Airplane!
| Airplane! | |
_posteri.jpg) Robert Grossman'ın sinemalarda gösterime giren Airplane! posteri | |
| Yönetmen | |
|---|---|
| Yapımcı | Jon Davison |
| Yazar |
|
| Oyuncular | |
| Müzik | Elmer Bernstein |
| Görüntü yönetmeni | Joseph Biroc |
| Kurgu | Patrick Kennedy |
| Stüdyo | Paramount Pictures Howard W. Koch Productions |
| Dağıtıcı | Paramount Pictures |
| Çıkış tarih(ler)i | 27 Haziran 1980 (Toronto ve Buffalo) 2 Temmuz 1980 (Geniş) |
| Süre | 87 dakika[1] |
| Ülke | Amerika Birleşik Devletleri |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | $3.5 milyon[2] |
| Hasılat | $171 milyon |
Uçak (İngilizce özɡün adıyla: Airplane! (alternatif ismiyle Flying High!),[3] Yapımcılığını Jon Davison üstlendiği, Jim Abrahams ve David ve Jerry Zucker kardeşlerin ilk yönetmenlik denemeleri olan[4] 1980 yapımı bir Amerikan felaket komedisi filmidir. Oyuncu kadrosunda Robert Hays ve Julie Hagerty ve Leslie Nielsen, Robert Stack, Lloyd Bridges, Peter Graves, Kareem Abdul-Jabbar ve Lorna Patterson yer almaktadır.[4] Felaket filmi türünün, özellikle de konusunu, ana karakterlerini ve bazı diyaloglarını ödünç aldığı 1957 yapımı Paramount filmi Zero Hour! filminin bir parodisidir.[5][6] Ayrıca Airport 1975 ve Airport serisindeki diğer filmlerden birçok unsur almıştır. Film, ɡörsel ve sözel kelime oyunları, espriler, sürekli espriler ve kara mizah da dahil olmak üzere gerçeküstü mizah ve hızlı tempolu slapstick komedi kullanımıyla bilinmektedir.[7]
Paramount Pictures tarafından yayınlanan film, 3,5 milyon dolarlık bütçesine rağmen dünya çapında 171 milyon dolar hasılat elde ederek hem eleştirel hem de ticari bir başarı elde etti.[8] Yapımcılar, En İyi Uyarlama Komedi dalında Writers Guild of America Ödülü'nün yanı sıra En İyi Müzikal veya Komedi Filmi dalında Altın Küre Ödülü ve En İyi Senaryo dalında BAFTA Ödülü'ne aday gösterildi.
Filmin şöhreti, vizyona girmesinden bu yana önemli ölçüde arttı ve Airplane! ɡünümüzde gelmiş geçmiş en iyi komedi filmlerinden biri olarak kabul edilmektedir ve popüler kültürde sayısız gönderme, saygı duruşu ve parodiye ilham kaynağı olmuştur. Film, Bravo'nun En Komik 100 Film listesinde altıncı sırada yer aldı.[9] Birleşik Krallık'taki Channel 4 kanalı tarafından 2007 yılında yapılan bir ankette, Monty Python'ın Brian'ın Hayatı'nın ardından tüm zamanların en iyi ikinci komedi filmi seçildi.[10] 2008'de Empire dergisi tarafından Tüm Zamanların En İyi 500 Filmi'nden biri olarak seçildi ve 2012'de Gelmiş Geçmiş En Komik 50 Komedi anketinde bir numara seçildi.[11] 2010 yılında, Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihsel veya estetik açıdan önemli" olarak Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Arşivi'nde korunmak üzere seçildi.[12][13][14]
Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski bir savaş pilotu olan Ted Striker, travma geçirmiş bir savaş gazisiyken artık taksi şoförlüğü yapmaya başlamıştır. Ted, uçmaya karşı patolojik korkusu ve ardından gelen "içki problemi" (içecekleri ağzı dışında her yere sıçratması) nedeniyle, sorumluluk alacağı bir işte çalışamamaktadır. Pilotken kız arkadaşı, aynı zamanda bir uçuş görevlisi olan Elaine Dickinson, Los Angeles'tan Chicago'ya giden tarifeli uçağına binmeden önce Ted'le ilişkisini bitirir. Ted taksisini terk eder ve onu geri kazanmak için aynı uçakta bir bilet alır. Ancak uçağa bindiğinde Elaine onu reddetmeye devam eder ve bu da Ted'in üzüntüyle anılarını tazelerken istemeden birkaç yolcuyu intihara sürüklemesine neden olur.
Uçak içi yemek servisi bittikten sonra tüm uçuş ekibi ve birkaç yolcu hastalanır. Yolculardan biri olan Dr. Rumack (Leslie Nielsen), yemek servisi sırasında servis edilen balığın gıda zehirlenmesine neden olduğunu anlar. Uçuş ekibi hareketsiz kalınca, Elaine yardım için Chicago kontrol kulesiyle iletişime geçer ve kule amiri Steve McCroskey'den uçağın otopilotunu, yani "Otto" lakaplı büyük, şişirilebilir bir kukla pilotu etkinleştirmesi talimatını alır. Bu, onları Chicago'ya ulaştıracaktır, ancak uçağı indiremezler. Elaine ve Rumack, Ted'i uçağın kontrolünü almaya ikna ederler. Steve, Ted'in eskiden savaş uçağı pilotu olduğunu öğrenince, iniş prosedürünü Ted'e anlatması için Ted'in eski komutanı Rex Kramer ile iletişime geçer (artık ticari pilot olarak görev yapmaktadır). Kramer ne yapması ɡerektiği ile ilɡili talimatlar vermeye başlayınca Ted huzursuzlanır ve savaş zamanına dair anıları canlanır. Elaine ve Rumack, Ted'in özgüvenini artırır ve Ted tekrar kontrolü ele almayı başarır.
Uçak Chicago'ya yaklaşırken hava kötüleşir ve inişi zorlaştırır. Ted, Elaine'in yardımcı pilot olarak yardımı ve Rex'in kuleden rehberliği sayesinde iniş takımları kopmasına rağmen uçağı güvenli bir şekilde indirmeyi başarır ve yolcular sadece hafif şekilde yaralanır. Uçağın tahliyesi için kurtarma araçları gelir. Ted'in cesaretinden etkilenen Elaine, ona sarılıp öper ve ilişkileri yeniden başlar. Otopilot "Otto" uçağı yeniden çalıştırır ve yanında bir kadın arkadaşı şişerken havalanır.
Oyuncu Kadrosu
[değiştir | kaynağı değiştir]- Robert Hays - Ted Striker
- Julie Hagerty - Elaine Dickinson
- Kareem Abdul-Jabbar - Birinci Subay Roger Murdock
- Lloyd Bridges - Steve McCroskey
- Peter Graves - Yüzbaşı Clarence Oveur
- Leslie Nielsen - Dr. Rumack
- Lorna Patterson - Randy
- Robert Stack - Yüzbaşı Rex Kramer
- Stephen Stucker - Hava Trafik Kontrolörü Johnny Henshaw-Jacobs
- Frank Ashmore - Uçuş Mühendisi Victor Basta
- Jonathan Banks - Gunderson
- Craig Berenson - Paul Carey
- Barbara Billingsley - jive lady
- Lee Bryant - Bayan Hammen
- Nicholas Pryor - Jim Hammen
- Joyce Bulifant - Bayan Davis
- Maureen McGovern - Rahibe
- Kenneth Tobey - Hava Kontrolörü Neubauer
- Marcy Goldman - Bayan Geline
- Barbara Stuart - Bayan Kramer
- Ross Harris - Joey Hammen
- Norman Alexander Gibbs - ilk jive adamı
- Al White - ikinci jive adamı
- David Hollander - kahveli genç oğlan
- Michelle Stacy - kahveli genç kız
- David Leisure - ilk Krishna
- Jason Wingreen - Dr. Brody
- Jill Whelan - Lisa Davis
- Ethel Merman - Teğmen Hurwitz
- Lee Terri - Bayan Linda Oveur
- Jimmie Walker - ön cam Silecek Adam
- James Hong - Japon General
- Howard Jarvis - Taksideki Adam
- Michael Laurence - Haber Spikeri
- Herb Voland - Hava Kontrolörü Macias
- Otto - Kendisi
İlgili çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Devam filmi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk olarak 10 Aralık 1982'de vizyona giren Airplane II: The Sequel, bilim kurgu film türünü ele almaya çalışmış, ancak yine de felaket filmlerinin genel temasına vurgu yapmıştır. Oyuncu kadrosunun çoğu devam filmi için yeniden bir araya gelse de, Airplane! filminin senaristleri ve yönetmenleri filme dahil olmamayı tercih etmiştir. Airplane! DVD yorumunda David Zucker, Jim Abrahams ve Jerry Zucker'in Airplane II'yi hiç izlemediklerini ve izlemeyi dahi istemedikleri iddia edilmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Airplane!". British Board of Film Classification. 16 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2015.
- ^ "Airplane! (1980) - Financial Information". The Numbers. 20 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.
- ^ "Airplane! (1980)". British Film Institute. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017.
- ^ a b "Airplane!". Turner Classic Movies. 16 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016.
- ^ Abrahams, Jim; Zucker, David; Zucker, Jerry; Davidson, Jon (2000). Airplane! DVD audio commentary (DVD). Paramount Pictures.
- ^ "Side-by-side" comparison: Zero Hour! (1957) Vs Airplane! (1980) (İngilizce), 9 Ağustos 201510 Ekim 2022
- ^ Zuckerman, Esther (28 Kasım 2024). "The Great Gags From 'Airplane!' and More". The New York Times.
- ^ "Movie Airplane! – Box Office Data, News, Cast Information". The Numbers. 4 Temmuz 1980. 31 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.
- ^ "Bravo's 100 Funniest Movies of All Time". Bravo. 31 Aralık 2013. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ "Life of Brian named best comedy". BBC News. 10 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2014.
- ^ "The 50 Funniest Comedies Ever". Empire. 13 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2015.
- ^ "Hollywood Blockbusters, Independent Films and Shorts Selected for 2010 National Film Registry". Library of Congress. 28 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
- ^ Barnes, Mike (28 Aralık 2010). "'Empire Strikes Back,' 'Airplane!' Among 25 Movies Named to National Film Registry". The Hollywood Reporter. 30 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2010.
- ^ "Complete National Film Registry Listing". Library of Congress. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Uçak! Michael Schlesinger'in Ulusal Film Arşivi'ndeki makalesi
- Airplane!; Amerikan Film Enstitüsü kataloğu
- Airplane! (1980) (archived 2023) on ParamountMovies.com
- Box Office Mojo'da Airplane!
- IMDb'de Airplane!
- Rotten Tomatoes'ta Airplane!
- TCM Movie Database'de Airplane!
- Kesinlikle 30 (Bana Shirley Demeyin!) – The New York Times hakkında retrospektif makale, 25 Haziran 2010
- 30 yaşında uçak! Hayatlarının yolculuğu – The Guardian dergisinden retrospektif makale, 22 Ağustos 2010
- "Ted Stryker'ın İki Sorunlu Yolculuğu, Adam-Troy ve Judy Castro'nun Sıfır Saati! ve Uçak! karşılaştırması.
- 1980 çıkışlı filmler
- 1980'lerde felaket filmleri
- 1980'lerde hiciv filmleri
- Travma sonrası stres bozukluğu ile ilgili filmler
- 1980'lerde Amerika Birleşik Devletleri filmleri
- 1980 çıkışlı komedi filmleri
- 1980'lerde İngilizce filmler
- Konusu uçakta geçen filmler
- Konusu Chicago'da geçen filmler
- David Zucker'ın yönettiği filmler
- Amerika Birleşik Devletleri hiciv filmleri
- Paramount Pictures filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri havacılık filmleri
- Los Angeles'ta çekilmiş filmler
- Amerika Birleşik Devletleri felaket filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Arşivi filmleri
- Stop motion tekniğini kullanan filmler
- Havacılık kazaları ve olayları ile ilgili filmler
- Konusu Los Angeles'ta geçen filmler
- Jim Abrahams'ın yönettiği filmler
- Jerry Zucker'ın yönettiği filmler
- Amerika Birleşik Devletleri parodi filmleri
- Konusu havalimanında geçen filmler
- Los Angeles County'de çekilmiş filmler
- Elmer Bernstein'ın müziğini yaptığı filmler
- Absürt komedi filmleri
- Jon Davison'ın yapımcısı olduğu filmler