Arif Acaloğlu

Arif Acaloğlu
Doğum	Arif Acalov 10 Nisan 1956 Bolnisi, Sovyetler Birliği
Ölüm	15 Kasım 2023 (67 yaşında)
Milliyet	Sovyetler Birliği→ Azerbaycan Türkiye
Diğer ad(lar)ı	Acal
Mezun olduğu okul(lar)	Bakü Devlet Üniversitesi Tartu Üniversitesi
Kariyeri
Dalları	Edebiyat Halkbilim Antropoloji
Çalıştığı kurumlar	Azerbaycan Millî İlimler Akademisi İstanbul Bilgi Üniversitesi Yeditepe Üniversitesi Marmara Üniversitesi
Doktora danışmanları	Yuri Lotman Lev Gumilyov

Arif Acaloğlu (10 Nisan 1956 – 15 Kasım 2023) Türk halkbilimci, Türkolog ve antropologdur. Azerbaycan bağımsızlık hareketinin önde gelen isimlerinden ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı eski danışmanıdır.

Hayatı

1956 yılında, Gürcistan'ın Borçalı bölgesinin Kepenekçi köyünde, Kafkasya'nın entelektüel ve siyasi hayatında önemli rol oynamış köklü bir ailenin üyesi olarak dünyaya geldi. 1982 yılında, Bakü Devlet Üniversitesi'nin Filoloji fakültesinde, Halkbilim alanında lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamlayarak özellikle mitoloji konusunda uzmanlaştı. 1983-1986 yılları arasında Estonya'nın Tartu Üniversitesi'nde, tanınmış bilim adamı Yuri Lotman'ın tez hocalığında semiyotik alanında doktora çalışmasını yaptı ve yine meşhur yazar ve tarihçi Lev Gumilyov ile Avrasya tarihi üzerine çalışmalarda bulundu. 1980'li yılların sonunda Azerbaycan'ın bağımsızlık hareketinin önde gelen isimlerinden oldu ve Azerbaycan Cumhuriyeti kurulduktan sonra da cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey’in danışmanlığını yaptı. 1990'lı yılların ortalarından itibaren Türkiye'ye yerleşerek halkbilim ve kültürel antropoloji alanlarında akademik faaliyetine devam etmiştir.

Çalışmaları

Akademik faaliyetini, Türk Dünyasını oluşturan halkların dili, kültürü ve tarihini kapsayan disiplinler arası bir alanda yürütmüştür. Çalışmaları, özellikle halk edebiyatı ve destan geleneğinin, edebi ve semiyotik analizi üzerinedir. 1980'li yılların ortalarından itibaren bu alanda makaleler yayınlamış ve çalışmalarında modern halkbilimin epistemolojik sorunlarına değinerek Dede Korkut ve Oğuz Kağan gibi Türk dili ve kültürünün yapıtaşı olan destanların incelenmesinde kültür semiyolojisi teorilerini ilk defa kullanmış ve Azerbaycan'da halkbilim alanında modern araştırma yöntemlerinin temelini atmıştır. Sözlü ve yazılı edebiyat araştırmalarına paralel olarak etnografik seyahatler de gerçekleştirmiş, Kafkasya, Orta Asya, Sibirya, Moğolistan ve Afganistan’ı da içine alan çok geniş bir coğrafyada saha çalışmalarında bulunarak Türk halk edebiyatı ve geleneksel inançlarıyla ilgili derlemeler yapmıştır. Akademik çalışmalarının yanında, Türk dünyasının bilimsel, kültürel ve siyasi sorunlarıyla ilgili çeşitli yayın organlarında çalışmaları yayınlanmış, röportajlar vermiş ve tv programları geçekleştirmiştir. Çok aktif bir tercüme kariyeri de olan Acaloğlu, Türk dünyasının önemli yazarlarının eserlerini ve Türk tarihi ve kültürü üzerine Rusça araştırmaları Türkçeye çevirerek Türkiye'deki okurlara ulaşmasını sağlamıştır.

Ayrıca bakınız

• Emin Ağa Borçalı
• Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti

Seçilmiş eserleri

• Acalov, А. 1986. Этноконфессиональное Содержание Оппозиции «Свои и Чужие» в Огузском Эпосе «Книга Моего Деда Коркута». Sign System Studies 19, 155-162.
• Acalov, A. 1988. Azərbaycan Mifoloji Mətnləri. Baku: Azərbaycan Elmlər Akademiyası Nəşriyyatı.
• Acalov, A. 1989. Azərbaycan Folklorşünaslığının Bəzi Epistemoloji Məsələləri. In Azerbaycan Folklorşünaslığı Məsələləri, pp. 3–12.
• Acalov, A. 1993. “Mana Vectevs un mana Gramata”. Mana vectēva Korkuda gramata, U. Bērziņš. Riga: Liesma, pp. 227–231.
• Acaloğlu, A. 2005. Türk Destanlarının Kökenlerine Dair. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi 2(4), 144-157.
• Acaloğlu, А. 2009. Мифология Евразии в Этнокультурном Контексте (По Материалам Тюркской Мифологии). SOPHIA 2(3), 82-111.
• Acaloğlu, A. 2018. Mitten Eposa Türk Destanlarının Kültürel Kahramanları. İslam Medeniyeti Bağlamında Türk Dünyası, O. Kılıçer & O. Sapashev. Istanbul: Demavend, 76-89.
• Acaloğlu, A. 2020. Problems and Solutions in the Karabakh Conflict: from Beginning to Today. BRIQ 2(1), 77-93.

Seçilmiş tercümeleri

• Olcas Süleymenov. 2002. Yazının Dili. Istanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
• Anar. 2005. Ak Koç Kara Koç. İstanbul: DA Yayınları.
• Ovanes Kaçaznuni. 2005. Taşnak Partisinin Yapacağı Bir Şey Yok. İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Vâkıf Sametoğlu. 2005. Ben Buradayım Tanrım. Konya: Kömen Yayınevi.
• R. Kuzeyev. 2005. İdil-Ural Türkleri. İstanbul: Selenge Yayınları.
• V. L. Seroşevsky. 2007. Saka Yakutlar. İstanbul: Selenge Yayınları.
• Kemal Abdulla. 2007. Büyücüler Deresi. İstanbul: Avrupa Yakası.
• Ebülgazi Bahadır Han. 2020. Şecere-i Türk (Türk'ün Soyağacı). İstanbul: Selenge Yayınları.