Mahlas
Mahlas, müstear isim, tapşırma veya kalem adı; bazı şair ve yazarların gerçek isimleri yerine kullandıkları takma adlardır. Mahlas daha çok şairler, müstear yazarlar ve tapşırma da âşıklar için kullanılır.[1] Rumuz kavramının edebi literatürdeki karşılığı olarak da ifade edilebilir.
Şair ve yazarlar bazen cinsiyetlerini veya kendilerine dair diğer bilgileri saklamak istediklerinden, bazen de yazılarına karşılık (atışma) istemediklerinden kalem adı kullanırlar. Yazarın adı bazen sadece yayımcı tarafından bilinebilir fakat herkes tarafından bilinen kalem adları da mevcuttur. Geçmişte bazı sanat dallarında gerçek isim kullanmak ve dolayısıyla övgü almak olumlu karşılanmadığı için yazarlar kalem adı kullanmak zorunda kalmışlardır.
Bazı kalem adlarının ünü yazar veya şairin ününü aşar, gerçek kimliği bilinse dahi kişi mahlası ile anılmaya devam edilir. Örneğin Alis Harikalar Diyarında kitabının yazarı Charles Lutwidge Dodgson'ın adı pek çok kimseye yabancı gelirken Lewis Carroll kalem adı oldukça tanıdıktır. Benzer şekilde Gevheri ve Dadaloğlu'nun gerçek adları neredeyse unutulmuştur.
Halk edebiyatında mahlas alma yolları
[değiştir | kaynağı değiştir]a) Mahlasını kendi seçme:
- Adını, soyadını mahlas olarak kullanır.
- Yaşayışına ve sanatına uygun olarak kendi seçtiği herhangi bir ismi mahlas olarak kullanır.
b) Usta bir âşıktan, imam, pir ya da mürşitten alma.
- Usta âşık çırağı sınava tabi tutar, durumuna göre bir mahlası uygun görür.
- Şeyh ve pirin manevi tesiriyle mahlas alma.
c) Rüyasında görme.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Türk Edebiyatında Müstear-Mahlas-Tapşırmalar 20 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Etem Çalık sf 2. 1999. Aktif Yayınevi
