Alessandro Manzoni
| Alessandro Francesco Tommaso Antonio Manzoni | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 7 Mart 1785 Milano, İtalya |
| Ölüm | 22 Mayıs 1873 (88 yaşında) Milano, İtalya |
| Meslek | Yazar, şair |
| Milliyet | İtalyan |
| Tür | Lirik, deneme, roman |
Etkiledikleri | |
Etkilendikleri | |
Alessandro Francesco Tommaso Manzoni; (7 Mart 1785 – 22 Mayıs 1873) İtalyan şair ve romancı. Türkçeye Nişanlılar adıyla[1] çevrilen (İtalyanca: I Promessi Sposi) (1827) romanı, Dünya Edebiyatı'nın seçkin örnekleri arasında gösterilmektedir.[2] Bu roman, hem verdiği milliyetçi mesajlarla,[2] hem de modern İtalyan dilinin gelişiminde ve tezahüründe[3] önemli kilometre taşlarından biri olması hasebiyle, İtalya'nın birleşmesinin de en önemli sembollerinden birisidir.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Çocukluk ve gençlik yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Manzoni 7 Mart 1785 tarihinde Milano'da dünyaya geldi. Babası Pietro, Lecco şehrinin köklü ailelelerinden birine (Barzio'lu feodal beylerden biri) mensuptu. Meşhur bir yazar ve filozof olan dedesi Cesare Beccaria gibi, annesi de edebi konularda yetenekliydi.[4] Manzoni hayatının ilk iki yılını Galbiate'de, İtalyanların Cascina a corte adını verdikleri çiftlik evinde geçirdi. Bu süre zarfında Caterina Panzeri ismindeki süt annesi tarafından emzirilerek büyütüldü. Annesi 1792 yılında babasından boşandıktan sonra,[5] dönemin önde gelen entelektüellerinden Carlo Imbonati ile yeni bir ilişkiye başlayarak İngiltere'ye, daha sonra da Paris'e taşındı. Bu sebeple Manzoni, eğitimini değişik dini kurumlarda tamamladı.
Alessandro Manzoni çok yavaş öğrenen ve hiç de parlak olmayan bir öğrenciydi. Fakat on beş yaşına geldiğinde tutkulu bir şekilde şiire yöneldi ve dikkat çekici derecede yetkin iki tane sone yazdı. 1805 yılında, babasını kaybettikten sonra, Paris'in kaymak tabakasının yaşadığı, annesinin Auteuil'deki evine taşındı. Annesinin evi, döneminin önemli entelektüellerinin buluştuğu bir düşünce kulübü gibiydi. Burada yaşadığı iki yıl boyunca, Claude Charles Fauriel gibi pek çok aydınla dostluk geliştirdiği gibi, aynı zamanda Voltairecilerin anti-Katolik düşüncelerinin de etkisi altında kaldı.
1806–1807 yıllarında, henüz Auteuil'de yaşarken, yazdığı iki şiirle, bir şair olarak kamuoyu önüne çıktı. Bu şiirlerin Urania isimli olanı -daha sonra karşısında olacağı- klasik tarzda yazılmıştı. Öteki şiir de, Kont Carlo Imbonati'nin ölümü üzerine kaleme aldığı, kafiyesiz olarak yazılan eleji idi. Carlo Imbonati'den, annesi aracılığıyla epey gayrımenkul mirasına sahip oldu. Bunlardan biri de ömrünün kalan kısmında yaşamını sürdüreceği Brusuglio villasıydı.
1808–1821
[değiştir | kaynağı değiştir]
Manzoni, 1808 yılında Cenevizli bir bankerin kızı olan Henriette Blondel ile evlendi. Ailesi Kalvinist olan Henriette, 1810 yılında Roma Katolikliği mezhebine geçmişti.[6] Dinsel tercihinde yaptığı değişiklik, kocasını da derinden etkiledi.[7] Aynı yıl içinde Manzoni yaşadığı dinsel çelişkiler neticesinde, Katolikliğin koyu bir şekilde uygulandığı Jansenizm mezhebini seçti.[8] Manzoni Lombardiya bölgesinde, zamanının büyük kısmını edebiyat çalışmalarıyla geçirdiği, mutlu bir evlilik ve emeklilik hayatı sürdürdü.
Hayatının bu döneminde, entelektüel birikimini "İnni sacri" ("Kutsal menbaa") adını verdiği bir dizi dini şiirleri ve hristiyan ahlakı üzerine düşüncelerini açıkladığı ve adeta gençlik yıllarında inancıyla ilgili eksikliklerini ve hatalarını tamir etmek amacıyla ve dini saiklerle kaleme aldığı Osservazioni sulla morale cattolica ("Katolik ahlakına ait gözlemler") adlı kitabı yazmakla geçirdi. 1818 yılında, babasından miras olarak kalan parasının büyük bir kısmını dolandırıcılara kaptırdı. Buna rağmen alacaklı olduğu fakir köylülerden alacağını talep etmediği gibi, hasat edecekleri mısırın gelirini de onlara bağışladı.
1819 yılında yazdığı ilk trajediyi, Il Conte di Carmagnola ("Carmagnola Kontu") isimli, tüm geleneksel anlayışa cesurca karşı çıkan ve pek çok tartışmayı da beraberinde getiren trajediyi yazdı. Bu eser düşünce ve edebiyat dergisi Quarterly Review'da çıkan bir makalede çok sert biçimde eleştirildi fakat Goethe tüm eleştirilere karşı bu eseri savunan bir yazı yazmıştı. 1821'de Napoleon'un ölümü üzerine yazdığı, Il Cinque maggio (Beş Mayıs) isimli şiir, İtalyan dilinin en önemli eserleri arasındadır. Aynı yıl içindeki siyasi gelişmeler ve pek çok dostunun hapsedilmesi onu derinden etkiledi. Brusuglio'da kendini tarih konusunda araştırmalara vererek, emeklilik döneminde en yetkin eserlerini yazdı.
Nişanlılar (I Promessi sposi)
[değiştir | kaynağı değiştir]Manzoni'nin "Nişanlılar" isimli tarihi romanı, İtalyan yazılı edebiyatının en çok okunan ve bilinen eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir.[9] Roman 1823 yılında tamamlandı fakat bu eser Manzoni ve arkadaşları tarafından yeniden gözden geçirilerek derin değişikliklere uğradı. 1825-1827 yılları arasında her yıl bir cildi yayınlanarak, toplam üç cilt olarak basılan ve Manzoni'yi büyük şöhret kazandıran roman, Modern İtalyancanın en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir. 1822 yılında Manzoni, Adelchi isimli ikinci trajedisini yayınladı. Bu iki eserle birlikte Manzoni'nin edebi kariyeri sonlandı. "Nişanlılar" isimli romanını Toskana İtalyancası ile tekrar yazarak 1840 yılında yayınladı.
Aile yaşantısı, ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]
Manzoni 1833 yılında ilk eşini kaybettikten sonra, 1837 yılında Stampa Kontu'nun dul eşi Teresa Borri ile ikinci evliliğini yaptı. İkinci eşi ve iki evliliğinden olan toplam dokuz çocuğunun yedisi, ondan önce öldü.
1860 yılında Kral Victor Emmanuel II Manzoni'yi yaşamı boyunca senatörlüğe seçti.[10] 1873'ün başında, San Fedale Kilisesi'nin merdivenlerinden düşerek, başını sert bir şekilde çarptı. Çarpmanın yarattığı travmanın etkisiyle menenjit oldu. Beş ay bu boyunca hastalıkla mücadele ettikten sonra 22 Mayıs 1873'te hayata gözlerini kapadı. Milano'da San Marco Kilisesi'nde kraliyet ailesinin de katılımıyla düzenlenen ihtişamlı cenaze töreninden sonra, Milano'daki anıtsal mezarlığa (Cimitero Monumentale) defnedildi.
Giuseppe Verdi'nin ünlü Requiem'i, Manzoni anısına yazılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ [1] 12 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Literatür Yayıncılık
- ^ a b ""Alessandro Manzoni." Encyclopædia Britannica. 2010. Encyclopædia Britannica Online. 27 Oct. 2010". 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2014.
- ^ "I Promessi sposi or The Betrothed". 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2014.
- ^ Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Alessandro Francesco Tommaso Antonio Manzoni". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2014.
- ^ "Alessandro Manzoni," The American Catholic Quarterly Review, Vol. XIII, 1888.
- ^ Professor J. D. M. Ford. "Manzoni" 18 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Alessandro Manzoni Biography
- ^ Şablon:Cita libro
- ^ "Italian Senate website: Manzoni Alessandro". 26 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2014.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Alessandro Manzoni çalışmaları – Gutenberg Projesi
- Alessandro Manzoni poems
- http://manzoni.classicauthors.net/IPromessiSposiOrTheBetrothed/ 13 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://digilander.libero.it/opere_di_manzoni/translate_english/index.html 12 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
