Aza Köprüsü
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2025) |
| Aza köprüsü | |
|---|---|
| Yerel ad | |
| Konum | Azadkend |
| En Yakın Şehir | Ordubad (rayon) |
Aza Köprüsü — Azerbaycan’ın Ordubad ilçesi, Azadkend köyünde yer alan, Safeviler döneminde inşa edilmiş tarihî bir mimarlık eseridir, köprü niteliğindedir.
Köprü, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun 2 Ağustos 2001 tarihli 132 sayılı kararı ve Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun 21 Kasım 2007 tarihli 98 sayılı kararı ile ülke önemi taşıyan mimarlık eserleri listesine dahil edilmiştir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Aza Köprüsü, 17. yüzyılda Ordubad ilçesi, Azadkend köyünde, Gilançay üzerine inşa edilmiştir[1][2] . Azadkend ile Darkend’i birleştiren bu köprünün genişliği 3,5 m, uzunluğu 46 pogonometredir.[3][2] Beş kemeri bulunan köprü, kırmızımtıl renkli yontulmuş yerel dağ taşından yapılmıştır.[2][1] İnşa edilirken bulunduğu arazi dikkate alınmış ve kemerler arasındaki mesafe farklı ölçülerde bırakılmıştır[3] . Kemerlerin dördünde dalga kıran bulunmaktadır.[1][4] Köprü, Büyük İpek Yolu üzerinden doğudan batıya ve tersine hareket eden ticaret kervanlarının işini kolaylaştırmak amacıyla Safevî hükümdarı I. Şah Abbas döneminde yapılmıştır.[1][5][6]
Azerbaycan bağımsızlığını yeniden kazandıktan sonra, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun 2 Ağustos 2001 tarihli 132 sayılı kararıyla köprü, yerel öneme sahip taşınmaz tarihî ve kültürel eserler listesine dahil edilmiştir.[7] Köprü, çeşitli dönemlerde meydana gelen doğal felaketler ve bazı tarihî olaylar nedeniyle hasara uğramıştır.[1][8] Güçlü sel suları köprünün bir kısmını yıkıp tahrip ettiğinden, köprü 1997 yılında kapsamlı bir şekilde restore edilmiştir.[4][3][1]
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun 21 Kasım 2007 tarihli 98 sayılı kararı ile Aza Köprüsü, ülke önemi taşıyan mimarlık eserleri listesine dahil edilmiştir.[9]
Köprü kullanıma uygundur. Nahçıvan ve Ordubad’dan Azadkend köyüne giden halk ve araçlar bu köprüyü kullanmaktadır.[1][4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g Baxşəliyev, Quliyeva 2012, s. 186.
- ^ a b c İsayev 2012, s. 125.
- ^ a b c Naxçıvan abidələri ensiklopediyası 2008, s. 31.
- ^ a b c Səfərli 2017, s. 115.
- ^ Naxçıvan tarixi: I cild 2013, s. 325.
- ^ Naxçıvan tarixi: I cild 2013, s. 315.
- ^ "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (Azerice). mct.gov.az. 2 Ağustos 2001. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022.
- ^ Naxçıvan ensiklopediyası: I cild 2005, s. 46.
- ^ Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisindəki dünya, ölkə və yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri (Azerice). Naxçıvan: Qızıl dağ nəşriyyatı. 2009. s. 31.
Kaynak
[değiştir | kaynağı değiştir]- Naxçıvan ensiklopediyası (Azerice). I. Naxçıvan: Elm nəşriyyatı. 2005. s. 360. ISBN 5806614689.
- Naxçıvan tarixi (Azerice). I. Naxçıvan: Əcəmi NPM. 2013. s. 452. ISBN 978-9952-8237-0-7.
- The encyclopaedia of “Nakhchivan monuments” (Azerice). Naxçıvan: national Academy of sciences of Azerbaijan nakhchivan branch. 2008. s. 521.
- Baxşəliyev, Vəli; Quliyeva, Fizzə (2017). Naxçıvanın tarixi abidələri (PDF) (Azerice). Bakü: Nurlan nəşriyyatı. s. 212.
- İsayev, Elbrus (2012). Böyük İpək yolu və Naxçıvan (Azerice). Bakü: Elm və təhsil nəşriyyatı. s. 214.
- Səfərli, Hacıfəxrəddin (2017). Naxçıvanın türk-islam mədəniyyət abidələri (Azerice). Naxçıvan: Əcəmi NPM. s. 216.