Ampere (mikromimari)
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Haziran 2025) |
Ampere, NVIDIA tarafından geliştirilen ve Volta ile Turing mimarilerinin halefi olarak duyurulan bir grafik işlem birimi (GPU) mikro mimarisidir. Ampere mimarisi, hem veri merkezi hem de tüketici segmentinde önemli yenilikler ve performans artışları sunar.[1]
Temel özellikler ve yenilikler
[değiştir | kaynağı değiştir]- İşlem Teknolojisi: Ampere mimarisinin A100 modeli TSMC'nin 7 nm FinFET süreciyle üretilirken, GeForce 30 serisi (ör. RTX 3090, 3080) Samsung'un özelleştirilmiş 8 nm (8N) sürecini kullanır.[2]
- Transistör Sayısı: A100 GPU’sunda 54 milyar transistör bulunur ve 826 mm²’lik bir kalıp boyutuna sahiptir. Bu, önceki nesil Volta GV100’e göre %156’lık bir transistör artışını temsil eder.[2]
- CUDA Compute Capability: A100 için 8.0, GeForce 30 serisi için 8.6.
- Tensor Core ve Ray Tracing: Üçüncü nesil Tensor Core’lar (FP16, bfloat16, TensorFloat-32, FP64 desteği ve sparsity hızlandırması) ve ikinci nesil ray tracing çekirdekleri ile yapay zeka ve grafik iş yüklerinde büyük performans artışı sağlar.[3]
- Bellek: A100 modellerinde HBM2, GeForce RTX 30 serisinde ise GDDR6X bellek kullanılır.[2]
- Çoklu GPU ve Sanallaştırma: NVLink 3.0, PCI Express 4.0 ve A100’de Multi-instance GPU (MIG) özelliği ile birden fazla bağımsız GPU örneği oluşturulabilir.[4]
- Yeni Video Kodlama/Çözme: GeForce 30 serisinde AV1 donanım tabanlı video kod çözme desteği eklenmiştir.
Performans ve kullanım alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Ampere mimarisi, yüksek bant genişliği, gelişmiş paralel işlem yetenekleri ve enerji verimliliğiyle hem yapay zeka hem de yüksek performanslı hesaplama (HPC) uygulamalarında öne çıkar. Özellikle A100 GPU’su, veri merkezi ve makine öğrenimi uygulamalarında yaygın olarak kullanılmaktadır.[5]
Tüketici ve veri merkezi modelleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Model | Üretim Süreci | Transistör Sayısı | Bellek Türü | Kullanım Alanı |
|---|---|---|---|---|
| GA100 (A100) | 7 nm (TSMC) | 54 milyar | HBM2 | Veri merkezi, HPC |
| GA102 (RTX 3090 vb.) | 8 nm (Samsung) | 28.3 milyar | GDDR6X | Oyun, profesyonel grafik |
Ampere mimarisi, hem donanım hem de yazılım düzeyinde sunduğu yeniliklerle NVIDIA’nın GPU pazarındaki liderliğini pekiştirmiştir.[1]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- https://www.nvidia.com/en-us/data-center/ampere-architecture/
- https://blog.paperspace.com/a100-v-h100/
- https://www.nextplatform.com/2020/05/28/diving-deep-into-the-nvidia-ampere-gpu-architecture/
- https://www.tomshardware.com/features/nvidia-ampere-architecture-deep-dive
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "NVIDIA Ampere Architecture: The Heart of the Modern Data Center". NVIDIA (İngilizce). 4 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025.
- ^ a b c published, Jarred Walton (13 Ekim 2020). "Nvidia RTX 30-Series Ampere Architecture Deep Dive: Everything We Know (Updated)". Tom's Hardware (İngilizce). 4 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025.
- ^ "NVIDIA Ampere Architecture In-Depth". NVIDIA Technical Blog (İngilizce). 14 Mayıs 2020. 5 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025.
- ^ Morgan, Timothy Prickett (29 Mayıs 2020). "Diving Deep Into The Nvidia Ampere GPU Architecture". The Next Platform (İngilizce). 2 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025.
- ^ "Exploring the Evolution of GPUs: NVIDIA Hopper vs. Ampere Architectures". Paperspace by DigitalOcean Blog (İngilizce). 22 Şubat 2024. 14 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025.