Arnavutluk-Sudan ilişkileri
 Arnavutluk |
 Sudan |
|---|---|
Arnavutluk-Sudan ilişkileri, Arnavutluk ve Sudan arasındaki ikili ilişkilerdir. Arnavutluk'un Kahire'de yerleşik olmayan bir büyükelçisi bulunmaktadır. Her iki ülke de İslam İşbirliği Teşkilatı üyesidir.
Siyasi ilişkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Arnavutluk ve Sudan 1992 yılında diplomatik ilişkiler kursalar da siyasi bağları Birleşmiş Milletler aracılığıyla çok taraflı işbirliği ile sınırlı kaldı. Arnavutluk, BM barışı koruma misyonlarına katılmak da dâhil olmak üzere çeşitli uluslararası forumlarda Sudan'ı desteklemiş ve Abyei bölgesinde olduğu gibi Sudan'da insani yardım ve güvenlik reformlarını savunmuştur.[1] Mayıs 2023'te Arnavutluk, Sudan'daki şiddet ve insani krizle ilgili endişelerini dile getirerek uluslararası insani hukuka uyulması çağrısında bulunmuş ve UNITAMS misyonu da dâhil olmak üzere BM'nin barış çabalarını desteklemiştir.[1][2] Arnavutluk ayrıca ateşkes girişimlerini memnuniyetle karşılarken, daha fazla çatışmayı önlemek için somut eylemlere gereksinim duyulduğunu vurguladı.[1] Arnavutluk'un Sudan'da büyükelçiliği olmamasına rağmen, BM Güvenlik Konseyi ve AGİT'teki rolü aracılığıyla uluslararası barış ve güvenlik çabalarına sürekli olarak katkıda bulundu.[3][4] Arnavutluk 2011 yılında Güney Sudan'ın bağımsızlığını tanıyarak hem Sudan hem de Güney Sudan'daki barış girişimlerine destek verdi.[1][5]
Ekonomik ilişkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Arnavutluk ve Sudan görece düşük bir ticaret hacmine sahiptir. 2023 itibarıyla Arnavutluk'un GSYİH'si 23,5 milyar dolar, Sudan'ın 109,3 milyar dolardır.[6] GSYİH Sudan'da daha yüksek olsa da Bununla birlikte, Arnavutluk'un kişi başına düşen GSYİH'si Sudan'ın 2.183 dolarına kıyasla 8.526 dolar ile oldukça yüksektir.[6] Arnavutluk'un GSYİH büyümesi son beş yılda ortalama %3,1 iken Sudan'ınki %1,8'dir.[7] Ticarette, Arnavutluk'un Sudan'a ihracatı 9,1 milyar dolar iken Sudan'ın Arnavutluk'a ihracatı 5,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.[8] Bu düşük ticaret hacmi haricinde Arnavutluk ve Sudan'ın ekonomik ilişkileri, özellikle Arnavutluk'un 1990'ların başında İslam İşbirliği Teşkilatına'na katılımından sonra, önemli mali işbirliğinden ziyade siyasi dinamikler tarafından şekillendirilmiştir.
Kültürel ilişkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Arnavutluk-Sudan kültürel ilişkileri, dini çeşitliliğe karşılıklı saygı ve dinlerarası diyaloğa ortak bağlılık ile karakterize edilmiştir.[9] Her iki ülke de hoşgörüyü vurgulamakta, Arnavutluk'un laikliği Müslüman çoğunluğu ve Hristiyan azınlığı arasında uyumu teşvik etmektedir.[9] Çoğunluğu Müslüman olan Sudan da dini çeşitliliğe benzer bir saygı duymaktadır. Tarihsel bağlar, Arnavutluk'un sömürge karşıtı hareketleri desteklediği ve Sudan'dan gelenler de dahil olmak üzere Afrikalı öğrencilere ev sahipliği yaptığı sosyalist dönemde şekillenmiştir.[10] Afrikadaki mücadelelerle dayanışma içinde olmalarına rağmen bu öğrenciler Arnavutluk'ta ayrımcılıkla karşılaşmışlardır.[10] Son yıllarda Arnavutluk, özellikle Sudan'da devam eden kriz sırasında Sudan'ı diplomatik olarak desteklemiş, insani durumla ilgili endişelerini dile getirmiş ve barış süreçlerini savunmuştur.[2][11] İki ülke arasındaki kültürel alışveriş sınırlı olsa da, Arnavutluk'un Sudan'da barış ve kendi kaderini tayin hakkını savunması, daha geniş uluslararası duruşuyla uyumludur.[2][11]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Outbreak of Violence in Sudan Impeding Political Progress on Abyei, Border Issues, Assistant Secretary-General Tells Security Council | Meetings Coverage and Press Releases". press.un.org. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ a b c Arooj, Bismillah (23 Mayıs 2023). "Albania expresses deep gratitude, urges action for Sudan's crisis" (İngilizce). 10 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ "Permanent Mission of the Republic of Albania to United Nations". ambasadat.gov.al. 13 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ "Ambasadat". ambasadat.gov.al. 3 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ "Albania welcomes the independence of South Sudan". Telegrafi (İngilizce). 11 Temmuz 2011. 16 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ a b "Country comparison Albania vs Sudan 2025 | countryeconomy.com". countryeconomy.com (İngilizce). 17 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ "Albania vs Sudan Economies: 61 Stats Compared". Georank.org (İngilizce). 14 Nisan 2020. 16 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ "Country comparison: Albania / Sudan". Worlddata.info (İngilizce). 16 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ a b Čizmić, Alex (13 Aralık 2022). "A Balkan beacon: Albania preserves a culture of interfaith coexistence". The New Arab. 9 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ a b Bego, Fabio (22 Mart 2023). "Race and Exclusion in State Socialism: African Students in Communist Albania". Balkan Insight (İngilizce). 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ a b "Self-Determination and Conflict Resolution: From Kosovo to Sudan | Crisis Group". www.crisisgroup.org (İngilizce). 22 Eylül 2010. 10 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
| Afrika |  | |
|---|---|---|
| Amerika | ||
| Asya | ||
| Avrupa | ||
| Eski devletler | ||
| Çokyönlü ilişkiler | ||
| Diplomatik misyonlar | ||
