Bajau

Sabah'ın Batı Yakası'ndaki Bajau kadınları geleneksel kıyafetleriyle

Bajau (Badjao, Badjaw veya Badjau olarak da yazılır), Filipinler, Endonezya, Malezya, Brunei ve Tayland’da, Sulu Takımadaları’nda yaşayan yerel bir deniz halkı. "Deniz Çingeneleri” veya “Deniz Göçebeleri” olarak da bilinirler.

Yaklaşık bir milyon nüfusa sahip oldukları tahmin edilmektedir. Yüzyıllardır denizde göçebe bir yaşam sürerler. Resmi olarak herhangi bir devletin vatandaşı değildirler.

Serbest dalıştaki yetenekleriyle tanınırlar. Balıkçılık, inci avcılığı gibi serbest dalış becerilerini kullandıkları yollarla geçimlerini sağlarlar.

Suda yaşama yetenekleri

Bajaular, 70 metre derinliğe kadar herhangi bir tüp ekipmanı olmadan ve ortalama beş dakika denizin altında nefes tutarak serbest dalış yapabilir ve günün 7-8 saatini denizin altında geçirebilirler. Su altında kalabildikleri süre 13 dakikaya kadar uzayabilmektedir. Vücutları su altında uzun süre kalmalarını kolaylaştıracak bir adaptasyon geçirmiştir. Bunun sonucunda, Bajaular'ın dalakları, karada yaşayan komşuları Saluanlar'ınkinden yüzde elli daha büyüktür. Ayrıca, dalmayı ve denizde avlanmayı kolaylaştırmak için bazı Bajaular'ın,  henüz küçük yaşlarda iken kulak zarlarını bilinçli olarak yırttıkları bilinmektedir. Bu nedenle birçok Bajau, ileriki yaşlarında işitme güçlüğü yaşar.

Topluluk yaşamı

Geleneksel yaşam biçimleri,  çekirdek aileleri ile denizin üstünde bambu ağacından yaptıkları ahşap çatma evlerde veya  lepa lepa olarak adlandırdıkları üstü sazlık bir çatı ile kaplı ahşap teknelerde yaşamak şeklindedir.

Yakın akrabalara ait yüzen evler bir araya gelerek su üstünde bir köy oluşturur ve birlikte seyahat eder, birlikte balık avına çıkarlar. Yüzen evler ahşap köprülerle birbirine bağlıdır. Bajaular, yüzen evlerinde veya teknelerinde, uzun süre karaya ayak basmadan yaşayabilir. Yılın belirli zamanlarında geniş akraba grubu ortak bir demirleme noktasında demir atar. Bu gruba bir yaşlı veya muhtar başkanlık eder. Birlikte düğünler ve festivaller yaparlar.

Dini inançları

Bajau halkının çoğu Müslümandır.  Animizm ve dinamizmle ilişkili ola bazı inançları da vardır. Tuhan veya Dewata adındaki yüce bir varlığa ve denizde, karada ve gökyüzündeki birçok ruhun varlığına inanırlar. Ölülerini ise, kıyıdaki Müslüman mezarlarına gömerler.

Müzik, dans ve görsel sanatlar

Geleneksel müzik aletleri,  “palau” (bir tür üflemeli çalgı), tagunggo ve gabbang'dır. Düğünlerde sergiledikleri geleneksel dansları da vardır.

Bajau halkı Müslüman olmasına rağmen, sanatları genellikle Müslümanlık öncesi inanış ve kültürlerinin etkisini yansıtır. Bu yüzden, İslam kültüründeki geometrik ve çiçek süslemelerinin yanı sıra, İslam'da yasaklanmış olan insan veya hayvan formları da görsel sanatlarında yer bulur.

Zaman algısı

Bajaular, saatleri denizin gelgit hareketlerine bakarak anlar. Kaç yaşında olduklarını bilmezler. Hayatları, geçmişe veya geleceğe değil, şimdiye odaklıdır.