Ben Ezra Sinagogu
 Ben Ezra Sinagogu'nun Mısır Yahudi Mirası Kütüphanesi'nin uzantısı, Fustat | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum |  Fustat, Kahire, Mısır |
| Koordinatlar | 30°00′21″K 31°13′52″D / 30.00583°K 31.23111°D |
| İnanç | Yahudilik |
| Mezhep | Sefarad Ortodoks |
| Mimari | |
| Tamamlanma | 1892 |
| Özellikler | |
| Genişlik | 17m x 11.3m |
El-Geniza Sinagogu (İbranice: בית כנסת אל גניזה, Beyt Kneset El Geniza) olarak da bilinen Ben Ezra Sinagogu (İbranice: בית כנסת בן עזרא Beyt Kneset Ben Ezra, Arapça: معبد بن عزرا) Koptik Kahire, Mısır'da bulunur. Geleneğe göre bebek Musa'nın bulunduğu yerdir.[1] Sinagogun bulunduğu topraklar 882'de Kudüslü Abraham ibn Ezra tarafından 20,000 dinar karşılığında alınmıştır. Sinagog son şeklini 1892'de almıştır.
19. yüzyılda bu sinagogun genizasında hazine değerinde terkedilmiş dini ve laik İbrani metinler bulundu. Bu koleksyon bugün Kahire Genizası olarak bilinir ve Solomon Schechter'in önerisiyle Cambridge, İngiltere'ye gönderildi.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Çalkantılı bir geçmişe sahip olan sinagog tarihinin efsanesine göre Firavun'un kızı Musa'yı burada bulup yetiştirdi.
Babil Kralı Nebukadnezar hakimiyeti altında Yahudiler Yeremya önderliğinde ülkelerine geri döndüler. Yeremya, gayri ihtiyadi de olsa Musa'nın Mısır'dan çıkarken aldığı yolu kullandığına inanılır. Sinagog'un genizasında Tora tomarları Ezra Yazıtları gibi tarihi metinler bulunmuştur. Sinagogun doğusunda bulunan Abu Sergius Kilisesindeki tarihi bir metine göre Kudüs valisi Hirodes ilk doğan erkek çocuklarının öldürülmesini istemiştir. İsa'nın ailesi ise Gize'ye dindaşlarının yanına sığınmıştır. Bu da Eski Kahire'de yaklaşık iki bin yıldır Yahudilerin yaşadığının kanıtıdır.
Tudela'lı Benjamin 1170'teki, İtalyan Yahudi Vittelina Jacob'un, 14. yüzyılda tarihçi al-Makrizi'nin ve 1630'da Rabi Youssef'in eserlerinde bu sinagogun varlığından bahsedilir.
Önce Musa'nın sonra Yeremya'nın ayak bastığı sinagogun toprakları M.Ö. 30'da Romalıların 641'de Amr Bin El-as önderliğinde Arapların eline geçti. 1115'te Kudüs'ten Mısır'a sinagogu görmeye gelen Abraham ibn Ezra, sinagogu 20,000 Dinar karşılığında satın aldı. Bugün dahi sinagog için onun adı kullanılmaktadır.
Geniza'dan çıkan belgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ben Ezra el yazması.
- Rambam'ın oğlu Avraham Maymonides'in evlilik belgesi.
- Mişna Tora ve Talmud yazıları.
- Mucizevi Kaya'nın ve Yeremya Mezarının haritası.
- M.Ö. 457'de gazel derisine yazılmış Tora.
- Amr Bin El-as'ın ziyaretini simgeleyen ahşap üzerine kabartma.
- Şam belgelerinin iki kopyası. Bundan 50 yıl sonra Ölü Deniz'de devamı bulundu.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Finally, there is the Ben Ezra Synagogue, with its cool marble floors. Lore has it that the Nile once flowed up behind the synagogue, and there, in the reeds, baby Moses was hidden." Slackman, Michael. "36 Hours in Cairo" 20 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The New York Times, February 3, 2008.
