Antelias
Antelias, (Arapça: أنطلياس) Lübnan’da Beyrut’un 5 km kuzeyinde yer alan tarihi bir kasabadır. Akdeniz kıyısında bulunan bu bölge, tarih boyunca birçok medeniyetin etkisi altında kalmış ve özellikle Osmanlı, Fransız manda dönemi ve modern Lübnan tarihi açısından önemli bir merkez olmuştur.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]İsmin aslı Yunanca, ἀντήλιος - ἀντί(anti) “contra” ve ἥλιος (helios) "güneş"ten - “güneşe bakan” anlamına gelir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Antelias, kıyıdaki verimli bir ova ile daha doğuda yer alan tepelik bir bölgeden oluşmaktadır. Ayrıca, yakınlardaki bir kaynaktan (Fawar) doğan ve Akdeniz'e dökülmek üzere doğu batı yönünde akan Antelias nehrinin kenarlarında daha dar bir ova bulunmaktadır. Antelias nehri, güçlü kentleşme ve arıtılmamış kullanılmış suların zararlı etkisi nedeniyle oldukça ötrofiktir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik Dönem
Antelias ve çevresi, antik çağlardan itibaren Fenikeliler, Romalılar ve Bizanslılar gibi medeniyetlerin etkisi altında kalmıştır.
Bölge, Fenike uygarlığının denizcilik ve ticaret yolları üzerinde yer aldığı için stratejik bir öneme sahipti.
Arkeolojik kazılar, burada tarih öncesi yerleşimlere dair izler bulunduğunu göstermektedir.
Orta Çağ ve Haçlı Seferleri
Orta Çağ boyunca Antelias, Haçlı Seferleri sırasında çeşitli savaşlara sahne oldu.
Bölge, Memlükler ve Osmanlılar tarafından kontrol altına alınmadan önce, Haçlılar ve yerel Hristiyan topluluklar tarafından kullanıldı.
Osmanlı Dönemi (1516-1918)
Osmanlı İmparatorluğu'nun Lübnan'ı ele geçirmesiyle birlikte, Antelias da Osmanlı yönetimine girdi.
Bu dönemde bölge, ağırlıklı olarak tarım ve deniz ticaretiyle gelişti.
Fransız Manda Dönemi (1918-1943)
Osmanlı'nın çöküşü ve I. Dünya Savaşı sonrasında Lübnan, Fransız manda yönetimi altına girdi.
Antelias, bu dönemde özellikle Hristiyan topluluklar için önemli bir yerleşim merkezi haline geldi.
Modern Dönem ve Lübnan İç Savaşı (1975-1990)
Lübnan'ın bağımsızlığını kazanmasının ardından (1943), Antelias büyüyen bir ticaret ve eğitim merkezi haline geldi.
1975-1990 yılları arasındaki Lübnan İç Savaşı sırasında bölge zaman zaman çatışmalara sahne oldu, ancak savaş sonrası yeniden inşa sürecinde hızla gelişti.
Günümüzde Antelias
Bugün Antelias, Lübnan'daki Ermeni Katolikosluğu'nun (Kilikya Ermeni Katolikosluğu) merkezi olarak dini ve kültürel öneme sahiptir.
Ayrıca Beyrut'un gelişen banliyölerinden biri olarak ticaret, eğitim ve turizm açısından önemli bir konumda bulunmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "A N Estimate of the Environmental Status of Lebanese Littoral Waters Using Nutrients and Chlorophyll-a As Indicators" (PDF). 24 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2025.
