Andrey Voznesenski
Andrey Voznesenski | |
|---|---|
 Andrey Voznesenski | |
| Doğum | Andrey Andreyeviç Voznesenski 12 Mayıs 1933 Moskova, Sovyetler Birliği |
| Ölüm | 1 Haziran 2010 (77 yaşında) Moskova, Rusya |
| Meslek | Şair ve yazar |
| İmza | |
 | |
Andrey Andreyeviç Voznesenski (Rusça: Андре́й Андре́евич Вознесе́нский) (d. 12 Mayıs 1933, Moskova - ö. 1 Haziran 2010, Moskova) Rus şair.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Vladimir kentinde geçirdiği çocukluğu sırasında babasının 1941'de, kuşatma altındaki Leningrad'da fabrikaların sökülmesinde görev alması üzerine, annesi ve kız kardeşiyle birlikte Ural Dağlarındaki Kurgan'a gitti. Önce Güzel Sanatlar sonra Mimarlık eğitimi aldığı Moskova Mimarlık Enstitüsü'nden 1957'de mezun oldu.[1]
OZA adlı uzun şiiriyle Türkiye'de de oldukça iyi bilinen bir şairdir.[2]
Vosnesenski, Hlebnikov, Pasternak ve Mayakovski sonrası kuşağın en belirgin ve özgün Rus şairidir. Sovyet yöneticileri tarafından sık sık yeteneğini kötüye kullanmakla suçlanmış ve 1960'larda stadyumları dolduran kalabalıklar önünde kovboy çizmeleriyle yaptığı şiir gösterileri yasaklanmış olan Sovyet komünist rejiminin muhalif seslerindendir. Voznesenski ile birlikte Boris Slutski ve Bella Ahmadulina'nın katıldığı 1962 yılında Moskava'nın Luzhniki Stadyumu'nda düzenlenen şiir okumasına 14.000 kişi katılmıştır.
Şiiri tarz olarak Amerikan Beat kuşağı şiirleriyle benzerlikler gösterir. Bu nedenle de o dönemin Amerika şairleriyle ve şiirseverleriyle de iyi diyaloglar kurabilmiştir.
1995 yılında verilen 1.Uluslararası Nazım Hikmet Şiir Ödülü Jürisi'nde; John Berger (İngiltere), Cevat Çapan, Memet Fuat, Selahattin Hilav, Henrik Nodbrandt (Danimarka), Titos Patrikios (Yunanistan) ile birlikte yer aldı.[3]
30 Haziran 2004'te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, zamanında komünist otorite ile çatışan, Sovyet döneminin popüler ozanı Andray Vosnesenki'ye törenle Devlet Madalyası taktı.
1 Haziran 2010 tarihinde 77 yaşında Moskova'da yaşama veda etti.
Sanatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Voznesenski, Rus şiir diline yeni bir soluk, bir canlılık getirirken, bir yandan şiir dilindeki ses öğesi, anlam yakınlıklarından yararlanıp, imgeleri kullanış biçimiyle Pasternak'a, öte yandan şiirlerindeki toplumsal içerik ve dili argoya varıncaya kadar ustaca ve gözüpek biçimde kullanışı ile Mayakovski geleneğine bağlanır.[2]
Yapıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mastera (Ustalar 1959)
- Mozaika (Mozaik 1960)
- Parabola (Paraboller 1960)
- Akhillesogo serdtse (Aşil Yüreğim 1963)
- Avtoportret (Kendi Portrem 1963)
- Treugolnaya gruşa (Üç Köşeli Armut 1962)
- Antimiri (Karşı Dünyalar 1964)
- Vıpusti ptitsu! (Kuşu Salıverin! 1974)
- Soblazn (Baştan Çıkarma 1978)[4]
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1978 Sovyetler Birliği Devlet Ödülü
- 1983 Kızıl Bayrak İşçi Nişanı
- 1984 Struga Şiir Festivali Altın Çelenk Ödülü (Makedonya)
- 15 Ocak 2004 Anavatan için Liyakat Nişanı 3. derece
- 5 Mayıs 2008 Anavatan için Liyakat Nişanı 2. derece
- 23 Aralık 2008, Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev tarafından Kremlin'de verilen Devlet Ödülü
Türkçede Voznesenski
[değiştir | kaynağı değiştir]- Oza (Çev: Mehmet H. Doğan, Turgay Gönenç) Ada Yayınları
- Oza (Çev: Ülker İnce) Ve Yayınevi
- Andrey Voznesenski Şiirler (Çev: Mehmet H. Doğan) İyi Şeyler Yayıncılık
- Göğü Okuyorum (Çev: Gertrude Durusov, Mirbatır Husanov, Ahmet Necdet) Artshop Yayıncılık
- Telefon Kulübesi (Çev: Gertrude Durusov, Mirbatır Husanov, Ahmet Necdet) Broy Yayınevi
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Andrey Voznesenski: Oza", Ahmet Ada
- "Oza", Emrah Yolcu[ölü/kırık bağlantı]
- "Oza", Andrey Voznesenski, kitap 16 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "ANDREY VOZNESENSKİ HAYATI". Antoloji. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2019.
- ^ a b Özer, Pelin. "Rus ve Danimarka şiirinin iki büyük ustası Henrik Nordbrandt ve Andrey Voznesenski istanbuldaydı". Cumhuriyet. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2019.
- ^ "Uluslararası Şiir Ödülü". Nazım Hikmet Org. 5 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2019.
- ^ Balkar, Tuğrul Asi. "ANDREY VOZNESENSKİ". siir.gen.tr. 19 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2019.
