Arhip Kuinci
| Arhip Kuinci | |
|---|---|
 Viktor Vasnetsov'un Arhip Kuinci portresi, 1869 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 27 Ocak 1841 Mariupol, Rus İmparatorluğu (günümüzde Mariupol, Ukrayna) |
| Ölüm | 24 Temmuz 1910 (69 yaşında) St. Petersburg, Rus İmparatorluğu |
| Uyruk | Rus |
| Katıldığı akımlar | Realizm (sanat)  |
| Etkilendikleri | İvan Şişkin |
| İmzası | |
 | |
Arhip İvanoviç Kuinci (Rusça: Архип Иванович Куинджи; 27 Ocak 1841 - 24 Temmuz 1910), Rus manzara ressamıdır.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Arhip Kuinci, Mariupol uyezd'de (Rus İmparatorluğu'nun Yekaterinoslav Eyaleti'nin bir alt bölümü) doğdu, ancak gençliğini Taganrog şehrinde geçirdi. Soyadı, Kırım Tatarcasında (Urum) "kuyumcu" anlamına gelen dedesinin mesleki lakabından gelmektedir.[1] Yoksul bir ailede büyüdü; babası Pontuslu Yunan bir ayakkabıcıydı. Babası, Ivan Khristoforovich Kuindzhi (başka yerlerde Emendzhi olarak da bilinir). Arkhip, altı yaşındayken ailesini kaybetti, bu yüzden bir kilise inşaatında çalışarak, evcil hayvanları otlatarak ve bir mısır tüccarının dükkanında çalışarak geçimini sağlamak zorunda kaldı. Ailesinin Yunan bir arkadaşı olan öğretmenden eğitim temellerini aldı ve ardından yerel okula gitti.
1855'te, 13-14 yaşlarındayken Kuindzhi, Ivan Aivazovsky'den sanat eğitimi almak için Feodosia'yı ziyaret etti; ancak sadece boyaları karıştırmakla ilgilendi ve bunun yerine Aivazovsky'nin öğrencisi Adolf Fessler ile çalıştı.[2][3] 1903 tarihli bir ansiklopedik makalede şöyle denilmektedir: "Kuindzhi, Aivazovsky'nin öğrencisi olarak adlandırılamasa da, onun ilk döneminde kesinlikle bazı etkileri olmuştur; resim yapma tarzında ondan çok şey almıştır."[4] İngiliz sanat tarihçisi John E. Bowlt, "Aivazovsky'nin gün batımları, fırtınaları ve dalgalanan okyanuslarıyla ilişkilendirilen ışık ve formun temel duygusu, genç Kuinci'yi kalıcı olarak etkiledi." yazdı.[2]
1860'tan 1865'e kadar olan beş yıl boyunca Arkhip Kuindzhi, Taganrog'daki Simeon Isakovich'in fotoğraf stüdyosunda bir retuşör olarak çalıştı. Kendi fotoğraf stüdyosunu açmaya çalıştı, ancak başarılı olamadı. Bunun ardından Kuindzhi, Taganrog'dan Saint Petersburg'a gitti.
Resim yapmayı esas olarak bağımsız olarak ve St. Petersburg Güzel Sanatlar Akademisi'nde (1868'den itibaren; 1893'ten beri tam üye) öğrenmiştir. Akademik kısıtlamalara protesto olarak, 1870'te Rusya'daki bir grup realist sanatçının kurduğu ve daha sonra Gezici Sanat Sergileri Derneği'ne (Peredvijniki) dönüşen bir sanatçı kooperatifinin kurucu ortağıydı.
1872'de sanatçı akademiden ayrıldı ve serbest çalışmaya başladı. "On the Valaam Island" adlı tablo, Pavel Tretyakov'un sanat galerisi için satın aldığı ilk sanat eseriydi. 1873'te Kuindzhi, 1874'te Londra'daki Uluslararası Sanat Sergisi'nde bronz madalya kazanan "Kar" (The Snow) adlı tablosunu sergiledi. 1870'lerin ortalarında, manzara motifini Peredvizhniki ruhunda somut sosyal çağrışımlar için tasarladığı birçok tablo yarattı (Unutulmuş Köy, 1874; Mariupol'daki Çumak Yolu, 1875; her ikisi de Tretyakov Galerisi'nde)
Olgunluk döneminde Kuindzhy, doğal durumun en etkileyici aydınlatıcı yönünü yakalamayı hedefledi. Panoramik manzaralar yaratmak için bileşik teknikler (yüksek ufuk, vb.) kullandı. Ana tonlarda gösterilen ışık efektleri ve yoğun renkler kullanarak aydınlatma illüzyonunu tasvir etti (Ukrayna'da Akşam, 1876; Bir Huş Ormanı, 1879; Bir Fırtınadan Sonra, 1879; bu üç eser Tretyakov Galerisi'ndedir; Dnipro'da Ay Işığında Gece, 1880 Rus Müzesi, St. Petersburg'ta). Daha sonraki eserleri, renk yapısının dekoratif etkileriyle dikkat çekmektedir.
Kuindzhi ayrıca Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesinde ders veren kimyager Dmitri Mendeleyev ile yakın bir dostluk kurdu.[5] Kuindzhi, onun derslerine dinleyici veya öğrenci olarak katıldı. Kuindzhi, Mendeleev'i ve eşinin haftalık toplantılarına sık sık katıldı ve ışık, renk ve algı üzerine ömür boyu sürecek bir ilgi geliştirdi.[6]
Kuindzhi, St. Petersburg Güzel Sanatlar Akademisi'nde ders verdi (1892'den beri profesör; 1894'ten beri manzara atölyesi başkanı; ancak 1897'de öğrencilerin protestolarını desteklediği için işten çıkarıldı). Öğrencileri arasında Arkady Rylov, Nicholas Roerich, Konstantin Bogaevsky ve diğer sanatçılar yer aldı. Kuindzhi, 1909'da Sanatçılar Derneği'nin kurulmasını başlattı, daha sonra dernek onun adını aldı.
Eserlerinin çalınması
[değiştir | kaynağı değiştir]Ocak 2019'da, Ai-Petri. Kırım adlı eseri Moskova'daki Tretyakov Galerisi'nden çalındı, ancak ertesi gün bulundu ve güvenli bir şekilde geri alındı.[7] Tabloyu çalan adam üç yıl hapis cezasına çarptırıldı.[8]
21 Mart 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında, Kuinci Sanat Müzesi, Mariupol Kuşatması sırasında bir Rus hava saldırısında hasar gördü.[9][10] Kuindzhi'ye ait koleksiyonda bulunan üç orijinal tablo - Kırmızı Gün Batımı için bir taslak ve iki hazırlık çalışması, Elbrus ve Sonbahar - bombalamadan önce müzenin bodrumuna yerleştirilmiş ve zarar görmemişti, ancak daha sonra Rusya tarafından yağma kampanyası kapsamında alındı.[11][12][13][14]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Ladoga Gölü (1873) -
Ukrayna'da Akşam (1878-1901) -
Huş Koruluğu (1879) -
Dinyeper'de Sabah (1881) -
Dinyeper'de Mehtaplı Gece (1880) -
Dalga ve Bulutlar (1882) -
Kırım'da Deniz (1898–1908) -
Elbrus Dağı (1890–1895) -
Gökkuşağı (1900-1905) -
Ormandaki Ay Lekeleri, Kış (1898–1908) -
Gece (1905-1908) -
Huş Ağacı Korusu (1901) -
Dinyeper'de Kızıl Gün Batımı (1905) -
Mariupol'daki Çumak Yolu (1875)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "ArtRoots". godaddy.com. Erişim tarihi: 11 Eylül 2025.
- ^ a b Bowlt, John E. (Ocak 1975). "A Russian Luminist School? Arkhip Kuindzhi's "Red Sunset on the Dnepr"". Metropolitan Museum Journal. 10: 119-129. doi:10.2307/1512704. ISSN 0077-8958.
- ^ "Book sources - Wikipedia". en.wikipedia.org (İngilizce). 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2025.
- ^ "Куинджи Архип Иванович". rulex.ru. 17 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2025.
- ^ Gordin, Michael D. (2019). A well-ordered thing: Dmitrii Mendeleev and the shadow of the periodic table. Revised edition. Princeton: Princeton university press. ISBN 978-0-691-17238-5.
- ^ Paranyuk, Viktoria (Temmuz 2019). "Painting Light Scientifically: Arkhip Kuindzhi's Intermedial Environment". Slavic Review (İngilizce). 78 (2): 456-480. doi:10.1017/slr.2019.97. ISSN 0037-6779.
- ^ "Painting stolen in Tretyakov Gallery heist 'not damaged', source says". TASS. 24 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2025.
- ^ "Three Years For Stealing Painting From Moscow's Tretyakov Gallery". Radio Free Europe/Radio Liberty (İngilizce). 25 Eylül 2019. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2025.
- ^ "Mariupol museum dedicated to 19th-century artist Arkhip Kuindzhi destroyed by airstrike, according to local media". The Art Newspaper - International art news and events (İngilizce). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2025.
- ^ "In Mariupol occupiers destroyed an art museum that housed original works by Aivazovsky". Громадське радіо (İngilizce). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2025.
- ^ Sorokina, Yanina (6 Temmuz 2022). "How Russia 'Removed' Priceless Kuindzhi Artworks from Ukraine's Mariupol". The Moscow Times (İngilizce). 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2025.
- ^ "Culture war: Russia ransacks art to rub out Ukraine's history". POLITICO (İngilizce). 6 Aralık 2022. 2 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2025.
- ^ Bushard, Brian. "These Are Some Of The Most Famous Ukrainian Works Of Art Looted By Russia". Forbes (İngilizce). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2025.
- ^ Назарова, Ганна (27 Ocak 2023). "Сгоревшие коллекции и украденные картины Архипа Куинджи: что стало с Мариупольским художественным музеем после открытого вторжения". Вільне радіо (Rusça). 27 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2025.