BF Traktör Azerbaycan
 | ||||
| Tam ad | Başgâh-ı Futbol Traktör Azerbaycan | |||
|---|---|---|---|---|
| Takma ad | Kızıl Kurtlar | |||
| Renkler | Kırmızı, beyaz | |||
| Kuruluş | 1970)[1] | |||
| Stadyum | Yadigar-i İmam Stadyumu (Kapasite: 66.833) | |||
| Sahip |  Muhammed Rıza Zûnûzî | |||
| Başkan | Saeid Mozafarizadeh | |||
| Teknik direktör |  Dragan Skočić | |||
| Lig | Lig-i Berter-i Halîc-i Fars | |||
| 2024-25 | 1. (Şampiyon) | |||
| Resmî site | tractor-club.com | |||
|
| ||||
BF Traktör Azerbaycan ya da tam adıyla Başgâh-ı Futbol Traktör Azerbaycan (Farsça: باشگاه فوتبال تراکتور آذربایجان), İran'ın Doğu Azerbaycan eyaletinin başkenti Tebriz merkezli spor kulübü.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1970 yılında kurulan kulüp 2001-02 sezonunda küme düşmüşse de 2009-10 sezonunda tekrar Lig-i Berter-i Halîc-i Fars'a çıkmış olup hâlen aynı ligde mücadele etmektedir. Traktor Futbol Kulübü, 2021 yılında yapılan ankette Asya Futbol Konfederasyonu (AFC) tarafından Asyanın en popüler kulübü seçildi.[2] Traktör Azerbaycan, Güney Azerbaycan Türklerinin yoğun olarak desteklediği bir takımdır.
1970'te ülkenin en büyük traktör firması olan İran Traktör İmalat Şirketi'nin(Şirketi Traktörsazi İran) desteğiyle Başgâh-ı Futbol Traktörsazi adıyla kurulan kulüp 2018 yılında el değiştirerek Muhammed Rıza Zûnûzî tarafından satın alınmış ve adındaki Farsça olan "sazi" ekini kaldırarak klübün temsil ettiği Güney Azerbaycan bölgesine atfen Azerbaycan ifadesini eklemiştir.[3][4][5] Traktör, taraftarları tarafından İran'daki Türk halkının simgesi olarak görülüyor olup maçlarını Yâdigâr-ı İmam Stadyumu'nda oynamaktadır. 2018-19 sezonunda ortalama 47.320 seyirci önünde oynayan Traktör, bu anlamda ligin en yüksek ortalamasına sahip olan takımdır.[6] 2015 yılında Tractor'un şampiyonluk maçında olaylar yaşanmış ve takımın şampiyon olmadığı anlaşılmıştı. Bazı taraftar grupları şike yapıldığını ve İran hükümetinin bir Türk takımının şampiyon olmasına izin vermeyeceğini düşündüklerini açıklamışlardı.[7]
Siyaset
[değiştir | kaynağı değiştir]Tractor, Tebriz merkezli bir klüp olmasından dolayı hem taraftar kitlesi hem de takım yönetimi genel olarak Güney Azerbaycan Türklerinden oluşmaktadır. Bulunduğu bölgenin demografisi tarafından şekillenen takım kültürü sonucunda Tractor, İran'da yaşayan Azerbaycan Türklerinin gayriresmi temsilcisi durumunda bulunmaktadır. Takımın taraftar grupları Farsça yerine Türkçe slogan atmakta ve bazı durumlarda Türk milliyetçiliği yapmaktadırlar.[8] Taraftarlarının birçoğu maçlara İran yerine Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bayrağını getirmektedir.[9]
1 Kasım 2019'da oynanan bir maç esnasında Tractor taraftarları Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Suriye'de YPG'ye karşı gerçekleştirdiği Barış Pınarı Harekâtı lehine tezahürat yapmış ve Türk Ordusu lehine slogan atmışlardı. Bu slogandan sonra taraftarlar aynı gün hem maç sırasında hem de maçtan sonra Ya Çekoslovakya Ya Yugoslavya şeklinde başka siyasi sloganlar da atmışlar ve İran'ın parçalanmasını ve Güney Azerbaycan'ın bağımsız olmasını talep etmişlerdi.[10][11] Tractor taraftarlarının önemli bir kısmının takımın sportif başarısından daha ziyade etnik ve demografik kimliğini önemsediği ve Pan-Türkist düşüncelere sahip oldukları genel olarak kabul edilmektedir.[12][13] Bu davranışın belirtisi olarak Tractor taraftarları Türkçü sloganlar atmakta ve İran yerine Azerbaycan ile Türkiye bayrağı kullanmaktadırlar.[14][15]
İran Ligi'nin 16.sezonunda Tractor yöneticisi Mustafa Acurlu, Ermeni futbolcu Varazdat Haroyan'ı iki yıllığına transfer ettiklerini ilan etmiş ancak Tractor taraftarlarından gelen yoğun tepki sonrasında geri adım atmak zorunda kalmıştı. Bu durum Tractor taraftarlarının Türk milliyetçisi olması Karabağ Savaşı'ndan dolayı takımda bir Ermeni futbolcu görmek istemedikleri şeklinde yorumlanmıştı.[16][17] 2023 yılında İran Futbol Federasyonu, taraftarların futbol dışı sloganlar attıkları gerekçesiyle Tractor'a bir ay içerisinde iki defa seyircisiz oynama cezası verdi.[18]
Taraftarlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Traktör Futbol Kulübü'nün taraftarları, İran'daki en büyük ve en tutkulu futbol taraftar gruplarından biri olarak kabul edilir. Özellikle Güney Azerbaycan Türkleri, kulübü bir futbol takımı olmanın ötesinde kimliklerinin ve kültürel haklarının bir simgesi olarak görmektedir.
Toni, bu takımın eski Portekizli teknik direktörü ve Benfica'da oynama ve teknik direktörlük yapma geçmişine sahip, bu kulübün taraftarları hakkında şöyle dedi: "34 yıllık futbolculuk ve antrenörlük kariyerimde böyle bir karşılamayı hiçbir takımda görmedim. Traktör taraftarları her maçta veya antrenmanda sanki o günü takım için bir bayram gibi kutluyormuş gibi stadyuma geliyorlar. Benfica'da bile böyle tutkulu taraftarlar görmedim."[19]
İran yönetimi, Traktör taraftarlarının maçlardaki Türkçe sloganlarına ve bayrak açmalarına bazen sert müdahalelerde bulunmuştur. Bu sloganlar, İran'daki Azerbaycan Türklerinin dil ve kültürel haklarını vurgulamak için kullanılır.
Traktör taraftarları, sadece futbol tutkularıyla değil, kültürel ve siyasi mesajlarıyla da İran'daki en dikkat çeken futbol gruplarından biri olmuştur. Hem stadyumlarda hem de sosyal medyada seslerini duyurmaya devam etmektedirler.
Kadro
[değiştir | kaynağı değiştir]- 11 Ocak 2025 itibarıyla
Not: Uyruk bilgisi futbolcuların FIFA uygunluk kurallarınca oynayabileceği millî takımı gösterir. FIFA kuralları haricinde başkaca uyruğa da sahip olabilirler.
|
|
Başarılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Şampiyon (1) 2024–25
İkinci (3) 2011–12, 2012–13, 2014–15
- Şampiyon (2) 2013–14, 2019–20
- İkinci (3) 1975–76, 1994–95, 2016–17
- Şampiyon (1) 2025
- İkinci (1) 2020
- Şampiyon (1) 2008–09
Forma üreticileri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Forma Üreticisi |
|---|---|
| 1970-1974 | Umbro |
| 1974-2005 | Puma |
| 2005-2010 | Daei Sport |
| 2010-2013 | Uhlsport |
| 2013-2014 | Merooj |
| 2014-2017 | Kelme |
| 2017-2018 | Li-Ning |
| 2018-2019 | Merooj |
| 2019– | Adidas |
Marş
[değiştir | kaynağı değiştir]2012 yılında Eyüb Şahbazi tarafından yazılan Tirahtür iftiharımız marşı takım tarafından resmi taraftar marşı olarak kabul edildi.
ظفر مارشین چالان بیزیک |
Zəfər marşın çalan bizik, |
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
2023 yılında Traktör ile İstiklal arasındaki bir maç sırasında Traktör tribünleri -
2019 yılında Traktör ile İstiklal arasındaki bir maç sırasında tribünler -
2019 yılında Tractor'u yöneten Mustafa Denizli -
2018 yılında Traktör taraftarları -
2022 Traktör kadrosu -
2019 yılında Traktör kadrosu -
Traktör-İstiklal maçı -
Mustafa Denizli İstiklal takımının teknik direktörü ile beraber
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Iran - List of Foundation Dates rsssf.com
- ^ "پرتماشاگر" (Farsça). twitter.com/metricastats. 27 Haziran 2019. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019.
- ^ "İran'da yarıda kesilen şampiyonluk kutlaması". BBC Türkçe. 19 Mayıs 2015. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ "هواداران پرحاشیه تراکتورسازی چگونه فوتبال ایران را به هم ریختهاند؟ /ضررهایی که تراکتورسازی از هوادارنماهای پرحاشیه دیده است/۵ حاشیه بزرگ تراکتورسازی در فصل گذشته". پایگاه خبری تحلیلی فردا | Farda News (Farsça). 30 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019.
- ^ "سوء استفاده رسانههای ترکیه از حواشی هواداران تراکتور + عکس". ایسنا (Farsça). 18 Aralık 2016. 24 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019.
- ^ "Iranian Officials React to Soccer Match with Political Overtones". 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "80 bin Traktör Futbol Kulübü taraftarından Türkiye'ye destek". Fotomaç. 2 Kasım 2019. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ Rostami, Hamid. ""گزارش ویژه دربارهٔ پدیده سال؛ تراکتورسازی و هوادارانش"". Goal. 15 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "اهراب نیوز - تراکتورسازی؛ بارسلونا و بلکبرن تبریز". 14 Kasım 2011. 14 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2022.
- ^ Roozbeh, Ardovan. ""گزارشی در بارهٔ تیم تراکتورسازی تبریز؛ «یاشاسین تراکتور"". Radio Zamaneh. 28 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Behmanesh, Babak. ""بازداشت طرفداران تراکتورسازی در بازی مقابل صبای قم"". Deutsche Welle. 27 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "انصراف عجیب تراکتور از جذب مدافع ارمنی!". ورزش سه (Farsça). 24 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2022.
- ^ "سرخپوش شدن بازیکن ارمنستانی منتفی شد". 14 Ekim 2016. 14 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2022.
- ^ "İran Futbol Federasyonu, Güney Azerbaycan temsilcisi Traktör Tebriz'i cezalandırdı!". Bengü Türk. 12 Aralık 2023. Erişim tarihi: 15 Mart 2025.
- ^ "تونی : در سی و چهار سالی که در فوتبال هستم چنین تشویق هایی را از هواداران ندیده بودم". tractor-club.com. 24 Temmuz 2012. 24 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2025.
