Alexander Selkirk
Alexander Selkirk | |
|---|---|
 Keçi postuna bürünmüş Selkirk'i kurtarılmayı beklerken betimleyen bir heykel (1885) | |
| Doğum | 1676 Lower Fargo, Fife, İskoçya |
| Ölüm | 13 Aralık 1721 (45 yaşında) Cape Coast, Gold Coast |
| Milliyet | İskoç ve İngiliz |
| Meslek | Denizci |
| Tanınma nedeni | Robinson Crusoe romanına esin vermek |
Alexander Selkirk ya da doğum adıyla Alexander Selcraig (1676 – 13 Aralık 1721), eski adı Isla Mas a Tierra olan bir adada 4 yıl boyunca yalnız yaşamış İskoç bir denizcidir. 1709 yılında Woodes Rogers tarafından kurtarılmıştır.
Fifeshire, Largo'lu ayakkabıcı ve tabakçı John Selcraig'in yedinci oğlu olarak 1676'da doğdu. Gençliğinde asi bir tabiat sergiledi ve 27 Ağustos 1695'te denizlere açılmak üzere evden kaçtı. Mayıs 1703'te, güney denizlerine açılan özel bir korsan seferine katıldı ve “Cinque Ports” kadırgasına yelken ustası olarak dahil oldu. Cinque Ports, Eylül 1704'te meşhur korsan William Dampier'in gemisi ile çatıştı.[1] Bu çatışmadan sonra su ve yiyecek ikmali yapmak için bir adaya yanaştı. Selkirk geminin durumundan memnun değildi ve geminin batma ihtimaline ilişkin kaygılarını mürettebata açtı. Yola bu gemiyle devam etmek yerine adada kalıp başka bir gemi gelene kadar bekleme yönündeki fikri, mürettabat tarafından tartışılmaya başladı. Bunu fark eden gemi kaptanı Thomas Stradling, mürettebatın gemiye güvenini düşüren Selkrik'e kızarak onu adada terk etti. Selkirk, gemiden atılmamak için yalvardıysa da reddedildi ve sonraki dört yıl dört ay boyunca bir adada mahsur kaldı. 31 Ocak 1709'da, Duke isimli bir gemi adaya yanaştı ve kaptanı Woodes Rogers, Selkirk'i adadan kurtardı.
Kurtuluşunun ardından, İrlandalı yazar Richard Steel, Selkrik ile röportaj yaptı ve bu röportajını “The Englishman” (İngiliz) ismiyle yayınladı.
Selkirk, memleketi Largo'ya geri döndü ancak burada kısa süre kalıp İngiltere'ye geçti, 1717'de oradan tekrar denizlere açıldı. 1721'de, Batı Afrika açıklarında HMS Weymouth'ta görev yaparken tropikal bir hastalığa yenik düşüp öldü.
Daniel Defoe'nun ünlü romanı Robinson Crusoe'da Selkirk'in yaşamından esinlendiği iddia edilir, bununla birlikte çoğu edebiyat arştırmacısı Selkirk anlatısının "Defoe'nun bildiği birçok hayatta kalma anlatılarından sadece biri" olduğunu kabul eder.[2]
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Diana Souhami, Selkirk's Island: The True and Strange Adventures of the Real Robinson Crusoe, (2001) ISBN 0-15-100526-5
- Daisuke Takahashi, In Search of Robinson Crusoe, (2002) ISBN 0-8154-1200-2
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ asarbay (21 Ağustos 2020). "Robinson Crusoe gerçekten yaşamış!." Tarihistory. 9 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2025.
- ^ Little, Becky (28 Eylül 2016). "Debunking the Myth of the 'Real' Robinson Crusoe". National Geographic (İngilizce). 28 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021.
