Apollo (krater)
 Lunar Orbiter 5 tarafından elde edilen eğik görüntü | |
| Koordinatlar | 36°06′S 151°48′W / 36.1°G 151.8°B |
|---|---|
| Çap | 537 km[1] |
| Eş-boylam | Gündoğumunda 161° |
| Eponim | Apollo Projesi |
Apollo krateri (Apollo havzası olarak da bilinir), Ay'ın uzak yüzündeki güney yarım kürede bulunan devasa bir çarpma krateridir. Bu oluşum, batı kenarının yanında bulunan büyük Oppenheimer kraterini gölgede bırakır. Barringer krateri kuzey duvarı boyunca uzanır. Güneydoğusunda Anders krateri ve doğu kenarının hemen yanında Kleymenov krateri bulunur.
Apollo, iç halkası dış duvar çapının yaklaşık yarısı kadar olan çift halkalı duvarlı bir düzlüktür (veya havza). Hem dış duvar hem de iç kısım, sonraki çarpmalarla ağır şekilde aşınmış ve erozyona uğramıştır, öyle ki dış ve iç duvarların önemli kısımları artık düzensiz ve girintili dağ sıraları halindedir.
İç zemin, bazıları Apollo Projesi veya diğer NASA projeleriyle ilişkili kişilerin adını taşıyan çeşitli boyutlarda çok sayıda kraterle kaplıdır.
Apollo'nun iç kısımlarındaki bazı bölümler lavlarla yeniden şekillenmiş ve böylece tabanın bazı bölümlerinde çevresine göre daha düşük bir albedoya sahip olmasına neden olmuştur. İç halkanın orta kısmında bazı ışın sistemi izleri içeren büyük bir ay denizi bölümü yer alır. Kraterin güney kısmı boyunca uzanan, uzun bir deniz şeridi bulunur. Ayrıca batı kenarına yakın daha küçük bir bölüm bulunmaktadır.
1970 yılında IAU tarafından resmi olarak adlandırılmadan önce[2] Basin XVI olarak biliniyordu.[3]
-
Topografik harita -
GRAIL'e dayalı kütleçekim haritası
İç kraterler
[değiştir | kaynağı değiştir]Üç kratere Apollo 8 mürettebatının adı verilmiştir. Apollo'nun güneydoğu kısmında, komutan Frank Borman'ın adını taşıyan Borman krateri bulunur. Güneydoğu kenarına yakın bir yerde William Anders'ın adını taşıyan Anders krateri yer alır. Doğu kenarında ise Jim Lovell'ın adını taşıyan Lovell krateri bulunmaktadır.
Apollo çarpma kraterinin içinde ve bitişiğinde bulunan birçok krater, ölmüş NASA çalışanlarını onurlandırmak için adlandırılmıştır.
Dryden krateri, iç halkanın batı-kuzeybatı dış kısmına bitişiktir. Chaffee krateri, iç halkanın güneybatı bölümünün bir kısmında yer alan benzer büyüklükte bir kraterdir. İç halkanın içinde Resnik, McAuliffe ve Onizuka kraterleri ile Jarvis–McNair krater çifti bulunur. Smith krateri, iç halkanın kuzey kısmında yer alır.
2006 yılında IAU, Columbia Uzay Mekiği kazasında hayatını kaybeden astronotları onurlandırmak için yedi iç kratere isimlerinin verilmesini onayladı.[4][5]
| Krater | Koordinatlar | Çap | İsmin kaynağı |
|---|---|---|---|
| Chawla | 42°48′S 147°30′W / 42.8°G 147.5°B | 15 km | Kalpana Chawla |
| D. Brown | 42°00′S 147°12′W / 42.0°G 147.2°B | 15 km | David McD. Brown |
| Husband | 40°48′S 147°54′W / 40.8°G 147.9°B | 29 km | Richard D. Husband |
| L. Clark | 43°42′S 147°42′W / 43.7°G 147.7°B | 16 km | Laurel B. S. Clark |
| McCool | 41°42′S 146°18′W / 41.7°G 146.3°B | 21 km | William C. McCool |
| M. Anderson | 41°36′S 149°00′W / 41.6°G 149.0°B | 17 km | Michael P. Anderson |
| Ramon | 41°36′S 148°06′W / 41.6°G 148.1°B | 17 km | Ilan Ramon |
Krater isimlerinden üçü, Anderson, Brown ve Clark olarak adlandırılan mevcut kraterlerden ayırt edilmesi için ilgili astronotun baş harflerini içerir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Don E. Wilhelms; Charles J. Byrne (23 Ocak 2009). "Stratigraphy of Lunar Craters". 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2011.
- ^ Apollo 18 Ağustos 2014 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Gazetteer of Planetary Nomenclature, International Astronomical Union (IAU) Working Group for Planetary System Nomenclature (WGPSN)
- ^ "Lunar Farside Chart (LFC-1A)". 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2024.
- ^ Blue, Jennifer (23 Mart 2006). "Names for the Columbia astronauts provisionally approved". USGS Astrogeology. 30 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2006.
- ^ Blue, Jennifer (30 Ağustos 2006). "Provisional Names Approved". USGS. 9 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2007.
- Andersson, L. E.; Whitaker, E. A. (1982). NASA Catalogue of Lunar Nomenclature. NASA RP-1097.
- Blue, Jennifer (25 Temmuz 2007). "Gazetteer of Planetary Nomenclature". USGS. 16 Kasım 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2007.
- Bussey, B.; Spudis, P. (2004). The Clementine Atlas of the Moon. New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81528-4.
- Cocks, Elijah E.; Cocks, Josiah C. (1995). Who's Who on the Moon: A Biographical Dictionary of Lunar Nomenclature. Tudor Publishers. ISBN 978-0-936389-27-1.
- McDowell, Jonathan (15 Temmuz 2007). "Lunar Nomenclature". Jonathan's Space Report. 5 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2007.
- Menzel, D. H.; Minnaert, M.; Levin, B.; Dollfus, A.; Bell, B. (1971). "Report on Lunar Nomenclature by the Working Group of Commission 17 of the IAU". Space Science Reviews. 12 (2). ss. 136-186. Bibcode:1971SSRv...12..136M. doi:10.1007/BF00171763.
- Moore, Patrick (2001). On the Moon. Sterling Publishing Co. ISBN 978-0-304-35469-6.
- Price, Fred W. (1988). The Moon Observer's Handbook. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-33500-3.
- Whitaker, Ewen A. (1999). Mapping and Naming the Moon. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-62248-6.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Apollo krateri ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
