Ayas Paşa Türbesi

Ayas Paşa Türbesi, Ayas Mehmet Paşa Türbesi, İstanbul, Eyüpsultan ilçesinde, Eyüp Sultan Camii'nin hemen arkasında yer alır. Bostan İskelesi'ne açılan bulunan türbe, çevresindeki mezarlık alanıyla birlikte Osmanlı dönemine ait önemli bir yapıdır. Ayas Mehmet Paşa'nın mezarının bulunduğu bu türbe, zamanla çevresindeki başka mezarlarla birlikte tarihi bir alan haline gelmiştir. Hem mimarisi hem de konumu, Eyüpsultan bölgesinin tarihi dokusuyla uyumlu bir şekilde dikkat çeker.

Tarihçe

Ayas Paşa Türbesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun sadrazamı Ayas Mehmet Paşa için inşa edilmiştir. Ayas Mehmet Paşa, Osmanlı Devleti’nde önemli bir devlet görevlisiydi ve dönemin yönetiminde etkili bir konumdaydı. Türbenin yapımında Mimar Sinan’ın adı öne çıkmaktadır. Türbenin Mimar Sinan tarafından inşa edildiğine dair bazı kaynaklar bulunsa da, bu durum kesin olarak doğrulanmamıştır. Bununla birlikte, Mimar Sinan’ın mimari tarzı ve dönemin mimarlık anlayışı göz önüne alındığında, türbenin ona ait olma olasılığı bulunmaktadır. Ancak, bazı araştırmacılar, türbenin inşasında farklı mimarların da etkili olmuş olabileceğini savunmaktadır.

Mimarisi

Ayas Paşa Türbesi, mimari açıdan dikkat çekici özelliklere sahip olmamakla birlikte, Mimar Sinan tarafından yapıldığı düşünüldüğü için İstanbul’daki tarihi yapılar arasında yerini alır. Türbe, dört mermer sütun üzerine oturtulmuş tek kubbeli bir yapıdır. Yapımında kullanılan kesme taşlar ve dört sivri kemerli açıklık, dönemin mimarlık anlayışına uygun bir tasarım sunar. Türbenin içinde, kubbenin altında yüksek bir mermer sanduka bulunmaktadır. Sandukanın yerleştirildiği mermer, türbenin iç mekanındaki düzeni tamamlayan bir unsurdur. Türbenin her iki başında yazıt taşları yer alır. Baş şahidesi mihrap biçiminde işlenmiştir. Ayak taşı düz olup, kabrin sahibine ait olduğunu belirten Arapça bir ibare yer almaktadır. Bu ibarede, türbenin sahibinin adı ve ölüm tarihi belirtilmiştir. Ayrıca, türbenin mimarisi ve iç mekan düzeni, Osmanlı türbe yapılarıyla benzerlikler taşır.