Armutalan, Karesi
| Armutalan | |
|---|---|
 | |
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Balıkesir'ın Türkiye'deki konumu | |
Koordinatlar: 39°50′28″N 27°47′46″E / 39.841°K 27.796°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Balıkesir |
| İlçe | Karesi |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Nüfus (2007) | 230 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0266 |
| İl plaka kodu | 10 |
| Posta kodu | 10000 |
Armutalan, Balıkesir ilinin Karesi ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Armutalan köyü, 93 Harbi göçmeni olarak bilinen Gürcüler tarafından kurulmuştur. Kuruluşunda köy, Osmaniye ve Selimiye olarak bilinen iki mahalleden oluşuyordu.[2] 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Lazistan sancağına bağlı Livana kazasının büyük bölümü savaş tazminatı kapsamında Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakılmıştır. Bu iki devlet arasında 1879 yılında imzalanan İstanbul Antlaşması karşılıklı göçü de öngörüyordu. Bu antlaşmasının ardından Batum Oblastı sınırları içinde yaşayan Gürcülerin bir kısmı Osmanlı ülkesine göç etmiştir.
Bu göçmenlerden Osmaniye mahallesini kuranlar, bugün Borçka ilçesine bağlı ve Borçka kasabası yakınlarında bulunan Civan köyünden gitmişlerdir. Eski adı Cvani olan köyde 1876 Trabzon vilayeti salnamesine göre 27 hane bulunuyordu. 1886 tarihinde Rusların yaptığı nüfus sayımında ise 14 hane kalmıştı. Rus idaresi sırasında nüfusun yaklaşık yarısının göç ettiği görülmektedir.[3][4] Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze de 1892 yılında, Rus idaresinde bu tarihten önce 20 hanenin Cvani köyünden Osmanlı ülkesine göç ettiğini yazmıştır.[5]
Selimiye mahallesini ise, Şavşeti bölgesindeki Tzitzveti (წიწვეთი) veya Tzitveti (წითვეთი) köyünden göç eden Gürcülerce kurulduğuna dair bir kanaat bulunmaktadır. Ancak Armutalan köyünde konuşulan Gürcücenin Şavşeti diyalektine benzememesi ve halkın hafızasında bu bölgeye dair hatıraların yer almaması nedeniyle, araştırmacılar göç edilen köyün Borçka yakınlarında, Çoruh Nehri kıyısındaki Tzitureti (წითურეთი) köyü olabileceğini belirtmişlerdir.[2] Nitekim Zakaria Çiçinadze 1893 yılında, Tzitureti köyünün Borçka kasabası yakınında, Çoruh Nehri kıyısında yer aldığını, küçük bir kaya üzerinde "Tamara Kulesi" adı verilen bir kule bulunduğunu ve köy halkının topluca göç ettiğini yazmıştır. Göç eden nüfusun yaklaşık 60 haneden oluştuğu belirtmiştir.[6][7] Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde adı Situret (ستورت) şeklinde yazılmış olan köy, Borçka köyüyle birlikte kaydedilmiştir. Situret ve Borçka köylerinin nüfusu 110 haneden oluşuyordu.[8] Bugünkü Artmutalan köyünü kurmuş olan Gürcülerin, Borçka yakınlarında bulunan ve birbirine uzak olmayan iki köyden göç ettikleri anlaşılmaktadır.
Armutalan köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Armud Alan (آرمود الان) şeklinde geçer. Bu sırada köy Balıkesir vilayetinin merkez kazasına bağlı Şamlı nahiyesine bağlıydı.[9] 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 808 kişiden oluluyordu.[10] 1965 genel nüfus sayımında Armutalan'ın nüfusu 837 kişiye yükselmişti ve bu nüfus içinde 350 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 230 |
| 2000 | 351 |
| 1997 | 302 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 191. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 355, ISBN 9789157871117.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1362". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Göçü (ქართველ მაჰმადიანთ გადასახლება ოსმალეთში), Tiflis, 1912, 133". 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (მუსულმან ქართველობა და მათი სოფლები საქართველოში), Tiflis, 1913, 148". 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Göçü (ქართველ მაჰმადიანთ გადასახლება ოსმალეთში), Tiflis, 1912, 135". 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 380-381, ISBN 9789157871117.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 371.
- ^ "Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 80" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2024.
- ^ "Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 104" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2024.