Bas klarnet

Başlığın diğer anlamları için Bas sayfasına bakınız.

Si bemol Bas klarnet ve Fa basset kornası, her biri derin Do

Bas klarnet (Fransızca: Clarinette basse, İtalyanca: Clarinetto basso ya da clarone, Almanca: Bassklarinette, İngilizce: Bass clarinet), normal klarnetin bir oktav kalından çalan çeşididir. Günümüzde Bas klarinet deyince akla si bemol bas klarinet gelmektedir. Bir de La bas klarinet vardır ve La klarinetin bir oktav kalından çalan çeşididir. Bazı besteciler eserlerinde gerek gördükleri için kullanmakla birlikte genelde partisyonlarda bu enstrümana pek sık rastlanmamaktadır. Çalıcı La bas klarinet partisini aktararak Si bemol bas klarinet ile çalabilir.

Bas klarinetin mekanizması ve çalış tekniği, normal Si bemol klarinet ile aynıdır. Yalnız çeviklik bakımından daha sınırlıdır. Çalgı düz olarak çok uzun olacağı için kalak bölümü yukarı doğru ve ağızlık bölümü 'S' şeklinde yapılır. Kıvrılan bölümleri ise metal alaşımdan yapılır. Bas klarinetde Kor angle gibi ağır bir enstrüman olduğundan dolayı çalıcının boynuna asılan bir askı ile desteklenir.

Bas klarinetin notaları iki şekilde yazılır:

• Fransız yazısı : Sol anahtarı ile yazılır. Duyulan sesler, yazılı olanın büyük dokuzlu kalınıdır.
• Alman yazısı : Fa anahtarı ile yazılır. Duyulan sesler, yazılanın büyük ikili kalınıdır. Bu yazıda ince sesleri çalmak ya da okuma için sol anahtarı da kullanılır.

Ses özellikleri

En ince sesleri pek kullanılmaz. Bazı klarinetler, en kalındaki mi bemol sesinin elde edilebileceği biçimde yapılmıştır. Kalın sesleri koyu, karanlık, madeni, orta sesleri ise normal klarinetin orta seslerindeki parlaklıktan biraz daha soluk bir tını özelliğine sahiptir.

Orkestradaki en önemli görevlerinden biri, tek başına veya fagot ile birlikte, tahta nefeslilerin çaldığı armonik yapıda bas partisini çalmaktır. Diğer yandan kalın sesler itek sayılı doğuşkanlarını da birlikte işittirdiğinden, solo olarak kullanımı çok ilginç, gizemli ve ürkütücü bir ses rengi sağlar. Bu nedenle Bas klarinete kendi ses renginin yansıtabileceği karakteristik solo pasajlar verilebilir.