Amisos Tepesi
 Tepede yer alan kuzey tümülüsü altındaki mezar girişi. | |
| Diğer adı | Baruthane Tepesi |
|---|---|
| Konum | İlkadım, Samsun, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°19′8″K 36°19′23″D / 41.31889°K 36.32306°D |
| Tür | Tümülüs |
| Tarihçe | |
| Kuruluş | MÖ 3. yüzyıl |
| Kültür(ler) | Helenistik |
| Sit ayrıntıları | |
| Buluntu(lar) | Amisos Hazinesi |
| Kazı tarihleri | 1995-2008 |
| Durum | Kazılar ve restorasyon tamamlandı |
| Mülkiyet | Kamuya ait |
| İşletme | Kamu ve özel iştirak ortaklığı |
| Kamusal erişim | Ziyarete açık |
Amisos Tepesi Samsun-Sinop karayolu üzerinde şehir merkezine 4 kilometre uzaklıktadır.[1] Eski adıyla Baruthane Tepesi, MÖ 3. yüzyıla tarihlenen ve 28 Kasım 1995 tarihinde keşfedilen sit alanıdır.[2] Tümülüslerdeki mezar odaları korumaya alınmadan önce defineciler tarafından keşfedilmiş ve soyulmuştur. Bu nedenle mezar yapılarının bazı kısımları hasarlı durumdadır.
2004-2005 yıllarında yapılan kazılarda tümülüsün Helenistik döneme ait olduğu saptanmış ve Pontus Krallığı'nın üst düzey yönetici ailelerinden birine ait olduğu düşünülen bir mezar yapısı olduğu tespit edilmiştir.[3] Mezar odalarında yapılan kurtarma kazılarında Amisos Hazinesi adı verilen bir takım gömütler de bulunmuştur ve bu buluntular günümüzde Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi'nde sergilenmektedir.[4][5]
2008 yılında tamamlanan çalışmalar sonrasında turizme hizmet edecek şekilde yeniden düzenlen tümülüslere Amisos Tepesi adı verilmiş ve mezar odaları ziyaretçilere açılmıştır.[3]
Kuzey tümülüsü
[değiştir | kaynağı değiştir]8 metre yüksekliğinde ve 3 metre çapında olan tepenin altında yer alan arka arkaya sıralanan üç mezar odasından ibaret olan kuzey tümülüsü konglomeranın kazılması ile oluşturulmuştur ve doğu-batı yönünde uzanmaktadır.[2] Uzunluğu 18 metre, genişliği 2.25 metre, yüksekliği ise 2.5 metre olan tümülüsün oda duvarları yalancı sütunlar ile süslenmiş ve sıvasızdır.[2]
Güney tümülüsü
[değiştir | kaynağı değiştir]Güney tümülüsü, 15 metre yüksekliğinde ve 40 metre çapındaki yığma tepenin altındaki iki odalı bir mezar yapısından oluşmaktadır. Kuzey tümülüsünde olduğu gibi konglomera tabakasının oyulması ile oluşturulmuştur ve yine doğu-batı yönünde uzanmaktadır.[2] Uzunluğu 6 metre, genişliği 2.5 metre, yüksekliği ise 3 metre olan tümülüsün altındaki oda duvarları, tabanı ve tavanı 3 metre kalınlığındaki krem renkli sıva ile kaplıdır.[2]
Tümülüsteki ön odanın duvarlarına taş örgü görüntüsü vermek için yatay çizgiler çekilmiş ve laciverde boyanmıştır.[3] Bu yalancı taş örgünün üst tarafına ise kırmızı renkli boya ile iki yatay şerit kazınmıştır. Arka odaya açılan kapının üst tarafına, sağına ve solunda ise sarı renk boya ile boyanmış nişler yer almaktadır.[3]
Tümülüsün arka odasındaki batı duvarı önünde bir kline yer almaktadır. Kline'in ön yüzünde kırmızı ve siyah renklerle süsleme yapılmıştır. Odanın duvarları ise kırmızı boya ile yatay şeritlerle süslenmiştir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Samsun Büyükşehir Belediyesi - Amisos Tepesi Tümülüs Mezarı Ve Ziyaretçi Seyir Terası". www.samsun.bel.tr. 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.
- ^ a b c d e "Sit Alanları". samsunkulturturizm.gov.tr. 23 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2014.
- ^ a b c d e "Amisos Tepesi Tümülüs Mezarı ve Ziyaretçi Seyir Terası". samsun.bel.tr. 5 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2014.
- ^ "Eserler Sergileniyor". arkeolojihaber.net. 25 Mayıs 2009. 5 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2014.
- ^ "Amisos Hazinesi (Amisos Mezar Odası Buluntuları)". samsun.gov.tr. 5 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2014.