Baird tapiri
| Baird tapiri | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Tapirus bairdii
Gill, 1865 | ||||||||||||||||||
 Baird tapirinin doğal yaşam alanı mavi ile gösterilmiştir. Kırmızı ile gösterilen El Salvador'da soyu tükenmiştir. Sarı ile gösterilen Ekvador'da varlığı kesinleşmemiştir. |
Baird tapiri (Tapirus bairdii), tapirgillerden bir tapir türüdür. Meksika'nın güneydoğusu, Belize, Guatemala, Honduras, Kosta Rika, Nikaragua, Panama gibi ülkelerdeki sık cengellerde ve muhtemelen Kolombiya ile Ekvador'da da bulunur. Yaklaşık olarak 3.350 metre rakıma kadar yaşayabilir.
Değişik adlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Baird tapiri, 1843 yılında Meksika'ya gidip bu hayvanları gözlemleyen Amerikalı doğa tarihçisi W. M. Baird'in anısına adlandırılmıştır. Aslında türden ilk olarak sözeden Amerikalı bir başka doğa bilimci olan W. T. White'tır.
Diğer Latin Amerika tapirleri gibi Baird tapiri de tüm bölgelerde danta olarak adlandırılır. Oaxaca ve Veracruz bölgelerinde ise anteburro adı verilir. Kosta Rika'da, Panama'da ve Kolombiya'da macho de monte denilen tapirler Belize'de dağ ineği diye bilinir.
Meksika'da Tzeltal'da tzemen, Lacandon Maya'da "cengel atı" anlamına gelen cash-i-tzimin, Tojolabal'da da "büyük hayvan" anlamına gelen niguanchan adı kullanılır. Panama'da Kunas halkı konuşma dilleri olan Tule kaya'da Baird tapirine moli; politik dilleri olan Sakla kaya'da oloalikinyalilele, oloswikinyaliler, ya da oloalikinyappi; ve spiritüel dilleri olan Suar mimmi kaya'da ekwirmakka ya da ekwilamakkatola der.
Fiziksel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Baird tapirinin yüzünde ve boğazında bulunan krem rengindeki bölge ile gözünün arkasındaki ve altındaki koyu benekler ayırtedici özellikleridir. Kıllarının geri kalan kısmı koyu kahverengi ya da grimsi kahverengidir. Amerika kıtasında bulunan üç tapir türü içinde en büyüğüdür. Hatta Meksika'dan Güney Amerika'ya kadar olan bölgede vahşi olarak yaşayan en büyük kara memelisidir. Baird tapirinin uzunluğu 2 metre ve boyu 1,2 metre civarındadır. Erişkinlerin ağırlığı 240 kg. ile 400 kg. arasında değişir. Diğer tapir türlerinde olduğu gibi küçük güdük kuyrukları ve uzun, esnek hortumları vardır. Ön ayaklarında dörder, arka ayaklarında ise üçer parmakları bulunur.
Yaşam döngüsü
[değiştir | kaynağı değiştir]Hamilelik süresi yaklaşık 400 gündür. Dişi tapirler tek yavru doğurur, çoklu doğumlar oldukça nadirdir. Tüm tapir türlerinde olduğu gibi bebe tapirleri beyaz benek ve çizgilerle kaplı kırmızımsı kahverengi kılları bulunur. Ormanın içinde yaprakların arasından gelen ışığın oluşturduğu ortamda bu benek ve çizgiler oldukça iyi bir gizlenme sağlar. Tapir büyüdükçe bu benekler kaybolur.
Yaşamlarının ilk haftasında Baird tapirinin yavrusu saklanırken annesi yemek aramaya gider ve düzenli olarak yavruyu beslemeye gelir. İlk haftadan sonra yavru anneyi yemek ararken izler. Yavrular üç haftalıkken yüzmeye başlar. At three weeks of age, the young are able to swim. Yavru bir yaşında sütten kesilir. Bir buçuk iki yaşında da cinsel olgunluğa erişilir. Baird tapirlerinin yaşam süresi otuz yılın üzerindedir.
Davranış
[değiştir | kaynağı değiştir]Baird tapiri tüm saatlerde etkin olabilir ve ne tam bir gündüz ne de tam bir gece hayvanıdır. Ormanaltı bitkiler arasında zikzak yaparak giden tapir patikalarında sürekli dolaşarak yaprak ve düşmüş meyveleri arar. Genellikle suya yakın durur ve yüzmeyi, suda dolaşmayı sever. Sıcak günlerde sadece başları suyun dışında olacak şekilde saatler geçirirler.
Genel olarak yalnız yaşasalar da beslenmek için bir araya gelen gruplara rastlanır. Bu gruplarda farklı yaşlardan tapirler bir arada gözlemlenmiştir. Hayvanlar birbirleriyle tiz ıslıklar ve cikleme sesleriyle iletişime geçer.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tapir Uzmanlık Grubu (2002). Tapirus bairdii. Tehlike altında olan türlerin 2006 IUCN Kırmızı Listesi. IUCN 2006. 24 Şubat 2007 tarihinde alınmıştır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tapirus bairdii. ITIS - Integrated Taxonomic Information System.
- ARKive - Baird tapirinin resim ve filmleri (Tapirus bairdii)
- Tapir Uzmanlık Grubu - Baird tapiri (İngilizce)