Alenuş Teryan
Alenuş Teryan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 9 Kasım 1921 Tahran, İran |
| Ölüm | 4 Mart 2011 (89 yaşında) Tahran, İran |
| Defin yeri | Doulab Mezarlığı |
| Milliyet | İran Ermenisi |
| Vatandaşlık | İran |
| Mezun olduğu okul(lar) | Tahran Üniversitesi Sorbonne Üniversitesi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Astronomi · fizik |
| Çalıştığı kurum | Tahran Üniversitesi |
Alenuş Teryan (Ermenice: Ալենուշ Տէրեան, Farsça: آلنوش طریان ya da آلنوش تریان; d. 9 Kasım 1921 – 4 Mart 2011), İran Ermenisi astronom ve fizikçi. "Modern İran astronomisinin annesi" olarak bilinir.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Tahran'da Ermeni bir ailenin kızı olarak doğdu.[2] Babası Arto sahne yönetmeni, şair ve çevirmen gibi kimlikler taşırken mahlası "Arizad" idi ve Şehnâme'yi Farsçadan Ermeniceye çevirmişti.[3][4] Terian'ın annesi Vartu da oyuncu ve yönetmendi.[5]
Terian 1947'de Tahran Üniversitesi'nden mezun oldu ve akademik kariyerine aynı üniversitenin fizik departmanında başladı, daha sonra laboratuvarın araştırma direktörlüğüne getirildi. Fransa'da eğitim için burs kazandı ama hocası Dr. Mahmud Hessabi[6] bunu kabule uygun görmedi. Ona göre bir kadının bu seviyede eğitim almış olması yeterliydi.[3] Nihayet babasının mali desteği sayesinde Fransa'ya gitti ve 1956 yılında Sorbonne Üniversitesi'nde atmosferik fizik alanında doktora yeterliliğini elde etti. Daha sonra İran'a dönerek Tahran Üniversitesi'nde doçentlik derecesi aldı ve termodinamik üzerine çalıştı. Alman hükûmetinin dört aylık bursuyla Batı Almanya'da güneş fiziği üzerine süreli eğitim aldı ve 1964 yılında İran'ın ilk fizik profesörü oldu. 1979 yılında emekli olmadan önce 1966'de Tahran Üniversitesi Jeofizik Komitesi üyesi oldu ve 1969'da kurucuları arasında yer aldığı güneş gözlemevini idare etti. 2010'da, 90. yaşı çok sayıda İran parlamenteri ve 100 İran Ermenisiyle beraber geniş katılımlı bir şekilde kutlandı.[7] 4 Mart 2012'de Tahran'da bir bakımevinde öldü ve Kutsal Bakire Meryem Kilisesi'nde cenaze merasimi yapıldı.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "پیکر 'مادر نجوم ایران' تشییع شد" (Farsça). BBC Farsça. 12 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2020.
- ^ "Interview with Alenoush Terian". Fars News. 12 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020.
- ^ a b "An interview with Alenoush Terian". Farheekhtegan. 1 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2020.
- ^ Janet D. Lazarian (2003). Encyclopedia of Iranian Armenians (İran Ermenileri Ansiklopedisi). Tahran: Hirmand Publisher. s. 426. ISBN 964-6974-50-3.
- ^ Age, 427
- ^ Talebian, Mohammad; Talebian, Ehsan (2012). "Alenush Terian: The Iranian Solar Mother". Physics in Perspective. 14 (2): 239–241
- ^ "Mother of Iranian astronomy honored". Tabnak. 13 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2020.
- 1921 doğumlular
- 2011'de ölenler
- İran Ermenileri
- 20. yüzyıl İranlı bilim insanları
- Tahran doğumlular
- Tahran'da ölenler
- 20. yüzyıl Ermeni bilim insanları
- İranlı astronomlar
- Ermeni astronomlar
- Ermeni fizikçiler
- İranlı fizikçiler
- İranlı akademisyenler
- Tahran Üniversitesi öğretim üyeleri
- Tahran Üniversitesinde öğrenim görenler
- Paris Üniversitesinde öğrenim görenler
- Ermeni akademisyenler