Anaksagoras Heykeli
![]() | |
| Koordinatlar | 38°19′22″K 26°46′01″D / 38.32278°K 26.76694°D |
|---|---|
| Konum | Urla, İzmir |
| Tasarlayan | Tülay Çelikel Özler |
| Tür | Heykel |
| Başlangıç tarihi | 17 Haziran 2017 |
| Adandığı | Anaksagoras |
Anaksagoras Heykeli, İzmir'in Urla ilçesinde bulunan, filozof Anaksagoras'ı betimleyen heykelidir.
Heykeltraş Tülay Çelikel Özler'in eseridir. Bugünkü Urla sınırları içinde kalan Klazomenai adlı İyonya kentinde yaklaşık MÖ 500 yılında doğan Anaksagoras'ın anısını yaşatmak üzere yapılmıştır.[1] Heykelin dikilmesi Urla'da yaşayan Mahmut Tolon'un fikiridir.[2]
Heykel, 17 Haziran 2017 günü Cumhuriyet Meydanı'na dikildi. Eserde, "gökbilimlerin atası' kabul edildiği için Anaksagoras elinde küre tutar şekilde betimlenmişti.[3] Heykelinin kafasının Yunus Emre'ye benzetilmesi tartışma konusu oldu.[4][5]
Dikilmesinden kısa bir süre sonra, heykelin elinde tuttuğu, Anaksagoras'n gökbilime olan katkılarını temsil eden küre çalındı.[6][7] Yerinden alınıp tamir edilen heykel, Park Kahve'ye taşındı.[8]
Heykelin küresi yeniden çalındı.[3] Heykeli benimseyen halk, eli boş kalan Anaksagoras’ın eline Enginar Festivali'nde enginar, farklı mevsimlerde elma, domates, bayramlarda Türk bayrağı koymuş, Covid-19 pandemisi döneminde maske takmıştır.[9] Adına çeşitli defalar lokma dökülmüştür.[10] Heykel, Urla'yı ziyaret edenlerin fotoğraf çektirdikleri bir nokta haline gelmiştir.
Heykel yerel basının yanı sıra uluslararası basının da ilgisini çekmiş, Frankfurter Allgemeine Zeitung da Rainer Hermann: ¨Urla’dan çıkıp Atina’da Yunan Felsefesini şekillendiren ve dünyayı değiştiren adam,” diye yazmıştır.[11]
Heykelin yanındaki yazıtta yazılanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Anaksagoras
- Doğabilimlerinin Urlalı atası.
- Anaksagoras bilimin hurafelerle çatışması için simge bir isim. Bu çatışma insanlık tarihi kadar eski. Meteorları inceleyen alim, yıldızların da taştan, topraktan olduğunu ileri sürmüş. O dönemde yıldızlar eski Yunanlılar için bir tanrı katı ve onları ‘taş-toprak’ olarak nitelendirmek büyük saygısızlık.
- Bu nedenle Anaksagoras, yerleşik inanca karşı geldiği gerekçesiyle mahkemeye verilmiş ve Perikles’in yardımı ile kurtulmuş ama Lapseki’ye sürülmüştür.
- Bugün ayda büyük bir krater O’nun ismi ile anılıyor.
- Evvel Zaman EZ 500 Urla’da doğdu ve EZ 428 yılında Lapseki’de öldü.
- Bundan 2517 yıl önce doğan hemşerimizi sevgiyle anıyoruz.
- Tarih 17.06.2017 Urlalı Hemşerileri
Anaksagoras'tan
- Her şeyde her şeyden bir parça vardır. Bütün şeyler belli ölçüde her şeyde bulunurlar.
- Duyularımızın zayıflıkları nedeniyle gerçeği idrak edecek durumda değiliz.
- Hiçbir şey yoktan var olamaz, var olanlar yok olmaz ancak şekil değiştirir.
- Görünen şeyler, görünmeyen şeyleri gösterirler.
- Varlıkların en son parçaları yoktur, sonsuza kadar bölünebilirler.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Doğduğu yerde yaşayacak". www.hurriyet.com.tr. 2 Tem 2017. 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.
- ^ "İzmir'deki Anaksagoras heykeli tartışma yarattı". www.hurriyet.com.tr. 7 Temmuz 2017. 29 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ a b "Anaksagoras'ın küresi yine çalındı". www.sabah.com.tr. 12 Temmuz 2017. 29 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "İzmir'deki Anaksagoras heykeli tartışma yarattı". Cumhuriyet. 7 Temmuz 2017. 29 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025.
- ^ "Tartışma Konusu Olan Heykeli Yapan Heykeltıraş Konuştu". Milliyet. 8 Temmuz 2017. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025.
- ^ Kocaaslan, Nur Banu (19 Temmuz 2017). "15 gün dayanabildi: Urla'da Anaksagoras'ın dünyasını çaldılar". Diken. 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025.
- ^ "Saldırıya uğrayan Anaksagoras heykeli bakıma alındı". Evrensel.net. 24 Temmuz 2017. 29 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ "Anaksagoras Heykeli". Urla Belediyesi Kent Tarihi ve Arşivi (UKTA). 29 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024.
- ^ Tolon, Mahmut (17 Eylül 2019). "Anaksagoras Heykeli ve Altıncı Urla Felsefe Günleri". 12 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2025.
- ^ "Anaksagoras, enginar ve demografi". www.gozlemgazetesi.com. 10 Mayıs 2024. 22 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung R. Hermann, Unterwegs in Kleinasien 14.08.2022/42-43
