Alnus glutinosa
| Alnus glutinosa | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Alnus glutinosa L., Sp. Pl.: 995 (1753). | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Adi kızılağaç (Alnus glutinosa), huşgiller (Betulaceae) familyasından 20–30 m'ye ulaşabilen esmer kabuklu ve seyrek dallı bir türdür.150-200 yaşına kadar yaşayabilir.[1]
Genel özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Adi kızılağaç, Avrupa'nın çoğunda bulunabilen ve hızlı büyüyen yaprak döken bir ağaçtır. Ağaç yetiştiriciliği ve odun endüstrisindeki çoklu kullanımları nedeniyle, ağaç önemli bir orman türü olarak kabul edilmektedir. Kara kızılağaç oldukça yumuşaktır, ancak su altında tutulduğunda dayanıklıdır, dolayısıyla su altı yapıları ve daha küçük tekneler için kullanılır. Ağaç, ekolojik olarak kış boyunca yaban hayatı için değerli bir besin kaynağı sağlar. Adi kızılağaç, ılımlı ila soğuk bir iklimi tercih eder ve en iyi nehir kıyıları ve bataklıklar gibi yüksek su seviyesinin olduğu derin topraklarda yetişir. Bu lokasyonlarda taşkın kontrolüne ve nehir kıyılarının stabilizasyonuna da katkıda bulunur. Adi kızılağaç, azot bağlama kabiliyeti nedeniyle, diğer bitkiler için toprak koşullarını iyileştirme ve böylelikle azotlu gübre ihtiyacını en aza indirme yeteneği ile değerli bir öncü türdür. Bununla birlikte, ağaç ışık talepkardır ve sonunda yeni ve komşu ağaçların rekabetine dayanamaz.[2]
Yaygın kızılağaç, yaban hayatı için yiyecek ve barınak sağlar ve çok sayıda böcek, liken ve mantar tamamen ağaca bağımlıdır. Öncü bir türdür, boş arazileri kolonize eder ve arkasında diğer ağaçlar belirdikçe karma ormanlar oluşturur. Sonunda yaygın kızılağaç ormanlık alanlarda ölür çünkü fideler orman tabanında bulunandan daha fazla ışığa ihtiyaç duyar.[3]
Alt türler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sakallı kızılağaç (Alnus glutinosa subsp. barbata)
- Yapışkan kızılağaç (Alnus glutinosa subsp. glutinosa)
- Toros kızılağacı (Alnus glutinosa subsp. antitaurica)
- Huş yapraklı kızılağaç (Alnus glutinosa subsp. betuloides)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Alder - Ancient tree inventory". ati.woodlandtrust.org.uk (İngilizce). 20 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2025.
- ^ "Alnus glutinosa". European Forest Genetic Resources Programme. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ "Alnus glutinosa (Black Alder, Common Alder, European Alder) | North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox". plants.ces.ncsu.edu. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2025.
