Temsilciler Meclisi (Lübnan)
| Temsilciler Meclisi مجلس النواب Assemblée nationale | |
|---|---|
 | |
| Tür | |
| Tür | |
| Başkanlık | |
Sözcü | |
| Yapı | |
| Sandalye | 128 |
 | |
Siyasi gruplar |
|
| Seçimler | |
Son seçim | 15 Mayıs 2022 |
| Toplantı yeri | |
 | |
| Lübnan Parlamentosu, Beyrut, Lübnan | |
| Website | |
|
|---|
|
|
Lübnan Temsilciler Meclisi (Arapça: مجلس النواب Majlis an-Nuwwab; Fransızca: Chambre des députés),[1] Lübnan Cumhuriyeti'nin ulusal parlamentosudur. Çeşitli seçim bölgelerine ayrılan ülke, 4 yıllık bir dönem için seçilen Hristiyan ve Müslüman 128 milletvekiline sahiptir. Lübnan Anayasa'nın 24. Maddesi uyarınca sandalyelerin yarısı Hristiyanlara, yarısı da Müslümanlara ayrılmıştır.[2] Parlamentonun temel işlevleri, cumhuriyetin cumhurbaşkanını seçmek, hükümeti onaylamak (Cumhurbaşkanı tarafından atanmasına rağmen Başbakan, Kabine ile birlikte Parlamento'daki çoğunluğun güvenini korumak zorundadır) ve yasaları ve harcamaları onaylamaktır.
Parlamento için seçimler en son 15 Mayıs 2022'de gerçekleştirildi.[3] Dört yıllığına gerçekleştirilen seçimlere rağmen parlamento, kendi görev süresini uzatma kararı alabilmektedir: Haziran 2009'da seçilen parlamento bunu üç kez gerçekleştirimş ve yeni bir seçim yasası hazırlanırken bir sonraki seçimi Mayıs 2018'e ertelemişti. Lübnan anayasasına ve 2017 seçim yasasına göre; seçimler, görevdeki parlamentonun görev süresinin bitiminden önceki 60 gün içinde bir Pazar günü yapılır. Buna göre bir sonraki seçimin 22 Mart 2026 ile 22 Mayıs 2026 arasındaki bir Pazar günü yapılması beklenmektedir.
Koltuk Dağılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Lübnan sisteminin kendine özgü bir özelliği de "mezhepsel dağıtım" ilkesidir: Her dini cemaatin, mecliste konsosiyasyonalizm biçiminde belirli sayıda milletvekili bulunmaktadır.
1932 ve 1972 yılları arasında yapılan seçimlerde, koltuklar Hristiyanlar ve Müslümanlar arasında 6:5 oranında paylaştırıldı ve iki inancın çeşitli mezheplerine büyüklükleriyle orantılı bir temsil hakkı verilmişti. 1960'lara gelindiğinde Müslümanlar bu sistemden açıkça hoşnutsuz hale geldiler; kendi yüksek doğum oranlarının ve Hristiyanlar arasındaki yüksek göç oranının bu zamana kadar neredeyse kesinlikle Müslüman bir çoğunluk yarattığının ve parlamento dağılımının bunu yansıtmadığının farkındaydılar. Ancak Hristiyan politikacılar sistemi ortadan kaldırmak veya değiştirmek istemiyorlardı ve bu, 1975-1990 arasında yaşanan Lübnan İç Savaşı'nı doğuran faktörlerden biriydi. İç savaşı sona erdiren 1989 yılında imzalanan Taif Anlaşması, her biri 128 milletvekilinden 64'ünü seçerek, Hristiyanlar ve Müslümanların eşit temsilini sağlamak için Parlamentoyu yeniden düzenledi.
Mezhep temelli dağıtılmış olmasına rağmen, tüm üyeler dini inançlarına bakılmaksızın genel oyla seçilirler. Bu durum, politikacıları kendi dindaşları kendi seçmen kitlesinde ezici bir çoğunluk oluşturmadığı sürece, kendi dini topluluklarının dışından destek aramaya zorlar.
Siyasi Partiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Lübnan'da çok sayıda siyasi parti bulunmaktadır. Birçok parti, çeşitli mezhep topluluklarını temsil eden etkili yerel figürler arasında müzakere yoluyla oluşturulan geçici seçim listelerinden biraz daha fazlasıdır; bu listeler genellikle yalnızca seçim amacıyla işlev görür ve daha sonra parlamentoda tanımlanabilir gruplar oluşturmaz. Diğer partiler lider temellidir ve genellikle mevcut veya geçmiş bir siyasi liderin veya savaş ağasının takipçilerinden oluşur. Çok az parti, pratikte belirli bir ideolojiye dayanmaktadır, ancak teoride çoğu öyle olduğunu iddia etmektedir.
Parlamento Sözcüsü
[değiştir | kaynağı değiştir]Parlamento Sözcüsü, gelenek gereği Şii Müslüman olmak zorundadır ve artık dört yıllık bir süre için seçilmektedir ve parlamentodaki en yüksek makamdır. Taif Anlaşması'ndan önce, Sözcü, iki yıllık bir süre için seçiliyorlardı. Cumhurbaşkanı (Maruni Hristiyan olması gerekir) ve Başbakan ( Sünni Müslüman) ile birlikte bir "üçlü"nün parçasıdırlar . Sözcünün ayrıcalıkları, diğer demokratik sistemlere kıyasla alışılmadık derecede güçlüdür. Halen Parlamento Sözcü, Emel Hareketi lideri Nebih Berri'dir.
Başkan Yardımcısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Lübnan Parlamentosu Başkan Yardımcısı, Parlamentonun ikinci en yüksek rütbeli görevlisidir. Bu makam her zaman bir Ortodoks Hristiyan tarafından temsil edilmek zorundadır.
Seçim Sistemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Lübnan Cumhuriyeti Anayasası ve 2017 seçim yasasına göre, seçimler görevdeki parlamentonun görev süresinin bitiminden önceki 60 gün içinde bir Pazar günü yapılır. Haziran 2017'de yeni bir seçim yasası hazırlandı ve kabul edildi. Önceki sistemde, parlamentodaki 128 üye çoğunluk blok oylamasıyla 26 çok üyeli seçim bölgesinden ve her dini topluluk içinde en fazla oyu alan adaylar seçilirken, yeni seçim yasası, mezhep dağılımını korurdu ve 15 çok üyeli seçim bölgesinde orantılı temsili başlattı. Ancak, 15 seçim bölgesinden 7'si 2 veya daha fazla 'küçük bölgeye' bölünmüştür (eski seçim yasasından gelen daha küçük seçim bölgelerine büyük ölçüde karşılık gelir). Uygulanabilir olduğu durumlarda, tercihli oy 'küçük bölge' düzeyinde sayılır.
Parlamento Binası
[değiştir | kaynağı değiştir]Parlamento binası, aynı zamanda Étoile Saat Kulesi'nin mimarı olan Mardiros Altounian tarafından tasarlanmıştır. Bina, Fransız Mandası döneminde 1934'te tamamlanmıştır. Lübnan geleneğinin ruhuna uygun bir bina inşa etmesi için yönlendirilen mimar, Şuf Dağları'ndaki Emir Sarayını ziyaret etmiştir. Binanın tasarımında 20. yüzyılın başında Paris, İstanbul ve Kahire'de geliştirilen Doğu Stillerinden de ilham alınmıştır.[4]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- (Arapça) (Fransızca) Resmî site
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Official website of government 1 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 6 Haziran 2015.
- ^ Prof. Dr. Axel Tschentscher, LL.M. "ICL > Lebanon > Constitution". servat.unibe.ch (İngilizce). 28 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2025.
- ^ "Lübnan seçimlerinde ilk sonuçlara göre Hizbullah ve müttefikleri oy kaybetti". BBC News Türkçe. 17 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2025.
- ^ Parliament of Lebanon (İngilizce), 9 Şubat 2025, 17 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi17 Şubat 2025
