Abdülvahap Selamzade
| Abdülvehap Selamzade | |
|---|---|
 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 16 Şubat 1916 Şamahı, Bakü Valiliği, Rusya İmparatorluğu |
| Ölüm | 19 Ağustos 1983 (67 yaşında) Bakü, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği |
| Vatandaşlık | Sovyet-Azeri |
| Çalışma ve başarıları | |
| Ünlü yapıtları | |
| Ödül(leri) | Kızıl Bayrak İşçi Nişanı |
Abdülvehap Rahim oğlu Selamzade (Azerice: Əbdülvahab Rəhim oğlu Salamzadə; 16 Şubat 1916 – 19 Ağustos 1983), Sovyetler Birliği döneminde yaşamış Azerbaycanlı bir sanat eleştirmeni, mimar, sanat tarihi uzmanı ve akademisyendi. Azerbaycan SSC Bilimler Akademisi'ne bağlı Mimarlık ve Sanat Enstitüsü'nde müdür yardımcılığı ve aynı enstitüde Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bölüm Başkanlığı görevlerinde bulundu. Azerbaycan SSC’nin Onurlu İnşaatçısı unvanına layık görüldü.[1]
Erken yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Abdülvehap Rahim oğlu Selamzade, 16 Şubat 1916’da o dönemde Rus İmparatorluğu’na bağlı olan Azerbaycan’ın Şamahı kentinde doğdu. Küçük yaşlardan itibaren sanata ve inşa faaliyetlerine ilgi duydu; Azerbaycan’daki tarihi ve mimari eserlere büyük bir merak gösterdi.[2]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Abdülvehap Selamzade, Azerbaycan mimarlık tarihini inceleyen ilk araştırmacılardan biriydi. Nahçıvan ve Şirvan mimarlık ekollerinin araştırılmasında öncü rol oynadı; Tebriz ve Arran mimarlık ekollerinin ise bilimsel olarak tanımlanıp ortaya konmasında önemli katkılar sağladı.[2]
Selamzade'nin çalışmaları yalnızca bilimsel ve kuramsal üretimle sınırlı değildi. Hayatı boyunca Azerbaycan'ın çeşitli bölgelerini dolaşarak tarihi anıtların durumunu yerinde inceledi, ölçüm ve restorasyon taslaklarına bizzat katıldı. 1962 yılında Azerbaycan Tarihi ve Kültürel Anıtları Koruma Derneği Başkan Yardımcılığı görevine getirildi. Birçok mimari eserin restorasyonunda doğrudan görev aldı; bunlar arasında Nahçıvan’daki Mümine Hatun ve Yusuf bin Küseyir kümbeti de yer almaktadır.[2] 1982 yılında ise, Şuşa’da, ünlü Azerbaycanlı şair Molla Penah Vagif’in mezarı üzerine Selamzade ve Elbrus Kanukov’un ortak projesine dayanan bir türbe inşa edildi.[3] Selamzade ayrıca Azerbaycan Devlet Üniversitesi’nde ders verdi; Mimarlık ve Sanat Enstitüsü'nde lisansüstü öğrencilere danışmanlık yaptı ve Azerbaycan SSC Mimarlar Birliği’nin Yönetim Kurulu ve Başkanlık Divanı üyeliğini yürüttü.[1]
Selamzade, farklı yıllarda Monuments Speak, Azerbaycan’ın Mimari Anıtları, Ajami Nahçıvani, Araz Boyundaki Anıtlar ve birçok diğer eseri kaleme aldı. En önemli eseri, Mikail Hüseyinov ve Leonid Bretanitsky ile birlikte yazdığı ve Rusça yayımlanan Azerbaycan Mimarlık Tarihi olarak kabul edilmektedir. Ayrıca, Azerbaycan'da şehir planlaması tarihinin ilk araştırmacısı olup, Şuşa ve Şeki gibi şehirlerin kentsel kültürünü incelemiştir.[2]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Selamzade, 19 Ağustos 1983'te, o dönemde Azerbaycan SSC'nin başkenti olan Bakü'de hayatını kaybetti.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Özel
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Nauka 1969, s. 240.
- ^ a b c d e Zeynalova 2011, s. 13.
- ^ Avalov 1977, s. 90.
Genel
[değiştir | kaynağı değiştir]- Zeynalova, A. (4 Mayıs 2011). "Tariximizə tarix qatan sənətşünas" [Tarihimize tarih katan bir sanatçı]. Khalg Gazeti (Azerice).
- История СССР [SSCB tarihi] (Rusça). Moskova: SSCB Bilimler Akademisi Yayınevi. 1969.
- Avalov, Elturan Vali oglu (1977). Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика [Şuşa şehrinin mimarisi ve tarihi görünümünün korunması ile ilgili sorunlar]. Baku: Elm.