Aksonotmezis
Aksonotmezis, sinir hücresindeki aksonların kesintiye uğramasıdır. Hasarın distal (uç) ve kısmen proksimal (yakınsal) kısmında Wallerian dejenerasyonu oluşur. Eğer aksonlar ve miyelin kılıflar hasar görür, fakat Schwann hücreleri, endonöryum, perinöryum ve epinöryum sağlam ise bu, aksonotmezis olarak adlandırılır. Aksonotmezis, nöropraksiden daha ağır bir sinir hasarı türüdür. Aksonotmezisde yakınsal kısım, büyüme konisinde bir filizlenme oluşarak onarılırken, uç kısımda aksonal dejenerasyon oluşur. Rejenerasyonlu sinir liflerinin büyüme oranı günde yaklaşık 1 mm ile 2 mm arasındadır. Bu yüzden sinyal iletimi yalnızca endonöryum içindeki düzgün büyümeye bağlı değil, aynı zamanda iletilecek mesafeye de bağlıdır.
Değerlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir sinirde, duyu lifleri, motor lifleri veya her ikisi de bulunur. Duyu lifleri lezyonları, hasarın distal kısmında duyusal problemlere neden olur. Motor lif hasarları, alt motor nöronlarda, ve/veya sempatik liflerde meydana gelebilir.
Değerlendirilen öğeler şunlardır:
- Duyu sinirler, merkezi sinir sistemine duyu bilgisi gönderir.
- Motor nöron, çizgili kasın kasılmasını sağlar.
- Otonom sinir sistemi, üst ve alt ekstremitedeki deri ve kan damarlarını donatır.
EMG ve NCV bulguları
[değiştir | kaynağı değiştir]EMG'deki değişikliker:
Elektromiyografi (EMG), elektromiyograf cihazı kullanarak çizgili kaslardaki elektriksel aktiviteleri (elektromiyogram) inceleyen ve kaydeden tıbbi bir tetkik yöntemidir. Aksonotmezisteki EMG'de (hasardan 2 veya 3 hafta sonra) şunlar değişir:
- Fibrilasyon potansiyeller (FP)
- Pozitif keskin dalgalar
NCV'deki değişiklikler (sinir iletim hızı):
EMG testi, sinir iletim tetkiki olarak adlandırılan bir test ile birlikte sıkça gerçekleştirilir. Bu, sinirlerin iletim işlevini ölçer. NCV tetkiki, distal kısımdaki sinir iletim kaybını gösterir (hasardan 3 veya 4 gün sonra). NCV tetkiğine uygun olarak aksonotmeziste, distal duyu-motor tepkilerinde bir absans (kayıp) vardır.
Tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]Aksonotmezisteki tedaviler şunlardır:
- Fizik tedavi. Fizik tedavinin amaçları şunlardır:
- Yara iyileştirme
- Hareketi devam ettirme
- Kas atrofisini azaltma
- Hastayı bilgilendirme
- Yardımcı cihazları kullanma (Ortez gereçleri)
- Cerrahi müdahale (Örneğin yara dokusu etrafında)
Prognoz
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurtarma ile ilgili bir tahminde bulunmak (prognoz) çoğu zaman işe yarar. Kurtarma derecesi, hasarlı bölgeden uzaklaştıkça artar. Aksonal dejenerasyon günde 1 ile 4 mm arasında değişirken nörorejenerasyonu birkaç ay sürebilir.