Asal kök - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

Asal kök

Bağlantı ekle
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir.
Kaynak ara: "Asal kök" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR
(Ekim 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Bir asal kök modülü n sayılar teorisindeki modüler aritmetikten bir kavramdır. Eğer n ≥ 1 {\displaystyle n\geq 1} {\displaystyle n\geq 1} olan bir tam sayı ise, n formuna göre aralarında asal sayılar mod n'e göre çarpılarak, bir grup oluşturacak şekilde yapılan işlem, ( Z / n ⋅ Z ) x {\displaystyle (Z/n\cdot Z)^{x}} {\displaystyle (Z/n\cdot Z)^{x}} veya Z n ∗ {\displaystyle Z_{n}^{*}} {\displaystyle Z_{n}^{*}} olarak gösterilir. Bir asal sayı için p ≥ 3 {\displaystyle p\geq 3} {\displaystyle p\geq 3} ve k ≥ 1 {\displaystyle k\geq 1} {\displaystyle k\geq 1} ise, bu grup ancak ve ancak 1 , 2 , 4 , p k {\displaystyle 1,2,4,p^{k}\!} {\displaystyle 1,2,4,p^{k}\!} veya 2 p k {\displaystyle 2p^{k}\!} {\displaystyle 2p^{k}\!} 'ya denktir. Bu döngüsel grubun bir üreteci asal kök modülü n veya Z n ∗ {\displaystyle Z_{n}^{*}} {\displaystyle Z_{n}^{*}}'in bir asal elemanı'dır şeklinde tanımlanır.

Bir asal kök modülü n, diğer bir deyişle, mod n'e göre g gibi öyle bir tam sayıdır ki n'le beraber ortak çarpanı olmayan her tam sayı, g 'nin bir kuvvetine denktir.

Örneğin
n = 14 {\displaystyle n=14\!} {\displaystyle n=14\!} alalım. ( Z / 14 ⋅ Z ) x {\displaystyle (Z/14\cdot Z)^{x}} {\displaystyle (Z/14\cdot Z)^{x}} 'in elemanları
1 , 3 , 5 , 9 , 11 v e 13 {\displaystyle 1,3,5,9,11ve13\!} {\displaystyle 1,3,5,9,11ve13\!} 'ün denk sınıflarından oluşur.

mod 14'e göre 3 2 ≡ 9 , 3 3 ≡ 13 , 3 4 ≡ 11 , 3 5 ≡ 5 v e 3 6 ≡ 1 {\displaystyle 3^{2}\equiv 9,3^{3}\equiv 13,3^{4}\equiv 11,3^{5}\equiv 5ve3^{6}\equiv 1\!} {\displaystyle 3^{2}\equiv 9,3^{3}\equiv 13,3^{4}\equiv 11,3^{5}\equiv 5ve3^{6}\equiv 1\!} olduğundan, 3 mod 14'e göre bir asal köktür. Mod 14 için diğer ve tek asal kök ise 5'tir.

n n k {\displaystyle nn^{k}\!} {\displaystyle nn^{k}\!} (mod 14) - (satırlardaki değerler döngüsel şarta bağlı olarak tekrar sonra kesilmiştir)
1 : 1 , {\displaystyle 1:1,\!} {\displaystyle 1:1,\!}
2 : 2 , 4 , 8 {\displaystyle 2:2,4,8\!} {\displaystyle 2:2,4,8\!}
3 : 3 , 9 , 13 , 11 , 5 , 1 {\displaystyle 3:3,9,13,11,5,1\!} {\displaystyle 3:3,9,13,11,5,1\!}
4 : 4 , 2 , 8 {\displaystyle 4:4,2,8\!} {\displaystyle 4:4,2,8\!}
5 : 5 , 11 , 13 , 9 , 3 , 1 {\displaystyle 5:5,11,13,9,3,1\!} {\displaystyle 5:5,11,13,9,3,1\!}
6 : 6 , 8 {\displaystyle 6:6,8\!} {\displaystyle 6:6,8\!}
7 : 7 , {\displaystyle 7:7,\!} {\displaystyle 7:7,\!}
8 : 8 , {\displaystyle 8:8,\!} {\displaystyle 8:8,\!}
9 : 9 , 11 , 1 {\displaystyle 9:9,11,1\!} {\displaystyle 9:9,11,1\!}
10 : 10 , 2 , 6 , 4 , 12 , 8 {\displaystyle 10:10,2,6,4,12,8\!} {\displaystyle 10:10,2,6,4,12,8\!}
11 : 11 , 9 , 1 {\displaystyle 11:11,9,1\!} {\displaystyle 11:11,9,1\!}
12 : 12 , 4 , 6 , 2 , 10 , 8 {\displaystyle 12:12,4,6,2,10,8\!} {\displaystyle 12:12,4,6,2,10,8\!}
13 : 13 , 1 {\displaystyle 13:13,1\!} {\displaystyle 13:13,1\!}
14 : 0 , {\displaystyle 14:0,\!} {\displaystyle 14:0,\!}

14'le aralarında asal olan sayılar yalnızca kuvvetlerinden biri 1 (mod 14)'e ulaşan sayılardır. Bu sayıların oluşturduğu küme S = (1, 3, 9, 13, 11, 5)'dir.

Problemi f(n, k) = nk - 1 ≡ 0 (mod 14) gibi ele alırsak, n için tasarlanan köklerin k > 0 olan kuvvetleri için bir polinom sağladığını görürüz. S kümesindeki elemanların tümü, R = {3, 5} kümesindeki sayılardan ve onların kuvvetlerinden elde edilebilir. Ama örneğin 11'den ve onun kuvvetlerinden elde edilemez (mod 14 için). S kümesi tüm kökleri içerir. R kümesi ise asal kökleri içerir. Bunların (mod 14)'e göre tüm kuvvetleri döngüsel olarak tüm kökleri elde eder.

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Asal_kök&oldid=33986474" sayfasından alınmıştır
Kategori:
  • Asal sayılar
Gizli kategori:
  • Kaynakları olmayan maddeler Ekim 2024
  • Sayfa en son 23.10, 10 Ekim 2024 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Asal kök
Konu ekle