Amcabey

Amcabey
Akşam Gazetesinde karikatür karakteri
İlk görünüm	17 Ağustos 1929
Son görünüm	25 mart 1944
Yaratan	Cemal Nadir Güler
Bilgileri
Tür	İnsan
Cinsiyet	Erkek
Aile	Teyze Hanım (Karısı)
Din	İslam
Ulus	Türk

PTT 1991 yılında “Türk Karikatür Sanatı” başlıklı seri kapsamında Cemal Nadir Güler'in yarattığı "Amcabey" çizgi karakterini konu alan bir posta pulu çıkarmıştı.

Amcabey; Türk karikatürist Cemal Nadir Güler tarafından yaratılmış olan çizgi roman tiplemesidir.

Doğuşu

Cemal Nadir Akşam gazetesi yöneticilerinden ve baş yazarı Necmeddin Sadak'ın mektupla çağrısı üzerine 1928 yılında Bursa'daki tabela atölyesini bırakarak İstanbul'a geldi. Gazetede kadrolu çizer olarak çalışmaya başladı. Harf devrimiyle birlikte Akşam gazetesi yöneticileri okur kazanmak için yenilik hamleleri yaptılar. Gazetenin çizeri Cemal Nadir bu hamle döneminde, günlük karikatürleri yanında Amcabey tiplemesini ortaya çıkarttı (1929). Cemal Nadir'in Amcabey'i kısa sürede gazete okurları tarafından o kadar çok ünlü oldu ki, Amcabey adı Cemal Nadir'in adının önüne geçti. Gazetenin satışı Amcabey'in yayınıyla birlikte hızla yükseldi. Bu durum üzerine 1930 yılında yayın hayatına atılan Son Posta gazetesi, Orhan Ural'ı günlük karikatürler çizdirmek üzere kadrosuna aldı. Ona Amcabey'e rakip çizgi karakter "Pazarola Hasan Bey" tiplemesini çizdirdi. Ancak Amcabey benzeri olan bu tipleme aslının karşısında fazla tutunamadı.

Karakteri

Sevimli, zarif ve sevecen bir karakter olan Amcabey, toplumsal hayatın sadece gülünç yanlarını değil, en acıklı, iğrenç gibi görünen olaylarını tam yerine oturttuğu ölçülü bir nükte ile anmayı seven biridir. Genelde sakin olan, neşesini hiç bozmayan kahraman, kendisinin veya tanıdıklarının karşılaştığı hemen tüm zorluklara pratik çareler üreten pozitif bir yapıya sahiptir. Kafasına taktığı melon şapkası ve hafif yassı minik gözlükleriyle, giydiği koyu renk ceketi, kareli pantolonu ve kocaman göbeğiyle babacan bir görünüm sergiler.

Ailesi

Amcabey, öykülerinde Teyze Hanım diye anılan karısı, kendisine pek benzemeyen haşarı oğlu ve munis yapılı kızından oluşan ailesiyle mutlu bir yaşam sürer.

Popülaritesi

Amcabey'in halk arasında çok tutulması onun neredeyse gerçekten yaşayan biri gibi görülmesini sağlamıştı. Bir kış günü yayınlanan bantında çizgi karakterin paltosuz sokağa çıktığını görerek çizerine, "Amcabey'i hasta etmek mi istiyorsun," diye tepki gösteren okuyuculara sahip olacak kadar ilgiyle izlenme fırsatını o dönemde başka hiçbir çizgi roman karakteri yakalayamamıştır. Bu popülarite sayesinde Amcabey giderek Türk mizahının yapıtaşları olan Nasreddin Hoca, Keloğlan, Hacivat-Karagöz gibi meşhur bir karakter haline gelmiştir.

Yer aldığı yayınlar

Amcabey'in şöhreti yurt dışına kadar taştı. 1932'de Walt Disney'in çizgi filmlerinden esinlenen Cemal Nadir, "Amcabey Plajda" adlı bir çizgi film denemesinde bulundu. Disney gibi bir stüdyosu ve ekibi olmayan Cemal Nadir, bu zorlu uğraşı tek başına yapmaya kalkışınca işin sonunu getiremedi. 1932 yılında Akşam gazetesi okurlarına "Amcabey'e Göre" adlı karikatür albümünü çıkattı. Amcabey adına karikatür müsabakaları açtı (1933). Amcabey mizah gazetesini (bir süre sonra renkli kapaklı dergi formatına döndü) çıkartan Cemal Nadir, bu dergi sayesinde başta kadın karikatürist Selma Emiroğlu olmak üzere birçok çizerin yetişmesine katkıda bulundu (1942-1944).

İkinci Dünya Savaşı yıllarında Cumhuriyet gazetesine giren Cemal Nadir, ölene dek bu gazetede çalıştı. 1946 yılında yayın hayatına atılan çocuk dergisi Doğan Kardeş'in orta sayfasına yazıp çizdiği "Tarzan İstanbul'da" adlı resimli romanda, Amcabey o yıllarda Tarzan filmleriyle tanınan aktör Johnny Weissmüller'i Türkiye'de misafir edip ona Türkiye'yi tanıttı. 1946 yılında Nebioğlu Yayınevi Cemal Nadir'in "Amcabey Albümü" adlı karikatür albümünü bastı. 1902 yılında Bursa'da doğan Cemal Nadir Güler, 27 Şubat 1947 tarihinde İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede öldü. Dede ile Torun, Ak'la Kara, Salamon, Yeni Zengin, Dalkavuk gibi birçok tiplemesi olan Cemal Nadir, ölümünden sonra da akıllarda yer eden ünlü tiplemesi Amcabey'le anılmayı sürdürdü.

Kaynakça

• Ansiklopedim.info - Cemal Nadir 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

• Karikatürcüler Derneği İnternet Sitesi - Cemal Nadir Güler
• Radikal Gazetesi - Cemal Nadir 100 yaşında 29 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Çizgi Filmciler Derneği - Türkiye'de Canlandırmanın Tarihi
• Akşam Gazetesi - Nadir Gülen Karikatürist
• Hürriyet Gazetesi - Cemal Nadir, Karikatürü Salondan Sokağa İndirdi
• hakkıuslu.com - Amcabey