Aferistler
Aferistler ya da İş Bankası Grubu, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında devlet bürokrasisi ile sermaye sahipleri arasında kalarak maddi menfaat ve çıkar sağlayan bürokrat ve siyasetçileri tanımlamak için kullanılan siyasi bir ifade. Bu kişiler genellikle 1924'te yeni kurulan Türkiye İş Bankası olanaklarından faydalandıkları için İş Bankası Grubu olarak da anılmıştır. Aferist deyişi de İş Bankası'nın Fransızca karşılığı olan "banque d'affaires"ten gelmektedir.
Bu deyiş sadece İş Bankası çevresi ile sınırlı kalmamış, Türk siyasi tarihinde zaman içinde başkent Ankara'da siyasi nüfuzunu kullanarak ekonomik çıkar sağlayan, hisse senedi satın almak, devlet ihalelerini takip etmek gibi iş takipçiliği yaparak kolay kazanç sağlamayı amaçlayan ve devletin değil kendi çıkarlarını gözeten kişileri tanımlamak için de kullanılmıştır.[1]
Aferistlerin faaliyetleri 1930'lu yıllarda o kadar çok artmış ve bariz yapılır olmuştu ki başbakan İsmet İnönü'nün "Devleti aferistlere yedirmeyeceğim" şeklinde ifadesi bulunmaktadır.[2] Bu yüzden, tedbir amacıyla milletvekillerinin devlet sektöründeki kurumlarda yönetim kurulu üyesi olmaları yasaklanmıştı. Aferistlerin diğer kazanç yollarının önüne geçilmedi. 1939'da, devlet satın almalarında komisyonculuk usulü de kaldırılarak[3] tedbirlerin kapsamı genişletildi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Pulur, Hasan. "Aferizm'in devamı..." Milliyet. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2020.
- ^ Kongar, Emre. "Varlık Dergisi için". www.kongar.org. 1 Mart 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2020.
- ^ Avcıoğlu, Doğan. Türkiye'nin Düzeni Dün, Bugün, Yarın. Tekin Yayınevi. s. 298.
 Türkiye'deki skandallar | |||
|---|---|---|---|
| Siyasi | |||
| Yolsuzluk |
| ||
| Spor | |||
| Diğer skandallar | |||