Aldebaran b
Aldebaran b, 65 ışık yılı uzaklıktaki turuncu dev yıldız Aldebaran'ın yörüngesinde dolanan bir ötegezegen adayıdır. İlk olarak 1993 yılında tespit edilmiş, ancak araştırmacıların Aldebaran'ın yörüngesinde muhtemelen orijinal hesaplamalarla tutarlı, aynı zamanda yıldız aktivitesiyle de uyumlu bir ötegezegen olduğu sonucuna vardıkları 2015 yılına kadar şüpheli kabul edilmiştir.[1] Ancak 2019'da yeni veriler varlığına yeniden şüphe düşürmüştür.[2]
Fiziksel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kütle ve yörünge
[değiştir | kaynağı değiştir]Aldebaran b, Jüpiter'in en az 5,8 katı kütleye sahip dev bir dış gezegendir. Dünya'nın Güneş'ten yaklaşık %45 daha uzak bir mesafede yörüngede dönmektedir. Dev ev sahibi yıldızı tarafından güçlü bir şekilde ışınlandığı için bu gezegenin denge sıcaklığının 1.500 K (1.230 °C; 2.240 °F) civarında olması muhtemeldir. Bununla birlikte, Aldebaran bir ana dizi yıldızıyken, gezegenin Dünya'nınkiyle karşılaştırılabilir bir denge sıcaklığına sahip olması muhtemeldir.[3]
Keşif
[değiştir | kaynağı değiştir]1993 önerisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu ötegezegen ilk olarak 1993 yılında Aldebaran, Arcturus ve Pollux'un radyal hız ölçümleri Aldebaran'ın yıldızaltı bir yoldaş olarak yorumlanabilecek uzun periyotlu bir radyal hız salınımı sergilediğini göstermiştir. Aldebaran için yapılan ölçümler, hafif eksantrik bir yörüngede 2,0 AU (300 Gm) uzaklıkta 643 günlük bir yörüngede Jüpiter'in 11,4 katı minimum kütleye sahip bir yoldaşı ima ediyordu. Bununla birlikte, incelenen üç yıldız da benzer yoldaş kütleleri veren benzer salınımlar göstermiş ve yazarlar varyasyonun bir yoldaşın yerçekimi etkisinden ziyade yıldıza özgü olabileceği sonucuna varmışlardır.[4]
2015 onaylanmış durum
[değiştir | kaynağı değiştir]2015 yılında yapılan bir çalışma, hem gezegensel bir yoldaş hem de yıldız aktivitesi için uzun vadeli istikrarlı kanıtlar ortaya koymuştur.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hatzes, A.P.; ve diğerleri. (15 Mayıs 2015). "Long-lived, long-period radial velocity variations in Aldebaran: A planetary companion and stellar activity". Astronomy & Astrophysics. Cilt 580. s. 18. arXiv:1505.03454
. Bibcode:2015yCat..35800031H. doi:10.1051/0004-6361/201425519.
- ^ Reichert, Katja (25 Mart 2019). "Precise radial velocities of giant stars XII. Evidence against the proposed planet Aldebaran b". Astronomy & Astrophysics. Cilt A22. s. 625. arXiv:1903.09157 . Bibcode:2019A&A...625A..22R. doi:10.1051/0004-6361/201834028.
- ^ Aldebaran b (İngilizce), 1 Şubat 2025, 13 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi3 Mart 2025
- ^ Hatzes, A.; Cochran, W. (1993). "Long-period radial velocity variations in three K giants". The Astrophysical Journal. 413 (1). ss. 339-348. Bibcode:1993ApJ...413..339H. doi:10.1086/173002 .
- ^ Hatzes, A. P.; Cochran, W. D.; ve diğerleri. (2015). "Long-lived, long-period radial velocity variations in Aldebaran: A planetary companion and stellar activity". Astronomy & Astrophysics. Cilt 580. ss. A31. arXiv:1505.03454 . Bibcode:2015A&A...580A..31H. doi:10.1051/0004-6361/201425519.
