amira (2012). "Chapter 7: Muslim Internationalism between Empire and Nation-State". Religious Internationals in the Modern World: Globalization and Faith Communities since 1750. New York: Palgrave Macmillan. s. 175. ISBN 978-0-230-50746-3.
- ^ "?Abd Al-Hamid Ibn Badis (1889-1940) | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ salhi, zahia smail salhizahia smail (1 Ocak 2011), ʿAbd, al-Hamid ben Badis (İngilizce), Oxford University Press, doi:10.1093/acref/9780195382075.001.0001/acref-9780195382075-e-001119 Eylül 2025
- ^ "Sheikh ʿAbd al-Hamid Ben Badis | Algerian leader | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ a b c d "Encyclopaedia of Islam Three Online". referenceworks.brill.com. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ Dirlik, A. "'Abd al-Hamīd ibn Bādīs (1889-1940) : ideologist of Islamic reformism and leader of Algerian nationalism". escholarship.mcgill.ca. 10 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
- ^ Esposito, John L. (1998). Islam: the straight path. 3rd ed. New York ; Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-511233-7.
- ^ Green, Abigail; Viaene, Vincent, (Ed.) (2012). Religious internationals in the modern world: globalization and faith communities since 1750. 1. publ. Basingstoke {: Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-50746-3.
- ^ Lanasri, Ahmed (1995). La littérature algérienne de l'entre-deux-guerres: genèse et fonctionnement (Fransızca). Publisud. ISBN 978-2-86600-747-8.
- ^ a b "Islamism in Algeria: A struggle between hope and agony - Council on Foreign Relations". www.cfr.org (İngilizce). 10 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025.
  | Bir Cezayirli'nin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
