Afak-ı Irak
Âfâk-ı Irak, Cenap Şahabettin’in Birinci Dünya Savaşı yıllarında yaptığı Bağdat seyahati sırasında edindiği izlenimlerden oluşan bir yazı dizisidir ve Tasvîr-i Efkâr gazetesinde 7 Nisan 1330 (20 Nisan 1914) tarihinden itibaren yayımlanmaya başlanmıştır. Bazı kaynaklarda bu eserin 1915’te yayımlandığı iddia edilse de, dönemin gazete kayıtları bu bilginin doğru olmadığını açıkça göstermektedir. Hatta bu yazı dizisinin bir bölümü (“Âfâk-ı Arak’tan Bir Parça: Dicle”) sonradan Evrâk-ı Eyyâm adlı esere de alınmıştır.
Cenab bu yazılarında sadece gezi notları sunmakla kalmaz, aynı zamanda bölgedeki İngiliz sömürgeciliğinin boyutlarını da etkileyici bir şekilde Türk okuyucusuna aktarır. Bu yönüyle eser, dönemin politik atmosferine dair önemli bilgiler de içerir. Ayrıca Bağdat’tan söz ederken divan edebiyatının önde gelen isimlerinden Fuzûlî hakkında görüşlerini de dile getirir; böylece hem kültürel hem edebi katmanlar sunar.
Yazıların gördüğü ilginin en büyük sebeplerinden biri, Cenab’ın zarif ve sade diliyle yazmış olmasıdır. Birçok edebiyatçının da kabul ettiği üzere, Cenab en başarılı nesir örneklerini 1908’den sonra kaleme aldığı sohbetler, makaleler ve mektuplar içinde vermiştir. Özellikle bu yazı dizisinde günlük olaylara nüfuz eden bakış açısı, zekice yapılan nükteler ve ince alaylarla örülmüş sade bir anlatımla birleşir; bu da yazıları hem edebi hem düşünsel açıdan değerli kılar.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/188244
- Hasan Akay, Servet-i Fünûn Şiir Estetiği, Kitabevi Yayınları, 1998.
- https://repository.bilkent.edu.tr/server/api/core/bitstreams/e3667ed8-6ce8-46af-8281-c871d97d8008/content