Alâeddin Bey (Alâiye beyi)
Alâeddin bin Yusuf, 1350'li yıllardan 1364'e kadar hüküm süren Alâiye Beyliği hükümdarıdır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Alaeddin Bey, tarihçiler tarafından Alâiye Beyliği'nin kurucusu olarak kabul edilen Yusuf Bey'in oğludur. İbn Battuta, Yusuf Bey'in Karamanoğlu soyundan geldiğini belirtmiştir.[1] Kaynaklarda Yusuf Bey'in ne zaman öldüğü ve oğlu Alaeddin Bey'in ne zaman ve nasıl bey olduğu hakkında kesin bir bilgi yoktur. Ancak bunun 1350'lerde gerçekleştiği düşünülmektedir.[2] Alaeddin'in saltanatı sırasında Beyliğin başlıca sorunu, 1358'de IV. Hugh'dan sonra tahta geçen Kıbrıs Kralı I. Peter'nin faaliyetleriydi. Bu dönemde Antalya Körfezi, Kıbrıslılar ile Türkmen beyleri arasında sık sık çatışmalara sahne olmuştur. 1360 yılında Peter, Anadolu'nun güney kıyılarına saldırdı ve Ermeni Krallığına ait olan Korikos'u ele geçirdi. Bir yıl sonra, 24 Ağustos 1361'de Antalya'yı Zincirkıran Mehmet Bey'den aldı[2][3] ve Alanya'ya da saldırması an meselesiydi. Alaeddin, Hristiyanlara karşı Zincirkıran Mehmet Bey ve Karamanoğlu Alaeddin ile güçlerini birleştirdi.[2]
Kıbrıslı tarihçi Leontios Machairas'e (1380-?) göre, Peter Antalya'yı aldıktan sonra Alanya'ya gitmeye karar verdi. Leontios'un iddiasına göre Alaeddin Bey, elçi göndererek haraç ödemeyi kabul etmiş ve şehrin anahtarını teslim etmiştir. Ancak Peter anahtarı teslim almamıştır.[4] Bu anlatım daha sonraki Kıbrıslı tarihçiler tarafından da tekrarlanmıştır.[5][6] Ancak bu bilgiler ilk kez olaylardan yarım yüzyıl sonra kaydedilmiştir ve ciddiye alınamayacak kadar abartılıdır. Bilinen şey Tekeoğulları gibi Alaeddin Bey'in de geçici bir süre I. Peter'in hakimiyetini tanımak zorunda kaldığıdır.[7] Ancak kısa bir süre sonra Türk beyleri Kıbrıs kralına itaat etmeyi reddettiler.[7]
Gülevşen Camii'ndeki Alaeddin Bey'e ait türbede yazdığına göre 1364 yılında vefat etmiştir. Ölümünün ardından Beyliğin başına oğlu Hüsameddin Mahmud geçti.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ibn Battuta. Travels in Asia and Africa: 1325-1354 / H.a.r. Gibb. — London: Broadway House, 1929." (PDF).
- ^ a b c d Kayapınar, Prof Dr Ayşe; Emecen, Prof Dr Feridun M.; Gökhan, Prof Dr İlyas; Göde, Prof Dr Kemal; Kayapınar, Prof Dr Levent; Ersan, Prof Dr Mehmet; Şeker, Prof Dr Mehmet; Koca, Prof Dr Salim; Baykara, Prof Dr Tuncer (30 Ekim 2018). İslam Tarihi ve Medeniyeti - 11: Anadolu Beylikleri. ISBN 978-605-7558-41-1.
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1984). Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri. Türk Tarih Kurumu Basımevi. 3 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024.
- ^ "ЛЕОНТИЙ МАХЕРА. ПОВЕСТЬ О СЛАДКОЙ ЗЕМЛЕ КИПР. DrevLit.Ru - библиотека древних рукописей". drevlit.ru. 14 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024.
- ^ "Florio Bustron. Chronique de l'Île de Chypre. Publiée par René de Mas Latrie / René Marie Louis Mas Latrie. — 1884. — 550 с".
- ^ Amadi, Francesco (15-1566) Auteur du texte; Strambaldi, Diomede Auteur du texte; Strambaldi, Diomède Auteur du texte (1891-1893). Chroniques d'Amadi et de Strambaldi. T. 1 / publiées par M. René de Mas Latrie,... (Fransızca).
- ^ a b "ALÂİYE BEYLİĞİ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024.