Barok gitar
| Barok gitar | |
|---|---|
 Matteo Sellas tarafından yapılan Barok gitar, y. 1630–50 | |
| Hornbostel-Sachs sınıfı | 321.322 |
| Geliştirilmesi | 17ci yüzyıl |
| İlişkili çalgılar | Liste
|
| Önemli müzisyenler | Liste
|
Barok gitar (y. 1600-1750), bağırsaktan yapılan beş çift teli ve hareketli perdeleri olan telli bir çalgıdır. Genelde tüm tellerin çift tel olmasının yanı sıra en yüksek perdeli tel için bazen tek tel de kullanılmıştır.[1]
Tarihçesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Barok gitar, evlerde en yaygın bulunan enstrüman olarak lavtanın yerini almıştır. Beş telli gitarın varlığının ilk bilinen göstergesi, 1555 yılında yayımlanmış İspanyolca bir kitap olan "Declaracion de Instrumentos Musicales"de geçmektedir. Bu kitap, Juan Bermudo tarafından yazılmıştır. Barok gitar üzerine yayımlanan ilk inceleme ise yaklaşık 1590 yılında Juan Carlos Amat tarafından yazılan "Guitarra Española de cinco ordenes" (Beş Çift Telli İspanyol Gitarı) başlıklı eserdir.
Çağdaş topluluklarda barok gitar bir basso continuo enstrümanı rolünü üstlenmiştir ve çalgıcıların akor eşliklerini doğaçlama yapmaları beklenir. Birçok akademisyen gitarın bas çizgisini çalan başka bir basso continuo enstrümanıyla birlikte kullanıldığını varsaymıştır. Bununla birlikte, gitarın birçok durumda eşlik için bağımsız bir enstrüman olarak kullanıldığını varsaymak için iyi nedenler vardır. Barok gitarın gelişimiyle yakından bağlantılı olan alfabeto notasyon sistemidir.
Ayarlama
[değiştir | kaynağı değiştir]Gitarı akort etmenin üç farklı yolu, aşağıdaki tabloda belirtildiği gibi on yedinci yüzyıl kaynaklarında iyi bir şekilde belgelenmiştir. Buna her bir yöntemle ilişkilendirilen bestecilerin isimleri de dahildir. Çok az sayıda kaynak, bir dizme yöntemi yerine diğerinin kullanılması gerektiğini açıkça belirtiyor gibi görünmektedir ve genellikle neyin uygun olduğuna karar vermenin oyuncuya kalmış olabileceği tartışılmaktadır. Bu konu oldukça tartışmalıdır ve farklı teoriler ortaya atılmıştır.
İlk başlarda yaygın olarak kullanılan akort, İspanyollar tarafından 'bordón' ve Fransızlar tarafından 'bourdon' olarak adlandırılan, oktavlarda seyreden akortları içeriyordu. On sekizinci yüzyılın sonlarında Güney Fransızlar ve İtalyanlar, ilk olarak çift telleri çıkararak beş tek telli gitarları tanıttılar ('Fransız gitarı' - 'Chitarra Francese').
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Harvey Turnbull, The Guitar (From The Renaissance to the Present Day) (3rd impression 1978), London: Batsford (0 7134 3251 9), p. 15: "Early lutes, vihuelas and guitars share one important feature that would have been of practical concern to the player; the frets, unlike the fixed metal frets on the modern guitar, were made of gut and tied round the neck" (Chapter 1 - The Development of the Instrument).
