Benedict Anderson

Benedict Anderson
Doğum	26 Ağustos 1936(1936-08-26) Yünnan, Kunming, Çin
Ölüm	13 Aralık 2015 (79 yaşında) Kota Batu, Doğu Cava, Endonezya
Vatandaşlık	İrlanda
Meslek	Politikbilimci
Aile	Perry Anderson (kardeşi)

Benedict Richard O'Gorman Anderson (26 Ağustos 1936 Kunming, Çin Cumhuriyeti - 13 Aralık 2015 Doğu Cava, Endonezya) İngiliz-İrlanda kökenli Amerikalı politikbilimci. Cornell Üniversitesinde profesör olarak çalışmıştır. Ulus kavramını "hayali cemaat" olarak tanımlamasıyla ünlenmiştir.

Hayatı

Babası Çin'de denizci olarak çalışan Anderson, Çin'in Kunming bölgesinde doğdu. Ailesi 1941'de Kaliforniya'ya, sonra İrlanda'ya taşındı. Cambridge üniversitesinde politika okudu. 1945'te Endonezya'da olan devrimle ilgili tezini hazırlamak için 1961'de Endonezya'ya gitti. 1965'te Suharto'nun sözde komünistleri engellemek için yaptığı darbeden sonra yazdığı bir makale yüzünden 1966'da Endonezya'dan çıkarıldı ve ülkeye tekrar girişi ömür boyu yasaklandı. Tayland'a dönüp doktorasını orada yaptı. 1965'ten bu yana uzakdoğu ile ilgili çok sayıda çalışma yaptı.

En iyi bilinen eseri 1980'li yıllarda "Hayali Cemaatler" adıyla Türkçeye çevrilen "Imagined Communities" adlı kitabıdır.

Anderson 13 Aralık 2015 tarihinde Endonezya'nın Batu kentinde otel odasında öldü.

Ulus Teorileri ve Anderson'un Hayali Cemaatleri

Anderson, ulusçuluğun ve 'hayali cemaatlerin' oluşumunun ana nedeni olarak, monarşilere karşı yükselen hareketleri ve kapitalizmin gelişmeye başlaması ile ortaya çıkan matbaanın elyazmalarına ulaşım ayrıcalığını ortadan kaldırmasını gösterir (Anderson buna basılı kapitalizm "print-capitalism" der).

Anderson ulusçuluk çerçevesindeki ulus kavramının ortaya çıkışını 18. yüzyılın sonuna yerleştirir. Ernest Gellner, ulusçuluğun ortaya çıkışını Batı Avrupa'nın endüstrileşmesine bağlar (ki bu yaklaşım Doğu Avrupa'daki endüstrileşmemiş ülkelerde ulusçuluğun gelişmesini yeterince açıklamaz). Elie Kedourie ise Fransız devrimi ile merkezi Fransız devletinin kurulmasında katkıda bulunan aydınlanma düşüncelerini ulusçuluğun ortaya çıkmasında etkili görür. Anderson ise başka bir alana yoğunlaşır. Anderson'a göre Avrupa devletlerinin okyanus ötesinde yarattığı sömürgelerde yaşayan diasporada, özellikle Amerika kıtasındaki yeni kolonilerde gelişen bir kavramdır.

Anderson'a göre "ulus" yapay olarak inşa edilen bir şeydir. 1778 ile 1838 arasında Kuzey ve Güney Amerika'da ortaya çıkan elit bir kesimin bilinçli şekilde kendilerini bir "ulus" olarak tanımladıklarını ve ilk ulus-devlet modellerinin bu şekilde ortaya çıktığını ileri sürer. Buna göre, zaten var olan "ulus" bir "ulus-devlet" inşa etmez, "ulusalcılık düşüncesi", ulusu ve ulus-devleti birlikte inşa eder. Anderson, Fransa ve Amerika örnekleri üzerinden "ulus" inşasının nasıl geliştiğini gösterir. Anderson, bu ilk dalga ulusalcılığı, yurttaş ulusalcılığı olarak adlandırırken, daha sonra gelişen ikinci dalga ulusalcılığı etnik ulusalcılık olarak niteler.

Ulusalcılık ve Matbaa

Anderson, ulus teorisinde yazılı edebiyata ve onun yayılmasına merkezi bir rol verir. Ulusalcılığın gelişmesi basılı kitaplarin sayısının artması ve matbaa teknolojisinin gelişimiyle birebir ilişkilidir.

Anderson'a göre bir ulusun inşasında "ulus"un antik dönemlere bağlanması önem taşır, hatta bunu bir zorunluluk gibi görür. Bu noktada Anthony D.Smith'den bazı kavramları ödünç alır. Ulus inşası için gerçek öykülerden çok efsanelere ve fantastik anlatılara dayanıldığını vurgular.

Türkçe yayınlanan kitapları

• Üç Bayrak Altında Anarşizm ve Sömürgecilik Karşıtı Tahayyül
• Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması
• Tartışılan Sınırlar, Değişen Milliyetçilik (Anthony D.Smith ve Jürgen Habermas ile birlikte)