Beyaz Diş
| White Fang | |
 İlk baskı kapağı. | |
| Yazar | Jack London |
|---|---|
| Ülke | Amerika Birleşik Devletleri |
| Dil | İngilizce |
| Tür | Macera |
| Mekân | Santa Clara Vadisi ve Yukon, 1896-99 civarı. |
| Yayım | Ekim 1906 |
| Yayımcı | Macmillan |
| Medya türü | Baskı (dizi olarak yayımlanan öykü [edebiyat], ciltli ve ciltsiz) |
| Sayfa | 298 (2001 Scholastic karton kapaklı.) |
| ISBN | 978-1-85813-740-7 |
Beyaz Diş, Amerikalı yazar Jack London'ın (1876-1916) bir romanıdır ve kitaba adını veren vahşi kurt-köpek kırması karakterin adıdır. İlk olarak Mayıs ve Ekim 1906 tarihleri arasında Outing dergisinde tefrika edilmiş, Ekim 1906'da kitap olarak basılmıştır. Hikâye, Beyaz Diş'in 1890'lardaki Klondike Altına Hücumu sırasında Yukon Bölgesi ve Kuzeybatı Toprakları'ndaki evcilleşme yolculuğunu anlatmaktadır. London'ın en bilinen eseri olan ve kaçırılıp evcilleştirilen bir köpeğin vahşi doğada hayatta kalmak ve gelişmek için vahşi atalarına sarılmasını konu alan Vahşetin Çağrısı'na (1903) eşlik eden bir roman ve aynı zamanda tematik bir aynadır.
Beyaz Diş'in büyük bir kısmı, London'ın hayvanların kendi dünyalarını ve insanları nasıl gördüklerini keşfetmesine olanak tanıyan köpek karakterin bakış açısından yazılmıştır. Beyaz Diş, vahşi hayvanların şiddet dolu dünyasını ve insanların da aynı derecede şiddet dolu dünyasını inceliyor. Kitap aynı zamanda ahlak ve kefaret gibi karmaşık temaları da irdeliyor.
Hikâye 1925 gibi erken bir tarihte sinemaya uyarlanmış ve o zamandan beri Ethan Hawke'ın başrolünü oynadığı 1991 çıkış tarihli bir film ve Netflix için 2018 yapımı orijinal bir film de dâhil olmak üzere birkaç sinema uyarlaması daha görmüştür.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Roman kısmen London'ın genç bir serseriden evli, orta sınıf bir yazara dönüşmesini konu alan öz yaşam öyküsüne dayalı bir alegoridir.[1] Romanını yazarken Herbert Spencer, Karl Marx ve Friedrich Nietzsche'nin fikirlerinden etkilenmiştir.[1] Amerika Birleşik Devletleri'ndeki koşullar da hikâyeyi etkilemiştir.[1]
Yayım geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Roman yayımlandığından bu yana 89'dan fazla dile çevrilmiş ve üç ciltlik bir Braille baskısı olarak yayımlanmıştır.[2]
Tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Beyaz Diş yayımlandıktan sonra dünya çapında büyük bir başarı yakaladı[3] ve özellikle genç okuyucular arasında popüler oldu.[4] Robert Greenwood Beyaz Diş'i "London'ın en ilginç ve iddialı eserlerinden biri" olarak nitelendirdi.[2] Virginia Crane, romanın "genellikle sanatsal açıdan yoldaşı olan Vahşetin Çağrısı'ndan daha arka planda görüldüğünü ancak London'ın popüler bir Amerikan edebi figürü hâline gelmesine yardımcı olduğunu"[4] iddia ediyor.
Kitabın yayımlanmasından kısa bir süre sonra London, daha sonra doğa sahtekârları tartışması olarak adlandırılacak olan ve popüler doğa yazımında bilim ve duygu arasındaki çatışmayı vurgulayan edebi bir tartışmanın hedefi hâline geldi. İlk kez 1907'de "sahte doğa yazarları"na karşı çıkan Başkan Theodore Roosevelt, London'ı özellikle "doğa sahtekârları"ndan biri olarak adlandırdı. Beyaz Diş'ten bir örnek veren Roosevelt, buldog ile kurt köpeği arasındaki kavgayı "saçmalığın en yücesi" olarak nitelendirdi."[5] London eleştirilere ancak tartışma sona erdikten sonra yanıt verdi. "The Other Animals (Öteki Hayvanlar)" başlıklı 1908 tarihli bir denemesinde şöyle yazmıştır:
Köpekler hakkında iki kitap yazdığım için suçluluk duyuyorum. Bu iki öykünün yazılması, bana göre, birçok "hayvan yazarının" son derece suçlu olduğu, hayvanların "insanlaştırılmasına" karşı bir protestoydu. Anlatılarımda defalarca ve birçok kez, köpek kahramanlarımdan bahsederken şöyle yazdım: "O bunları düşünmedi; sadece yaptı," vs. Ve bunu, anlatımımın tıkanmasına ve sanatsal prensiplerime aykırı olmasına rağmen defalarca tekrarladım; bunu, ortalama insan anlayışına, bu köpek-kahramanlarımın soyut muhakeme ile değil, içgüdü, his, duygu ve basit muhakeme ile yönlendirildiğini yerleştirmek için yaptım. Ayrıca, hikâyelerimi evrimin gerçekleriyle uyumlu hâle getirmeye çalıştım; onları bilimsel araştırmaların belirlediği çizgiye uygun hâle getirdim ve bir gün uyandığımda kendimi doğa taklitçilerinin kampına sürülmüş olarak buldum."[6]
Uyarlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Roman çok sayıda filme, devam filmine, özel animasyonlara ve sesli kitap formatına uyarlanmıştır.[3] Beyaz Diş adlı bir televizyon dizisi 1993 yılında Yeni Zelanda'nın Arrowtown kentinde çekilmiştir.
Filmler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beyaz Diş (1925)
- Beyaz Diş (1936)
- Beyaz Diş (1946)
- Beyaz Diş (1973)
- Challenge to White Fang (1974)
- White Fang to the Rescue (1974)
- White Fang and the Hunter (1975)
- Zanna Bianca e il grande Kid (1977)[7]
- The Story of White Fang (1982), Shiroi Kiba Monogatari, yapımcılığını Studio Deen'in üstlendiği Japon anime filmi.
- Beyaz Diş (1991)[8]
- White Fang 2: Myth of the White Wolf (1994)[9]
- Beyaz Diş (1997)
- Beyaz Diş (2018)[10]
Televizyon dizileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Legend of White Fang (1992)
- Beyaz Diş (1993)
Müzik
[değiştir | kaynağı değiştir]- Genesis'in Trespass albümündeki White Mountain (1970)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Feller, Tom (January 2000). Masterplots II: American Fiction Series, Revised Edition. 6. Salem Press. ss. 2,975. ISBN 978-0-89356-871-9.
- ^ a b Greenwood, Robert (1 Mart 2011). "Jack London's White Fang Revisited". California State Library Foundation Bulletin. Sacramento California (99): 7-13. ISSN 0741-034418 Mart 2012.
- ^ a b Wismer, Don (1 Şubat 1994). "Audio Reviews". Library Journal. Erişim tarihi: 16 Mart 2012.
- ^ a b Crane, Virginia (Mart 1997). Masterplots II: Juvenile & Young Adult Literature Series Supplement. Salem Press. ISBN 978-0-89356-916-7.
- ^ Carson, Gerald (Şubat 1971). "T.R. And The "Nature Fakers"". American Heritage. 22 (2). ISSN 0002-8738. 14 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi27 Ağustos 2011.
- ^ Roy Tennant and Clarice Stasz. "Revolution and Other Essays: The Other Animals". london.sonoma.edu. The Jack London Online Collection. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2011.
- ^ Bianco e nero. 40. Editrice Il castoro. 1979. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.
- ^ van Gelder, Lawrence (7 Şubat 1991). "FILMING OF 'WHITE FANG' WAS A BEAR OF A PROJECT". Chicago Tribune. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2019.
- ^ Mark, Lois Alter (22 Nisan 1994). "White Fang 2: Myth of the White Wolf". Entertainment Weekly. Meredith Corporation. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi10 Nisan 2019.
- ^ Burgos, Danielle (3 Temmuz 2018). "'White Fang' On Netflix Has An Adorable 'Parks And Recreation' Reunion". Bustle (dergi). 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi10 Nisan 2019.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beyaz Diş 31 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
