Benin Bronzları
Benin Bronzları, günümüzde Nijerya'nın Edo Eyaleti'nin başkenti olan Benin City'deki Benin Krallığı sarayı için 13.-19. yüzyıllarda pirinç, bronz ve diğer malzemelerden yapılmış, insan ve hayvan figürleri, kraliyet nişanı, kişisel süs eşyası içeren ve yağmalanarak dünyanın dört bir yanına yayılan birkaç bin parçalık eser grubu.
Büyük bir teknik ustalıkla yapılmış ve Nijerya'nın bu bölgesindeki insanlar için manevi ve tarihî öneme sahip eserlerdir. Benin Bronzları, her ne kadar "bronz" adıyla anılsa da içlerinde fildişi, ahşap, deri, mercan ve tekstil gibi materyalden yapılmış objeler de vardır.[1]
1897'de Benin City şehrini yakıp yıkan İngiliz askerleri Kraliyet Sarayı'nı yağmalandığında Benin bronzlarının bazıları özel koleksiyonculara, bazıları ise Hollanda'daki Wereldmuseum gibi müzelere satılmıştır. [2] Eserlerin 900'den fazlası Londra'daki British Museum'da bulunur.[1]
İade
[değiştir | kaynağı değiştir]
Nijerya'nın Benin Bronzlarının iadesi talebi, ilk defa 1930'larda dile getirildi.[3] Bu talepler, 2007'de Avrupa müzelerinin yetkilileri ve Nijerya yetkililerinin Benin Diyalog Grubu adlı bir çalışma grubunu kurumasına kadar Batılı hükûmetler ve kurumlar tarafından reddedildi.
İlk defa 2021'de Berlin'de yeni açılan Humboldt Forumu'nun direktörü, müzenin koleksiyonundaki Benin bronzlarını Nijerya'ya iade etmeyi düşündüğünü ifade etti. Birkaç gün sonra İskoçya'daki Aberdeen Üniversitesi de yağmalanmış bir bronz eseri iade edeceğini duyurdu. Ardından Londra'daki Horniman Müzesi, Cambridge Üniversitesi, New York'taki Met Müzesi ve Rhode Island Tasarım Okulu Sanat Müzesi de benzer açıklamalar yaptı.[3]
2022'de Almanya, "karanlık sömürge tarihi ile yüzleşme" adına 22 adet Benin bronzunu Nijerya'ya iade etti.[4] Ayrıca iki ülkenin Kültür ve Dışişleri Bakanlarının imzaladığı siyasi anlaşma ile Almanya'daki çeşitli müzelerin koleksiyonlarında bulunan 1.100 eser Nijerya mülkiyetine geçti.[5] 2025'te Hollanda 100'den fazla Benin Bronzu'nu iade edeceğini açıkladı. Nijerya, Büyük bir Benin Bronzları koleksiyonunu sergilemek üzere 2026'da Benin City'de Edo Batı Afrika Sanat Müzesi açılacağını duyurdu.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Benin Bronzes". The British Museum (İngilizce). Erişim tarihi: 2025-11-12.
- ^ a b "Benin Bronzes: Netherlands to return stolen Benin statues to Nigeria". BBC News (İngilizce). 2025-02-19. Erişim tarihi: 2025-11-12.
- ^ a b Oltermann, Philip; Egbejule, Eromo (2025-10-12). "Restitution row: how Nigeria's new home for the Benin bronzes ended up with clay replicas". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 2025-11-12.
- ^ Ahn, Ashley (2022-12-21). "Germany returns looted artifacts to Nigeria to rectify a 'dark colonial history'". NPR (İngilizce). Erişim tarihi: 2025-11-12.
- ^ Arkeofili (2022-07-02). "Almanya, Benin Bronzlarını Nijerya'ya İade Ediyor". Arkeofili. 11 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-11-12.