Ali Aliyev (fizikçi)
Ali Aliyev | |
|---|---|
| Doğum | Ali Enver Aliev 10 Eylül 1955 Taşkent, Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizikçi |
| Çalıştığı kurum | Teksas Üniversitesi |
Ali Enver Aliev (d. 10 Eylül 1955), Kırım Tatarı kökenli fizikçidir. Teksas Üniversitesi, Dallas bünyesindeki NanoTech Enstitüsünde araştırma profesörü olarak görev yapmaktadır.[1]
Aliev, nanobilim, nanoteknoloji, elektrokromizm ve akustik alanlarında araştırmalar yürütmektedir. 2011 yılında Time dergisi tarafından "Yılın Mucidi" seçilmiştir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ali Enver Aliev, 1955 yılında Sovyetler Birliği'nin Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Taşkent şehrinde, Kırım Tatarı bir ailede doğdu. Ailesi, 1944 yılında Kırım Tatarlarının sürgünü sırasında zorla Özbekistan'a göç ettirilmiştir. Bu sürgünde Kırım Tatarlarının büyük bir kısmı, "ikinci sınıf vatandaşlar" olarak çeşitli zorluklara maruz kalmıştır.[2]
Aliev'in babası Enver Aliev, pamuk üretimindeki katkıları nedeniyle 1973 yılında Sovyetler Birliği tarafından Sosyalist Emek Kahramanı unvanı ile ödüllendirilmiştir. Ancak daha sonra Kırım'a dönüş hakkı talep eden bir mektubu onayladığı için parti liderleri tarafından kınama cezası almış ve 1990 yılına kadar memleketine dönememiştir.[3]
Aliev, 1977 yılında Harkov Millî Radyoelektronik Üniversitesi Radyo Mühendisliği Fakültesi'nden onur derecesiyle mezun olduktan sonra, 1984 yılında Özbekistan Bilimler Akademisi'nde Moleküler ve Termal Fizik alanında doktora eğitimini tamamlayarak doktor unvanını aldı.
1988-2004 yılları arasında Özbekistan Bilimler Akademisi Isı Fiziği Bölümü'nde görev yaptı. 1992-2004 yılları arasında aynı bölümde Fiziksel Akustik Araştırma Laboratuvarı Başkanlığı'nı yürüttü. Aliev, 2004 yılından bu yana Texas Üniversitesi (Dallas) bünyesindeki Alan G. MacDiarmid Nanoteknoloji Enstitüsü'nde araştırma profesörü olarak çalışmalarını sürdürmektedir.[4]
Ali Enver Aliev, nanobilim ve nanoteknoloji alanlarında 100'den fazla bilimsel makale yayımlamış, ayrıca 13 adet patent sahibi olmuştur.[5][6] Araştırmaları özellikle karbon nanotüpler, akıllı tekstiller ve termoakustik cihazlar gibi yenilikçi uygulamalara odaklanmaktadır.
Aliev, Elvira Umerova ile evlidir. Çiftin iki kız çocuğu bulunmaktadır.
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- Time dergisi tarafından "Yılın Mucidi" unvanı, 2011.
- Nano 50 Ödülü, Amerika Birleşik Devletleri, 2006 – "Processes for Carbon" (Karbon Süreçleri).
- Nanotüp iplik ve levha imalatı çalışmaları, Teksas Üniversitesi, Dallas.
- Nanoteknolojide Yenilikçilik için NanoVic Ödülü, Nanoteknoloji Victoria, Avustralya, 2006.
- "Who's Who in Science and Engineering" (8. baskı, 2005–2006), Marquis yayınevi, New Jersey.
- Fizikte Bilim Ödülü, 2004 – Özbekistan Cumhuriyeti Bilim ve Teknoloji Bakanlığı tarafından "Nanomalzemelerin ve nanoteknolojinin geliştirilmesi" konulu çalışmaları nedeniyle verilen devlet ödülü.
- Bilim dalındaki başarıları nedeniyle Büyük Ödül, 2001 – Özbekistan hükûmeti tarafından "Şan" madalyası ile ödüllendirilmiştir.
- Kore Hükûmeti Programı ve Bilim ve Teknoloji Politikası Enstitüsü (STEPI) tarafından burs ödülü, 1999–2000.
- 26. Cenevre Uluslararası Buluşlar Fuarı'nda "Ultrasonik Delme Makinesi Geliştirme ve Tasarımı" konulu çalışmasıyla madalya ve diploma, 1998.
- Uluslararası Radyo Bilimi Birliği (URSI) Genç Bilim İnsanı Ödülü, Genel Kurul, Kyoto, Japonya, 1993.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ali Aliev - Research Professor". profiles.utdallas.edu. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ "Ali Aliev (physicist)". e.allmixo.com. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ "Али Алиев - крымскотатарский гений – изобретатель невидимки". avdet.org (Rusça). 13 Şubat 2012. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ "Ali Aliev Biography, Age, Height, Wife, Net Worth, Family". Celebrity Age Wiki (İngilizce). 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ Grossman, Lev; Thompson, Mark; Kluger, Jeffrey; Park, Alice; Walsh, Bryan; Suddath, Claire; Dodds, Eric; Webley, Kayla; Rawlings, Nate (28 Kasım 2011). "The 50 Best Inventions". Time (İngilizce). ISSN 0040-781X. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.
- ^ "Scientist creates thermal 'invisibility cloak'". NBC News (İngilizce). 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021.