Arslan Toğuzata

Arslan Toğuzata
Arslan Toğuzata
Doğum	1886; Fındıkköyü, Göksun, Halep Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	7 Haziran 1963 (76-77 yaşlarında); Pazarcık, Kahramanmaraş, Türkiye
Milliyet	Türk
Meslek	Siyasetçi
Çocuk(lar)	3

Arslan Toğuzata (1886, Fındıkköyü - 7 Haziran 1963, Pazarcık), TBMM 1. Dönemi için yapılan milletvekilliği seçimlerinde Maraş milletvekili seçilen Mehmet Hacıhaliloğlu'nun istifası üzerine milletvekili seçilmiş, fakat Maraş ve Antep bölgesindeki millî savunmaya katılması ve millî kuvvetlerin komutanlığını yapması dolayısı ile Meclis'te önemli bir faaliyet gösterememiş polis kökenli bir milletvekilidir.

Arslan Toğuz, 1886'da Osmanlı İmparatorluğu'nun Halep Vilayeti'nde bulunan Fındıkköyü'nde doğmuştur (bugünkü Kahramanmaraş ilindeki Göksun ilçesinde bulunmaktadır). 1858-1859 yıllarında Osetya'dan göç etmiş Oset asıllı Toğuzata aşiretinin Maraş bölgesine yerleştirilen bir koluna mensuptur.^[1]^[2]^[3] Babası Jandarma Çavuşu Hasanbeyzade Abdullah Efendi'dir. İlk ve orta öğrenimini Elbistan'da tamamladıktan sonra, 1898 yılında yine Elbistan'da medrese tahsilinde bulunmuş ve Arapça öğrenmiştir. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra 1908'de Halep'e giderek polislik mesleğine girmiştir. Bir süre Polis Okulunda görev yaptı. Kısa sürede gösterdiği başarı üzerine komiser muavinliğine, iki sene sonra da başkomiserliğe terfi ettirilmiştir.

I. Dünya Savaşı sırasında Trablusşam Polis Başkomiseri ve sahil casusu mücadelesi vazifesinde iken, 1918 Mondros Mütarekesi'nden sonra Osmanlı Devleti'nin yöreden çekilmesi üzerine Maraş'a dönmüştür. Maraş'ta Fransız işgaline karşı Müdafaa-i Hukuk teşkilatını kurarak millî kuvvetlerin komutanlığını üstlenmiştir. Maraş Müdafaa-i Hukuk Teşkilatı Kayabaşı ve Şekerli heyetlerinin birleşmesi ile merkez heyeti teşkilatını oluşturmuş ve sonra yapılan seçimle heyette Arslan Bey Reisliğe, Refet Hoca II. Başkanlığa, Faik Bey Katipliğe, Hacı Nuri de Veznedarlığa getirilmiştir. Arslan Bey Maraş'ta Türk halkına önderlik yaparak işgal kuvvetlerinin ağır bir yenilgiye uğramasını ve kaçmasını sağlamıştır. Maraş'ın kurtuluşundan sonra Arslan Bey milletvekili seçilmesine rağmen Ankara'ya gitmeyerek, Antep ve İslahiye cephelerinde teftişlerde bulunmuştur. Meclisteki Maraş milletvekillerine askerî konularda bilgi vermiştir. Maraş Heyet-i Merkeziyesi adına Mustafa Kemal'e çekilen telgrafla Arslan Bey'in izinli sayılması istenmiş, bu talebin kabulüyle Adana Cephesinde de görev yapmıştır.

TBMM'nin I. Döneminde Maraş milletvekili seçilen Mehmet Hacıhaliloğlu'nun istifası üzerine boşalan Maraş milletvekilliğine 17 Mayıs 1920'de Arslan Bey seçilerek 4 Haziran 1920'de TBMM'ye katılmıştır. Ancak, Maraş mutasarrıflığı ve Adana Cephesi Komutanlığının gördüğü lüzum üzerine TBMM'nin kararıyla 14 ay izinli sayılarak, tekrar Güney Cephesi'ne gönderilmiştir. Cephedeki görevinin bitmesi üzerine Kasım ayı sonunda Meclis'e gelerek görevine başladı. Meclisin son toplantı yılında PTT Komisyon çalışmalarında bulundu.

I. Dönem'de milletvekilliği sona erince, yeni yapılan seçimlerde aday olmadı. Adana'da ticaretle uğraştı. Daha sonra Göksun ilçesinin Büyükçamurlu köyünün Meryemçil Yaylası'nda çiftçilikle uğraştı. Orayı sattıktan sonra da Göksun ilçesinde halen ismi ile anılan Arslan Bey Çiftliği'nde uzun bir süre yaşadı. 1946 yılında Maraş'a yerleşti. Pazarcık'ta çiftçilik yaparken 7 Haziran 1963'te öldü.

Arslan Bey, Millî Mücadele'de gösterdiği başarılardan dolayı Kırmızı-Yeşil Şeritli İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Arslan Bey'in üç çocuğu bulunmaktaydı.

Kaynakça

^ Orhan Saydam, Türkiye Bilimler Akademisi. "Maraş Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı Mirzazade Arslan Toğuzata Bey | Türkiye Bilimler Akademisi". www.tuba.gov.tr. s. 463-464. doi:10.53478/TUBA.978-625-8352-66-5.ch16. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2025.
^ Başakıncı, Bedri (12 Şubat 1964). ""Büyük Bir Kayıp", Maraşlı Gençleri Yetiştirme Derneğinin Yıllık Dergisi", 8. s. 4. Kafkasya’nın Osetya bölgesinde bulunan Toğuzatalar ise 1858’de Maraş’a gelmişlerdir. Arslan Bey kendi soyu ve Toğuzatalar için şunları söylemektedir: ‘’Kafkasya’dan göçmüş, lisanları ayrı birçok kavim vardır. Adigeler, Abazalar, Lezgiler, Çeçenler, Cemuguylar,Asetinler daha başkaları ve Şuabatı… Benim mensup olduğum kavim Asetin’dir. Ruslar bu kavme Oset diyorlar. Çeçenler Hiri, Adigeler Kuşka, kendileri ise biz Asetiniz diyorlar. Benim soy adım Tuğlu Öz Ata’dan muhaffef Toğuzata’dır…"
^ Toğuzata, Arslan (2019). Maraş kurtuluş mücadelesi komutanı Arslan Bey'in hatıratı / Yayına Hazırlayan ve Notlandıran Mahmut Toğuzata (PDF). Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi. s. 9. ISBN 978-605-4996-58-2. Diğer özet.

1. Dönem Maraş milletvekilleri9 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Orhan Saydam, Türkiye Bilimler Akademisi. "Maraş Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı Mirzazade Arslan Toğuzata Bey | Türkiye Bilimler Akademisi". www.tuba.gov.tr. s. 463-464. doi:10.53478/TUBA.978-625-8352-66-5.ch16. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2025.

[2] Başakıncı, Bedri (12 Şubat 1964). ""Büyük Bir Kayıp", Maraşlı Gençleri Yetiştirme Derneğinin Yıllık Dergisi", 8. s. 4. Kafkasya’nın Osetya bölgesinde bulunan Toğuzatalar ise 1858’de Maraş’a gelmişlerdir. Arslan Bey kendi soyu ve Toğuzatalar için şunları söylemektedir: ‘’Kafkasya’dan göçmüş, lisanları ayrı birçok kavim vardır. Adigeler, Abazalar, Lezgiler, Çeçenler, Cemuguylar,Asetinler daha başkaları ve Şuabatı… Benim mensup olduğum kavim Asetin’dir. Ruslar bu kavme Oset diyorlar. Çeçenler Hiri, Adigeler Kuşka, kendileri ise biz Asetiniz diyorlar. Benim soy adım Tuğlu Öz Ata’dan muhaffef Toğuzata’dır…"

[3] Toğuzata, Arslan (2019). Maraş kurtuluş mücadelesi komutanı Arslan Bey'in hatıratı / Yayına Hazırlayan ve Notlandıran Mahmut Toğuzata (PDF). Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi. s. 9. ISBN 978-605-4996-58-2. Diğer özet.

[1]

[2]

[3]