Abdullah Halil (Sudanlı siyasetçi)
| Abdullah Halil عبد الله خليل | |
|---|---|
| |
| 2. Sudan Başbakanı | |
| Görev süresi 5 Temmuz 1956 - 17 Kasım 1958 | |
| Yerine geldiği | İsmail el-Ezheri |
| Yerine gelen | İbrahim Abbud |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1892 Omdurman, Mehdi Sudanı |
| Ölüm | 23 Ağustos 1970 (77-78 yaşlarında) Hartum, Sudan Demokratik Cumhuriyeti |
| Milliyeti | Sudanlı |
| Partisi | Ulusal Ümmet Partisi |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Mısır Britanya-Mısır Sudanı
|
| Branşı | Mısır Silahlı Kuvvetleri (1910-1924) Sudan Savunma Kuvvetleri (1925-1944) |
| Hizmet yılları | 1910-1944 |
| Rütbesi | Tuğgeneral |
Seyid Abdullah Halil (Arapça: عبد الله خليل, romanize: ʻAbd Allāh Khalīl; 1892 - 23 Ağustos 1970[1]), Sudan'ın ikinci başbakanı olarak görev yapmış önde gelen bir Sudanlı siyasetçiydi.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Halil, Omdurman'da doğdu ve Kenzi Nübyeli kökenlidir.[2]
Askeri kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Halil 1910'dan 1924'e kadar Mısır Ordusunda, 1925'ten 1944'e kadar da Sudan Savunma Kuvvetlerinde görev yaptı. Tuğgeneral (Miralay) rütbesine ulaşan ilk Sudanlı oldu.[2]
Siyasi kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]1944 yılında Halil, Mehdiyet yanlısı bir örgüt haline gelen Kuzey Sudan Danışma Konseyinin etkili bir üyesi oldu. Halil 1945 yılında Ümmet Partisinin kurulmasına yardımcı oldu ve partinin ilk genel sekreteri oldu. 1947'de Bağımsızlık Cephesinin bir üyesi oldu ve baskın Hatmiyye çıkarlarına karşı çıkarak Ümmet Partisi çıkarlarının bir temsilcisi olarak hizmet etti.[2]
Halil, Sömürge Yöneticileri Robert George Howe ve J. W. Robertson ile yakın bir ilişki sürdürdü ve genellikle Sudan siyasetine ilişkin görüşlerinin savunucusu olarak hizmet etti. Halil'in Hatmiyye ile olan sürekli mücadelesi sık sık eleştirilmekte ve ortaya çıkmakta olan Sudan milliyetçiliğinin bölücü ve mezhepçi olmasına yardımcı olduğu iddia edilmektedir. Örneğin Halil'in 1947'de tarım bakanı olarak atanması, büyük ölçüde Hatmiyye'nin güçlü rolünü dengelemek ve Sudanlaştırma baskısına yanıt vermek için bunun gerekli olduğu yönündeki ısrarı nedeniyledir.[2]
Halil, 1948 yılında yeni kurulan Yasama Meclisi ve Yürütme Konseyinin lideri oldu ve Ümmet Partisinin Anayasa Komisyonundaki temsilcisi olarak görev yaptı. Halil 1953 parlamento seçimlerinde parlamentoya seçildi.[2]
1958 seçimlerinin ardından Halil, Ümmet Partisi ve Demokratik Halk Partisinden oluşan bir koalisyon hükûmeti kurdu.[2][3] Halil yeni hükûmette başbakan ve savunma bakanı olarak görev yaptı. Sudan'ı Amerika Birleşik Devletleri ile müttefik yaparak Cemal Abdünnasır yönetimindeki Mısır ile gergin bir çatışmaya yol açtı. Halil, 17 Kasım 1958'de kendi hükûmetine karşı askeri bir darbe gerçekleştirerek hükûmeti askeri bir cuntanın kontrolü altına soktu.[4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Index Kc-Kj". 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2017.
- ^ a b c d e f Voll, John Obert; Fluehr-Lobban, Carolyn; Lobban, Richard (1992). Historical dictionary of the Sudan. Scarecrow Press. s. 245. ISBN 9780810825475. 20 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2024.
- ^ "Sudan Embassy in Canada". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2009.
- ^ Ben Hammou, Salah (2023). "The Varieties of Civilian Praetorianism: Evidence From Sudan's Coup Politics". Armed Forces & Society (İngilizce). ss. 0095327X2311556. doi:10.1177/0095327X231155667.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Warburg, Gabriel (March 1994). "Hot Spot: Egypt and Sudan Wrangle over Halayib". Middle East Quarterly Vol. 1, No. 1.
| Sudan Cumhuriyeti (1956-69) |  | |
|---|---|---|
| Sudan Demokratik Cumhuriyeti (1969-85) | ||
| Sudan Cumhuriyeti (1985-günümüz) | ||
† askeri, * vekaleten | ||
