Afganistan'da nar üretimi
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Nisan 2023) |
Afganistan'da nar üretimi, ülkenin tarım ekonomisine önemli katkı sağlar. Muhtemelen antik çağlardan beri ülkede nar üretimi varlık göstermiştir.[1] Nar, başta Kandehar, Helmend, Vardak, Gazne, Paktiya, Ferah, Kapisa ve Belh olmak üzere birçok ilde önemli bir mahsuldür [2][3][4][5] ve binlerce kişinin geçim kaynağıdır[6]
Afganistan, yalnızca geleneksel yetiştirme yöntemleri açısından değil, aynı zamanda yetiştirilen yerel çeşitlerin kalitesi açısından da "nar ülkesi" olarak bilinir.[7]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bazı önde gelen botanikçiler, Afganistan'ın dünya nar üretiminin beşiği olduğuna inanıyor.[1][8] Afganistan, dünyanın herhangi bir yerinden daha fazla nar ağacı çeşidine sahiptir.[8]
1970'lerden bu yana siyasi kargaşa ve savaşlar ülkeyi kasıp kavurdu; bunun narın en büyük pazarları olan Pakistan ve Hindistan'a ihraç edilmesinde ciddi etkisi oldu.[8]
Savaşın sona ermesinden bu yana Afganistan'da nar endüstrisinde yeniden canlanma gözlenmiştir.[9] 2009 yılında yüz binlerce nar ağacı dikildi ve ülke yaklaşık 50.000 ton meyve ihraç etti.[8] Ekim 2009'da, ticari olarak daha uygun hale geldikçe meyveden konsantre meyve suyu yapmak için Kabil'de 6 milyon sterlinlik bir meyve suyu fabrikası inşa edildi; dünya pazarındaki artan talep, yerel pazar fiyatlarının 2009'dan bu yana kilogram başına 34 peniden kilogram başına 1 sterline yükselmesine olanak tanıdı.[8]
2010 yılında Afganistan ve Pakistan arasında, Afgan tüccarların yerel tarımsal ürünleri Vegah sınır karakolu aracılığıyla Hindistan pazarlarına karayoluyla ihraç etmesine izin veren yeni Afganistan-Pakistan Transit Ticaret Anlaşması (APTTA) imzalandı.[8]
Uluslararası talep
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı insanlar, Afgan meyve üretimini daha uluslararası bir pazara doğru artırmanın ülkedeki afyon üretimiyle mücadele etmenin en iyi yolu olacağını düşünüyor.[9] Afgan narı için uluslararası pazar, yurt dışından gelen taleple yavaş yavaş artıyor.[10] 2010 yılında Afganistan, narı Dubai'deki Carrefour'a ihraç etmeye başladı. Afgan ürününün daha büyük, daha kırmızı ve daha sulu olduğu söylendiğinden, bu durum orada Türk ve Kuzey Afrikalı muadilleri arasında önemli bir rekabet yarattı.[10] Carrefour, Orta Doğu'daki diğer ülkelerdeki mağazalarda da Afgan narı için talepte bulundu.[10]
2010 yılında Pomegreat'in Afganistan'dan nar suyu satın almak için Kabil merkezli bir şirket olan Omaid Bahar ile 3 milyon sterlinlik bir anlaşma yaptığı bildirildi.[6] Bunun yaklaşık 50.000 Afgan çiftçiye fayda sağladığı söyleniyor.[6]
Ancak, Afgan narına yönelik uluslararası talep henüz başlangıç aşamasındadır; örneğin ABD yerel arzının çoğunluğu San Joaquin Vadisi, İsrail, Türkiye, Lübnan, Yunanistan ve Meksika'dan geliyor.[10]
Ürün
[değiştir | kaynağı değiştir]Nar, yüksek düzeyde antioksidan içerir ve hücreleri serbest radikal adı verilen bileşiklerin neden olduğu hasarlardan korur.[10] Ayrıca belirli kanser türlerine karşı koruma sağladığı ve kan basıncını düşürdüğü bildirilmektedir. Afgan narının başka yerlerden alınan narlara göre daha büyük (jumbo), daha tatlı ve daha kırmızı olduğu söylenmektedir.
Bunlar hayatınızda göreceğiniz en iyi narlar; en irileri, en kırmızıları ve tatları da harika.[8]
— USAID
Sağlıklı bir gıda olarak ve sulu, tatlı tadı nedeniyle nar, Avrupa ve Kuzey Afrika'da giderek daha fazla tüketiliyor.[10] USAID ayrıca ülkenin kuzeyindeki kuzey Hulm Nehri havzasında yetiştirilen narları "Afganistan'ın en iyisi" olarak tanımladı.[11] Pomegreat'in İcra Kurulu Başkanı Adam Pritchard, Afgan narını "dünyanın en iyisi" ve Afganistan'ı "manevi evleri" olarak tanımladı.[6] Ülkede yetişen meyveler sıralamasında ise üzümün ikinci sırada yer aldığı bildirilmektedir.[7]
Üretim
[değiştir | kaynağı değiştir]
Narın ana üretim alanı, 806 hektar arazinin nar ekiminde kullanıldığı Kandehar ilindedir.[2][12] İlin Kandehar ve Arğandab ilçelerinde hektar başına üretimi de sırasıyla 344 kg/ha ve 760 kg/ha olmak üzere çok yüksektir.[7] Kandehar'da yetişen nar çeşidi jumbo, yakut kırmızısı "Kandahari" çeşidi[13] olarak bilinirken, çekirdeksiz çeşidi Badana olarak bilinir ve tüketim veya meyve suyu yapılmak için iyidir.[14]
Yıllık fuar
[değiştir | kaynağı değiştir]Popülaritesi ve ihracat talebi nedeniyle, Dünya Nar Fuarı Afganistan'da her yıl düzenlenen bir etkinliktir. Üreticiler, alıcılar, paketleme, lojistik ve soğuk depolama teknolojisi şirketleri, ekipman satıcıları, nar üretimi ve işlemesi konusunda uluslararası uzmanlar ve devlet kurumlarının buluşma yeri olan bu etkinlik, "Afganistan'ı ve nar endüstrisini" öne çıkaracak, "yeni iş fırsatları yaratacak ve Afganistan halkına fayda sağlayacak" bir organizasyondur.[14] Hasat dönemi genellikle Eylül sonunda başlar ve Kasım boyunca sürer.[15]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Pomegranates: Rich In History and Taste". The New York Times. 31 Ekim 1979. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
- ^ a b "Kandahar exports pomegranates worth more than $48m this year". Pajhwok Afghan News. 2 Ocak 2023. 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
- ^ "Helmand's Pomegranate Harvest Estimated at 28,000 Tons". TOLOnews. 20 Eylül 2020. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
- ^ "Farah's pomegranate yield up by 11pc this year". Pajhwok Afghan News. 10 Kasım 2019. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
- ^ "Pomegranate Yield Increases Substantially In Kapisa". TOLOnews. 20 Aralık 2016. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
- ^ a b c d "Major deal signed to buy pomegranate juice from Afghanistan". Good Afghan News. 11 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2010.
- ^ a b c "Afghanistan Fruit". Pomegranate. Ministry of Foreign Affairs. Afghan Embassy, Islamabad. 17 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2010.
- ^ a b c d e f g Farmer, Ben (20 Kasım 2008). "Afghanistan promotes pomegranates over opium poppies in farming overhaul". The Daily Telegraph. 7 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2010.
- ^ a b Robinson Simon (5 Aralık 2007). "Pomegranates: A Fruitful Trade". Time (dergi). 9 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi28 Ekim 2010.
- ^ a b c d e f "Afghanistan markets its pomegranates". MSN. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2010.
- ^ "IDEA-NEW protects 500 hectares of orchards from floods in Khulm District of Balkh". USAID. 15 Ağustos 2010. 5 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2010.
- ^ "Pomegranate harvest down in Kandahar". Ariana Television Network. 2 Ekim 2022. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
- ^ "Kandahar Pomegranate". TasteAtlas. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
- ^ a b "World Pomegranate fair 2008". AGFAIR. 2 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2010.
- ^ "Where the Pomegranate Harvest Is Life, the Taliban Brought Ruin". The New York Times. 22 Kasım 2021. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- YouTube'da Kandehar Nar Üretimi 2018'de Arttı, 25 Ekim 2018, Amerika'nın Sesi. (İngilizce)
- YouTube'da Kandehar narları, 3 Aralık 2017, BBC Peştuca. (Peştuca)
- YouTube'da Kandehar'da Nar Üretimi, 24 Ekim 2017, Amerika'nın Sesi. (İngilizce)
