Arusyak Papazyan
Arousyak Papazian | |
|---|---|
| Արուսեակ Փափազեան | |
 | |
| Doğum | 1841 Konstantiniyye, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1907 (65-66 yaşlarında) Konstantiniyye, Osmanlı İmparatorluğu |
| Meslek | Aktris, öğretmen |
Arusyak Papazyan (Ermenice: Արուսեակ Փափազեան, 1841–1907) Osmanlı Ermenisi aktris. Osmanlı İmparatorluğu'nun ve dolayısıyla Ortadoğu'nun ilk profesyonel kadın oyuncusu olarak kabul edilir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Arusyak Papazyan, 1841'de Osmanlı İmparatorluğu'nun Konstantiniyye şehrinde doğdu.[1] Oyuncu olmadan önce öğretmen olarak çalıştı.[2] 1850'lerde modern tiyatro, Osmanlı İmparatorluğu'nda bir Ermeni tiyatro topluluğu tarafından kurulmuştu. Papazyan 1857'de Hekimyan tiyatro topluluğunda oynayan ilk kadın oyuncu oldu.[1] Arevelian Tatron (Doğu Tiyatrosu) ile anlaştı ve 1867'de İzmir'e olduğu gibi grupla birlikte turnelere çıktı.
Müslümanlar oyunculuğu uygun bir meslek olarak görmedikleri için Osmanlı Devleti'nde ilk aktörler Hristiyan Ermeniler olmuştu. Meslekte damgalanma özellikle kadınlarda söz konusu olmuştu. Kadın oyuncular erkek meslektaşlarından daha yüksek maaş aldıklarından devam edebildiler. 1879'da Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Ermeni tiyatro tekeli kaldırıldıktan sonra Ermeni erkek oyuncular Müslüman Türk erkek oyuncularla rekabet etmeye başladılar ancak 1919'dan önce hiçbir Müslüman Türk kadın oyuncu sahneye çıkmadı.
Arusyak Papazyan, Osmanlı tiyatrosunun ilk başrol oyuncusu ve kadın oyuncusu oldu ve büyük övgü aldı.[1] O ve meslektaşı Aghavni Papazian, tarihçi Mikael Nalbandyan tarafından Müslüman Ortadoğu'da sahnede performans sergileyerek önyargılara meydan okuyan iki öncü olarak görüldü. Böylelikle kadın seyircilerin oyunlarını perde arkasından izlemek zorunda kaldığı bir dönemde, Müslüman Osmanlı İmparatorluğu'nda kamusal alanda görünür kadınlar haline geldiler.
Arusyak Papazyan, eşinin tiyatro kariyerine karşı çıkması nedeniyle evlendikten sonra emekli oldu.[1]
1907'de Konstantinopolis'te öldü.[1]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Duygu Köksal, Anastasia Falierou: Geç Osmanlı Kadınlarının Sosyal Tarihi: Yeni Perspektifler 27 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Osmanlı İmparatorluğu'nda Kadın ; Eric R. Dursteler, Oxford Reference Online tarafından 27 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b c d e Köksal, Duygu; Falierou, Anastasia (10 Ekim 2013). A Social History of Late Ottoman Women: New Perspectives (İngilizce). BRILL. s. 40. ISBN 9789004255258.
- ^ Köksal, Duygu; Falierou, Anastasia (10 Ekim 2013). A Social History of Late Ottoman Women: New Perspectives (İngilizce). BRILL. s. 41. ISBN 9789004255258.