Assisili Klara
| Assisili Klara | |
|---|---|
 Azize Klara'yı resmeden bir fresk (1320), Simone Martini, Aziz Francesco Bazilikası, Assisi | |
| Bakire | |
| Doğum | Chiara Offreduccio 16 Temmuz 1194 Assisi, Spoleto Dükalığı, Kutsal Roma İmparatorluğu |
| Ölüm | 11 Ağustos 1253 (59 yaşında) Assisi, Papalık Devleti |
| Kutsayanlar | Katolik Kilisesi Anglikan Komünyonu Lüteryen Kilisesi |
| Aziz ilanı | 26 Eylül 1255, Roma Papa IV. Alexander tarafından |
| Türbe | Azize Klara Bazilikası, Assisi |
| Yortu | 11 Ağustos |
| Simge | Ostensorium, pyx, Kandil, Crosier, Klaris cübbesi |
| Koruyucu aziz | Göz hastalıkları, kuyumcular, çamaşır, televizyon, bisikletli haberciler, iyi havalar, i̇ğne i̇şçi̇leri̇, uzaktan görüntüleme, duyu ötesi algılama, doğurganlık, Santa Clara, Kaliforniya, Santa Clara Pueblo, New Mexico, Obando, Bulacan |
Chiara Offreduccio (16 Temmuz 1194, Assisi – 11 Ağustos 1253, Assisi), Assisili Klara (bazen Clare, Clara, Clair veya Claire şeklinde de yazılır; İtalyanca: Chiara d'Assisi), Assisili Francesco'nun ilk takipçilerinden biri olan İtalyan bir azizdi. Aziz Francesco'nun öğretilerinden etkilenerek, Fransisken geleneğini takip eden bir kadın tarikatı olan Fakir Kadınlar Tarikatı'nı kurdu. Bu tarikat, bütün diğer tarikat ve manastırlardan farklıydı; çünkü katı fakirlik kuralını takip ediyordu.[1] Onların kurallarını Klara yazdı. Bu “Hayat Kuralları” olarak bilinen metin, bir kadın tarafından yazılmış ilk manastır kurallarıydı. Ölümünün ardından, tarikatın adı “Azize Klara Tarikatı” olarak değiştirildi. Günümüzde genellikle Klarisler olarak bilinirler. Yortu günü 11 Ağustos'tur.
Erken yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Klara, Yüksek Orta Çağ’da Assisi’de Offreduccio ailesine doğmuş, Sasso-Rosso Kontu Favarone[2] (veya Favorino Sciffi) ile eşi Ortolana’nın kızıdır. Geleneksel kaynaklar, Klara'nın babasının antik Roma kökenli varlıklı bir ailenin temsilcisi olduğunu, Assisi'de büyük bir saraya sahip bulunduğunu ve Subasio Dağı’nın[3] eteklerinde bir kalesi olduğunu belirtir. Ortolana, Fiumi adlı soylu bir ailenin üyesiydi; Roma, Santiago de Compostela ve Kutsal Topraklar’a hac yapmış, dindar bir kadındı. Hayatının ilerleyen dönemlerinde, dul kaldıktan sonra Klara'nın manastırına girmiştir.
Klara'nın küçük kız kardeşleri Beatrix ve Catarina da onunla birlikte dini hayata girmiştir. (Catarina sonrasında Agnes ismini almış ve Klarisler içerisinde bir başrahibe olmuştur. 18. yüzyılın ortalarında, o da aziz ilan edilmiştir.)[4]
Çocukken Klara ve kardeşleri, Hristiyanlığı annelerinden öğrenerek fazlasıyla dindar ve duaya adanmış insanlar olmuşlardı. Klara 12 yaşına geldiğinde, ailesi onun varlıklı bir adamla evlenmesini istiyordu; ancak o bunu istemedi ve 18 yaşına girene kadar evlenmek istemediğini söyledi. Genç bir kız olarak, Assisi'deki San Giorgio Kilisesi'nde Francesco'nun Büyük Perhiz vaazını duydu.
Onun sözlerinden etkilenerek ve evliliğin hızla yaklaştığını fark ederek, Klara, Francesco'dan ona İncil'de öğretilen şekilde yaşamak konusunda yardım etmesini istedi. 20 Mart 1212 tarihinde, Palmiye Pazarı akşamı, Assisi Piskoposu II. Guido'nun izniyle Klara, teyzesi Bianca'nın eşliğinde babasının evini terk etti ve Francesco ile buluşmak üzere Porziuncula Şapeli'ne gitti. Orada, saçları kesildi ve zengin kıyafetlerini sade bir cübbe ve başörtüsüyle [3] değiştirdi. Bir kadının saçını tamamen kestirmesi, artık insanın ve toplumun kurallarına değil, Tanrı’nın isteğine tabi olduğunu gösteren sembolik bir işarettir.[5]
Manastırda yaşam
[değiştir | kaynağı değiştir]
Francesco, Klara'yı Bastia yakınlarındaki San Paolo'daki Benediktin rahibelerinin manastırına yerleştirdi. Ailesinin diğer üyeleriyle birlikte, babası onu eve dönmeye ikna etmeye çalıştı. Başlangıçta, onu zenginlikle ve evlenmekten doğacak soyluluk ayrıcalıklarıyla ikna etmeye çalıştılar;[6] ancak Klara, bütün bu girişimlere karşı çıkarak, İsa Mesih’ten başka bir kocası olmayacağını belirtti.[7]
Onu zorla götürmeye çalıştıklarında, kilisenin sunaktağına sarıldı ve başörtüsünü çıkararak kesilmiş saçlarını gösterdi. Ancak kesilmiş saçlarını gördüklerinde, ailesi vazgeçip onu rahat bıraktı.[8] Klara’nın arzuladığı büyük yalnızlığı ona sağlayabilmek için,[6] Francesco onu Subasio Dağı’nın eteklerinde bulunan başka bir Benediktin rahibeler manastırı olan Panzo’daki Sant’Angelo manastırına gönderdi.
Kız kardeşi Catarina, beklenmedik bir şekilde 16 gün sonra ona katıldı ve “Agnes” ismini aldı. Bu, Klara'nın ailesinde büyük bir kargaşaya sebep oldu. Artık iki kızları da evlenmeyi reddediyor ve aileden ayrılıyorlardı. Ailenin reisi olan Klara'nın amcası Monaldo, Agnes'i geri götürmek üzere bir grup insanla Sant'Angelo'ya geldi. Klara, kız kardeşinin güvenliği için dua ederken, Agnes'i zorla götürmeye çalıştılar. Ancak sonunda, Agnes'i zorla eve götürmekte başarısız oldular.[6]
San Damiano Kilisesi'nin yanında küçük bir alan inşa edilene kadar, kız kardeşler Benediktinlerle birlikte kaldılar.[3] Bu alan aceleyle inşa edildi; çünkü Francesco ve Benediktinler, Monaldo ile Klara ve Agnes'in diğer akrabalarıyla daha fazla kargaşa çıkmasından korkuyordu. Kız kardeşlere başka kadınlar da katıldı ve “San Damiano’nun kadınları” olarak bilinmeye başlandılar. Fakirlik ve dünyadan uzak, basit bir hayat yaşamaya başladılar.[7][8]
San Damiano, Klara'nın yeni tarikatının merkezi hâline geldi. San Damiano, geleneksel olarak tarikatın ilk evi olarak bilinir. Hugolino (sonradan Papa IX. Gregorius), halihazırda var olan bir kadın ev tarikatları zincirine bağlı olabileceğini düşünerek bu topluluğu organize etmeye çalıştı. Hugolino, Klara'nın manastırının prestijinden dolayı San Damiano'nun kendi kurduğu tarikata bağlı olmasını istiyordu.[9] San Damiano, tarikatın en önemli evlerinden biri hâline geldi ve Klara bu evin tartışmasız lideriydi. Klara'nın ölümünden yalnızca on yıl sonra, 1263 yılına gelindiğinde, tarikat “Azize Klara Tarikatı” olarak anılmaya başlandı.
Vaaz vermek için ülkenin dört bir yanını dolaşan Fransisken keşişlerinin aksine, Klara'nın rahibeleri inzivada yaşıyorlardı; o dönemde gezgin bir yaşam tarzı kadınlar için uygun görülmüyordu. Onların hayatları çalışmak ve dua etmekten ibaretti. Rahibeler çıplak ayakla yürüyor, yerde uyuyor, hiç et yemiyor ve neredeyse tamamen sessizlik içinde yaşıyorlardı. Bu, Francesco tarafından Klara'ya verilen fakirliğin sıkı öğretilerine uygundu.[10] Francesco ve Klara, fakirlik aracılığıyla, İsa'nın yaşadığı gibi bir hayat sürerek O'na yaklaşabileceklerine inanıyorlardı.[8] Bu hayattan şikâyetçi değillerdi; aksine, bunun bir lütuf olduğunu düşünüyorlardı, çünkü İsa Mesih'in ayak izlerini takip ediyorlardı.[6]
Kısa bir dönem, tarikat Francesco'nun kendisi tarafından yönetildi.[11] Ancak 1216'da Klara, San Damiano'nun anarahibesi rolünü kabul etti. Anarahibe olarak Klara, tarikatı yönetmek için başrahibe olduğunda sahip olduğundan daha fazla yetkiye sahipti. [12]Klara, unvanları ve tarikat içerisinde güce sahip olmayı umursamıyordu ve anarahibe rolünü ancak Francesco'nun isteği üzerine kabul etmişti. Klara, kendisini “anarahibe” yerine “anne” ve “hizmetçi” gibi sıfatlarla tanımlıyordu. Çok utangaçtı ve emir vermeyi sevmezdi. Emir vermesi gereken durumlarda ise bunu büyük bir alçakgönüllülük ve çekingenlikle yapardı. Klara, en sıkıcı görevleri hep kendisi yapardı; çünkü rahibelerine iyi bakmak istiyordu.[13] Klara, Francesco'nun yaşamını ve erdemlerini taklit etmek istiyordu. Öyle ki bazen alter Franciscus (başka bir Franciscus) olarak adlandırılırdı.[14] O, aynı zamanda ruhsal baba olarak gördüğü Francesco'yu cesaretlendirmekte ve ona yardım etmekte önemli bir rol oynamış, son hastalığına kadar onunla ilgilenmiştir.
Francesco'nun ölümünün ardından, Klara tarikatının büyümesi için çalışmaya devam etti. Avrupa'nın diğer bölgelerindeki anarahibelere —yakın dostluk kurduğu Praglı Agnes gibi— mektuplar gönderdi. Ancak Francesco'nun gidişiyle birlikte başka bir zorlukla da karşılaştı.
1215 yılında gerçekleşen Dördüncü Lateran Konsili, onaylanmamış bütün dinî tarikatların, onaylanmış olanlara uyum sağlayıp birleşmesi gerektiğini söyleyen bir maddeye sahipti.[6] Klara'nın kurduğu tarikat, Aziz Benediktus'un kuralına çok benziyordu; bu kural, o dönemde manastırların takip ettiği genel kuraldı. Klara, sıkı fakirlik kuralını korumak için çok çalıştı. Diğer rahipler ve piskoposlar, onun sıkı fakirlik kuralını kabul etmeyi reddettiklerinde, Papa'dan özel izin almak için çalışmaya başladı. Kabul edilirse, Papa'nın sağlayacağı bu özel fakirlik ayrıcalığı (Privilegium Paupertatis),[15] onun tarikatının istedikleri gibi sıkı fakirlik içinde yaşamaya devam edebilmesini sağlayacaktı. Papa III. Innocentius, Klara'nın ayrıcalığını onayladı ve halefi III. Honorius da bu konuda bir sorun çıkarmadı.[16] Ancak onun halefi olan IX. Gregorius, Klara'nın sıkı fakirlik hayat tarzıyla ilgili sorunlar yaşamaya başladı. IX. Gregorius, geçmişte Klara ve San Damiano'daki tarikatıyla birlikte çalışan Kardinal Hugolino idi.
Bu dönemde Klara'ya yardım etmiş ve Klara'nın sevdiği insanlardan biri olmuştur. IX. Gregorius, Klara'nın sıkı fakirlik yemininden dolayı rahibelerin sağlığının tehlikeye girmesinden korkuyordu. San Damiano'ya ziyareti sırasında, IX. Gregorius Klara'yı sıkı fakirlik yolundan döndürmeye çalışmış ve “Yemininden dolayı endişeleniyorsan, biz seni ondan kurtarabiliriz.” demiştir. Buna cevap olarak Klara, “Kutsal Baba, asla ve hiçbir yolla Mesih’i takip etmekten kurtulmak istemiyorum.” demiştir. Bu noktada Papa'nın hiçbir itirazı kalmamış ve papalığının ikinci yılında Privilegium Paupertatis için yeniden bir onay vermiştir.[16]
Hayatının son zamanları
[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarikatın Papa'dan onay almasının ardından Klara, Francesco'nun kurallarına dayanan bir kural oluşturmak istedi. Bu sayede rahibeler, onun ölümünün ardından da bu yolu takip edebileceklerdi. Klara, kendi kuralını yazmaya başladı; Francesco'nun öğretilerini göz önünde bulunduruyordu.[16] Onun kuralı, özellikle hiçbir şeye sahip olmamak üzerineydi. Kural, hem Kardinal Rainaldo hem de Papa IV. Innocentus tarafından onaylandı.
Kutsal Roma İmparatoru II. Friedrich, Haçlı Seferleri döneminde İtalya'nın kontrolü için Papa IX. Gregorius ile savaşırken, Sarazen orduları Assisi'ye ve San Damiano manastırına saldırmıştır. Her iki hedef de Klara'nın Kutsal Sakrament önünde Mesih'e dua etmesi üzerine başarıyla savunulmuştur.[17]
Son yıllarında Klara, uzun bir hastalık dönemi geçirmiştir. 11 Ağustos 1253 tarihinde, 59 yaşında, kuralının Papa IV. Innocentus tarafından onaylanmasının ardından hayatını kaybetmiştir. Son sözleri, “Beni yarattığın için sana şükürler olsun, ey Tanrım.” olmuştur.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Grau, Engelbert (1992). "Saint Clare's privilegium Paupertatis Its History and Significance". Greyfriars Review. 6 (3): 327.
- ^ Natali, Costanzo; Donno, Cristina. "Santa Chiara d'Assisi: La sua vita" (İtalyanca). Conferenza Italiana Ministri Provinciali Cappuccini. 24 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2018.
- ^ a b c Robinson, Paschal (1908). "St. Clare of Assisi." The Catholic Encyclopedia. 4. New York: Robert Appleton Company.
- ^ Bartoli 1993, s. 34–35.
- ^ Botkin, Gene (26 Nisan 2023). "Do Nuns Shave Their Heads?". theosischristian. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2023.
- ^ a b c d e Grau, Engelbert (1992). "Saint Clare's Privilegium Paupertatis Its History and Significance". Greyfriars Review. 6 (3): 328.
- ^ a b c Pirlo, Paolo O. (1997). "St. Clare". My First Book of Saints. Sons of Holy Mary Immaculate. ss. 178-179. ISBN 971-91595-4-5.
- ^ a b c Foley, Leonard, (revised by McCloskey, Pat). "Saint Clare of Assisi" 20 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Saint of the Day, Franciscan Media.
- ^ Alberzoni, Maria Pia. Clare of Assisi and the Poor Sisters in the Thirteenth Century. St. Bonaventure, New York: Franciscan Institute, 2004.
- ^ Bartoli 1993, s. 92ff.
- ^ Bartoli 1993, s. 95.
- ^ Bartoli 1993, s. 96.
- ^ Schlosser, Marianne (1991). "Mother, Sister, Bride: The Spirituality of St. Clare". Greyfriars Review. 5 (2): 235.
- ^ Bartoli 1993, s. 171ff.
- ^ "Privilegium Paupertatis" (PDF). 12 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Haziran 2025.
- ^ a b c Grau, Engelbert (1992). "Saint Clare's Privilegium Paupertatis Its History and Significance". Greyfriars Review. 6 (3): 328-330.
- ^ Franceschini, Ezio (July–August 1953). "I Due Assalti dei Saraceni a S. Damiano e ad Assisi". Aevum (İtalyanca). 27 (4): 289-306. JSTOR 25820472.