Anna Notaras
| Anna Notaras | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Konstantinopolis, Bizans İmparatorluğu |
| Ölüm | 8 Temmuz 1507 |
| Hanedan | Notaras ailesi |
| Babası | Loukas Notaras |
| Dini | Ortodoks |
Anna Notaras Palaiologina (Yunanca: Ἄννα Νοταρᾶ Παλαιολογίνα; ö. 8 Temmuz 1507), Bizans İmparatorluğu'nun son megadükü olan Loukas Notaras'ın kızıydı.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Anna muhtemelen 1453'te Konstantinopolis'in düşüşünden önce Konstantinopolis'i terk etmiştir, ancak 29 Mayıs sabahı kuşatmadan kaçan bir Ceneviz gemisinin yolcu listesinde Notaras soyadıyla seyahat eden iki kayıt bulunmaktadır.[2] 1459'dan önce tam olarak nerede olduğu kesin değildir, ancak o yıl İtalya'da yaşamış ve Cenova'daki Saint George Bankası'nda tutulan Notaras aile mirası üzerinde hak iddia etmiştir. Bu büyük mirasın akıbeti, Loukas Notaras'ın ölümünü takip eden altı yıl boyunca diplomatik bir sorun haline gelmiştir. Küçük kardeşi Jacob Notaras'ı, esaret altındayken İslam dinine geçtiği gerekçesiyle mirastan mahrum bıraktırdı.[3] Bir süre Roma'da yaşadıktan sonra Venedik'e yerleşti.[4]
Venedik'te bir Ortodoks Kilisesi inşa edilmesine izin verilmesi için Cumhuriyet yöneticilerine defalarca ricada bulunmuş (1539'a kadar izin verilmemiştir) ve Onlar Konseyi bu konuda tereddüt edince, onları uzlaşmaya zorlayarak 1475'ten itibaren kendisine ait Ortodoks ayinleri düzenleme izni verilmiştir.[4] 1498'de Venedik Senatosu nihayet Rum cemaatine, bu cemaatin üyelerine yardım eden bir cemaat olan Scuola di San Nicolò dei Greci'yi kurma hakkını vermiştir. Anna Notaras 1507 yılında, San Giorgio dei Greci tamamlanmadan önce ölmesine rağmen, vasiyetinde kiliseye üç ikona bırakmış ve bu ikonalar günümüzde hala sergilenmektedir.
1472'de Anna, Rumların "yasalarına ve geleneklerine göre" yaşayabilecekleri bir komün kurmak amacıyla eski Montauto kalesini ve çevresindeki toprakları talep etmek üzere Siena Cumhuriyeti konseyi ile görüşmelere başladı. Konsey kendisiyle yazışmalarında ondan son Bizans imparatoru XI. Konstantin Palaiologos'un (h. 1449-1453- ) dul eşi olarak bahsetmiştir, ancak bu doğru değildir. Başka hiçbir çağdaş kaynakta, özellikle de Georgios Francis'in yazılarında böyle bir evlilikten söz edilmemektedir. Yasal sözleşme yapılmış olmasına rağmen, Anna'nın bu isteği gerçekleşmemiştir.[4]
1499 yılında, Venedik'teki ilk özel Yunan matbaası, Nikolaos Vlasto ve Zacharias Kalliergis yönetiminde faaliyete geçti. Matbaanın ilk eseri Etymologicum Magnum'du ve ön yüzündeki ithafta, matbaanın kurulmasında büyük katkısı olduğu için 'Loukas Notaras'ın kızı Anna'ya' teşekkür edilmesi yer alır.[4]
Popüler kültürdeki yeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Anna Notaras, Mika Waltari'nin The Dark Angel ve Peter Sandham'ın Porphyry and Ash romanlarında ana karakter olarak yer almaktadır.
2024'te TRT1 ekranlarında yayınlanan Mehmed Fetihler Sultanı dizisinde Emel Özcan tarafından canlandırılmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Thierry Ganchou, "The Venetian tribulations of Ca 'Notara (1460/1490). In search of Anna's Plutarch", in Manuscripta graeca et orientalia. Mélanges monastiques et patristiques en l'honneur de Paul Géhin, éd. A. Binggeli, A. Boud'hors, M. Cassin, Leuven, Paris, Bristol (CT), 2016 (Orientalia Lovaniensia Analecta) https://www.academia.edu/28809119/Les_tribulations_v%C3%A9nitiennes_de_la_Ca_Notara_1460_1490_._%C3%80_la_recherche_du_Plutarque_dAnna 7 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Nevra Necipoğlu, "Byzantium Between the Ottomans and the Latins", Cambridge, 2009. 978-0-521-87738-1
- ^ Thierry Ganchou, "Le rachat des Notaras" après la chute de Constantinople ou les relations « étrangères » de l'élite byzantine au xve siècle », in Michel Balard et Alain Ducelier, Migrations et diasporas méditerranéennes (xe siècle-xvie siècles), Paris, Publications de la Sorbonne, 2002, p. 149-229.
- ^ a b c d Donald M. Nicol, The Byzantine Lady Ten Portraits 1250—1500), Cambridge, 1994. 0-521-45531-6
- Genel
- The Immortal Emperor, by Donald Nicol.
- The Byzantine Lady: Ten Portraits, 1250–1500
- The Fall of Constantinople 1453, Steven Runciman.
- Short Biographical Lexicon of Byzantine Academics Immigrants to Western Europe, by Fotis Vassileiou, Barbara Saribalidou.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Klaus-Peter Matschke, "The Notaras Family and Its Italian Connections", Dumbarton Oaks Papers: Symposium on Byzantium and the Italians, 13th-15th Centuries, 49 (1995), pp. 59–72.
- Silvia Ronchey, Un aristocratica Byzantina in fuga: Anna Notaras Paleologina. online copy at Academia.edu
